Pravach Ratno Part 1-Gujarati (English transliteration). Gatha: 5-6 ; Pravachan: 20 ; Date: 29-06-1978.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 7 of 24

 

Page 48 of 225
PDF/HTML Page 61 of 238
single page version

48 shrI pravachan ratno-1

shrI samayasAr gAthA pa bhAvArtha pravachan kramAnk–20 dinAnka 29–6–78

“bhAvArtha AchArya Agamanun sevan, yuktinun avalamban, parApar guruno upadesh ane svasamvedan e chAr prakAre utpanna thayel gnAnanA vibhavathI ekatva-vibhakta shuddha AtmAnun svarUp dekhADe chhe.

tene sAmbhaLanArA he shrotAo! potAnA svasamvedan-pratyakShathI pramAN karo; ahIn potAno anubhav pradhAn chhe tenAthI shuddhasvarUpano nishchay karo- em kahevAno Ashay chhe.”

(shun kahe chhe) AchArye Agamanun sevan karavAnun kahyun, to e Agam kayA? Agam ene kahIe-arihantanA-sarvagnanA mukhe nIkaLelI vAt. kalpit Agamo je chhe, lokoe karelAn e nahIn. sarvagna, trilokanAth paramAtmA, enA mukhe nIkaLelI vANI ‘mukh onkAr dhvani sUni, artha gaNadhar vichArai’ - e vANIne Agam kahevAmAn Ave chhe. ahA...! e Agamanun sevan AkarI vAt chhe! kharekhar to shvetAmbaranA Agam paN e Agam nathI, em siddha thAy chhe, (tethI) enun sevan ane anubhavamAn e nimitta thAy, em chhe nahIn. (anubhavamAn je nimitta thAy) e A Agam. sarvagne kahelI vANI, ene gaNadhare gUnthI hoy te vANI Agam. AhA.. hA! e Agamanun sevan. ek vAt.

‘yuktinun avalamban’ (eTale) anyamato jeTalA ekAntik chhe, e (sarvanI) nistuSh yuktithI jenun ame khanDan karyun chhe (arthAt) nirAkaraN karIne amane anubhav thayo chhe. AhA.. hA! jeTalA-363 pAkhanD chhe e badhAnun yuktithI ame nirAkaraN karyun chhe ke e vastu (emanI vAt) khoTI chhe. AhA.. hA! jhINI vAt bahu...!! be vAt.

(trIjI vAt) ‘parApar guruno upadesh’ - AhA..! arihantathI mAnDIne amArA guru paryant, enI paramparAno maLelo upadesh ane chothun ‘svasamvedan’ (pahelAn kahyAn e) traN nimitta, chothun svasamvedan upAdAn.

AhA.. hA! te chAr prakAre utpanna thayelI, potAnA gnAnanA vibhavathI (eTale) mArA gnAnanA, nijanA vibhavathI ‘ekatva-vibhakta’ - ekatva-vibhakta karavun chhe ne...! antar pUraN atIndriy gnAn AnandathI ekatva chhe ane rAgAdi-vikalpathI pRuthak-vibhakta chhe. chhekharo rAgAdi, paN chhe pRuthak! AhA... hA! vyavahAr ratnatrayano je vikalpa UThe-e rAgathI paN pRuthak AtmA chhe. samajANun kAI...?

AhA.. hA! ‘svasamvedan’ -chAr prakAre (thayun to have) gnAnamAn ekatva-vibhakta evo shuddha AtmA, enun svarUp (AchAryadev) dekhADe chhe.

game te prakArano shubharAg ho... paN enAthI to prabhu! Atmatattva bhinna chhe, kemake... e rAg chhe te to AsravatattvamAn jAy chhe ane AtmA chhe te to gnAyakatattva chhe. be tattva ja navatattvamAn tadna judA chhe. AhA... hA... hA.!


Page 49 of 225
PDF/HTML Page 62 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 49

(AchAryadev) ekatva-vibhakta shuddha AtmAnun svarUp dekhADe chhe ane sAmbhaLanArA he shrotAo! (tame) potAnA svasamvedan pratyakShathI pramAN karo!! (juo!) emAn kAI ekalA munine nathI kahyun (parantu) je shrotAo chhe te sarvane kahyun chhe.

AhA... hA! bApu! karavA jevun to ‘A’ chhe. je kaI kartavya chhe mokShanA mArganun, e to rAgathI bhinna ne svabhAvathI abhinna te kartavya chhe.

(kahe chhe ke) sAmbhaLanArA he shrotAo! potAnA svasamvedan pratyakShathI pramAN karo-potAnI jAtanA anubhavamAn pramAN-pratyakSha-anubhavathI-pratyakSha enun vedanathI pratyakSha pramAN karo eTale ke anubhav karo. AhA.. hA! pratham to ‘A’ karavAnun chhe. pachhI AgaL shAnti vadhe svanAAshrayathI ne vikalpo Ave vratanA, panchamaguNasthAne chhaThThe guNasthAne (yathA) yogya, paN e badhA vikalpo Asrav chhe.

AhA... hA! karavAnun to ‘A’ chhe. e vakhate paN vibhaktapaNun chhe e tAre karavAnun chhe. vrato.. Ave-chhaThThe guNasthAne panchamahAvratAdi, pAnchame bAravrat, paN e vakhate paN enAthI vibhakta karavAnun chhe, enAn ekatvathI-enAthI (vikalpa karatAn-karatAn) vibhakta thavAy nahIn. e shubharAganAn ekatvathI, enAthI bhinna paDAy-em nahIn, enAthI bhinna pAD, to bhinna paDe samajANun kAI...?

(kahe chhe) ‘ahIn potAno anubhav pradhAn chhe’ - anubhavanI mukhyatA chhe, AnhIto! AhA..! tenAthI shuddhasvarUpano nishchay karo- ‘em kahevAno Ashay chhe’

jayachandapanDite bhAvArthamAn lakhyun chhe. pahelAnnA panDito ya evA hatAn!! digambar panDito- jayachandapanDit, ToDaramalla, banArasIdAs, bhAgachandajI Adi ohoho! jayachand panDite A bhAvArtha karyo chhe ke AchAryane Am kahevun chhe ahA...! chAlatI bhAShAmAn (saune samajAy.)

tyAre... have, shiShyane prashna Upaje chhe. have prashna Upaje chhe ke evo shuddha AtmA koN chhe? chhe pAThamAn? (juo!) mathALun chhe. “कोऽसौ शुद्ध आत्मेति चेत्” - e ekatva chhe ne parathI vibhakta chhe. evo shuddha AtmA chhe kevo!? ke jenun svarUp jANavun joIe?

shiShyano A prashna antarathI Avyo chhe, ke Avo to, shuddha AtmA-svabhAvathI abhed ane rAgathI bhed, evo shuddha AtmA koN chhe?! ke jenun svarUp jANavun joIe?

em chhe ne? chhe ke nahIn mathALe? AvI jene antar jignAsAthI prashna UThayo chhe, evA shrotAne uttar devAmAn Ave chhe. Am (-amathun) sAmbhaLavA sAdhAraN AvyA chhe, evAo mATe nahIn, kahe chhe. ahA..! jene antarathI prashna UThayo chhe ke e shuddha AtmA te koN chhe?! AhA..! shun chhe I te (tattva!) ke jenun ‘svarUp’ jANavun joIe. (juo shiShyane) bIjA dravyanun (svarUp) jANavun- e prashna ene UThayo nathI (vishvanA) chha dravyo ane chha dravyanA guN... ne (paryAy) e to vAt sAdhAraN emAn gauNapaNe AvI gaI.

AhA.. hA! Avo je bhagavAn AtmA! shuddha svarUp!! svabhAvathI ekatva ne rAgathI vibhakta, evo je shuddha, e te AtmA koN chhe, kevo chhe?! ke jenun ‘svarUp’ jANavun joIe, evo te shuddha koN chhe ke jenun ‘svarUp’ jANavun joIe. (juo!) chhe?

e prashnanA uttararUp gAthA chhe. (oho!) Avo jene prashna antaramAnthI UThayo chhe, evA


Page 50 of 225
PDF/HTML Page 63 of 238
single page version

pa0 shrI pravachan ratno-1 shrotAone mATe A uttar chhe. ahA.. hA.. hA..! amRutachandrAchArya shailI kare chhe. ke jene antarathI UThayun chhe ke A shuddha chhe vastu andar! pUrNAnandano nAthaprabhu (gnAyakadhruv), e vikalpanA vikArathI tadna judo ane potAnA paripUrNa svabhAvathI ekatva-abhed evo te shuddha AtmA chhe.

evo shuddha AtmA chhe koN? ke jenun ‘svarUp’ jANavun joIe. Avo prashna antaramAnthI jene UThayo chhe, evA shrotAone A uttar devAmAn Ave chhe. shun shailI!

* * *

-rAganA kALe gnAnanI svaparaprakAshak paryAy
potAthI pragaT thAy chhe. dravyanun gnAn paryAyamAn Ave te
svaprakAshak ane par-rAg sambandhI potAnun gnAn
potAnI paryAyamAn thAy te paraprakAshak. tyAn rAgathI
gnAnanI svaparaprakAshak paryAy thaI chhe em nathI.
svaparaprakAshak gnAnanI paryAy to potAthI thaI chhe, temAn
rAg nimitta chhe. gnAnanI je pariNatti pragaT thaI teno
kartA potAno AtmA chhe. temAn rAg nimitta chhe,
nimittakartA nahIn.
(prav. ratnA. bhAg-pa, pAnun-12)
-dharmI rAgano gnAtA chhe em kahevun e paN
vyavahAr chhe kemake rAgamAn gnAnI tanmay nathI. gnAnI to
rAgasambandhI je gnAn thayun te gnAnamAn tanmay chhe ane te
gnAnano jANanAr chhe. (tanmay thayA vinA jANavAnun
banI shake nahi)
(prav. ratnA. bhAg-pa, pAnun-382)

Page 51 of 225
PDF/HTML Page 64 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 pa1

gAthA–6

have prashna Upaje chhe ke, evo shuddha AtmA koN chhe ke jenun svarUp jANavun joIe? e prashnanA uttararUp gAthAsUtra kahe chhe

कोडसौ शुद्ध आत्मेति चेत्।

ण वि होदि अप्पमत्तो ण पमत्तो जाणगो दु जो भावो।
एवं भणंति सुद्धं णादो जो सो दु सो चेव।। ६।।
nathI apramatta ke pramatta nathI je ek gnAyak bhAv chhe,
e rIte ‘shuddha’ kathAy, ne je gnAt te to te ja chhe. 6

gAthArtha– [यः तु] je [ज्ञायकः भावः] gnAyak bhAv chhe te [अप्रमत्तः अपि] apramatta paN [न भवति] nathI ane [न प्रमतः] pramatta paN nathI, [एवं] e rIte [शुद्ध] ene shuddha [भर्णान्त] kahe chhe; [च यः] vaLI je [ज्ञातः] gnAyakapaNe jaNAyo [सः तु] te to [सः एव] te ja chhe, bIjo koI nathI.

TIkA– je pote potAthI ja siddha hovAthI (koIthI utpanna thayo nahi hovAthI) anAdi sattArUp chhe, kadI vinAsh pAmato nahi hovAthI anant chhe, nitya udyotarUp hovAthI kShaNik nathI ane spaShTa prakAshamAn jyoti chhe evo je gnAyak ek ‘bhAv’ chhe, te sansAranI avasthAmAn anAdi bandhaparyAyanI nirUpaNAthI (apekShAthI) kShIranIranI jem karmapudgalo sAthe ekarUp hovA chhatAn, dravyanA svabhAvanI apekShAthI jovAmAn Ave to durant kaShAyachakranA udayanI (-kaShAyasamUhanA apAr udayonI) vichitratAnA vashe pravartatA je puNya-pApane utpanna karanAr samasta anekarUp shubh-ashubh bhAvo temanA svabhAve pariNamato nathI (gnAyak bhAvathI jaD bhAvarUp thato nathI) tethI pramatta paN nathI ane apramatta paN nathI; te ja samasta anya dravyonA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAn Avato ‘shuddha’ kahevAy chhe.

vaLI dAhyanA (-baLavAyogya padArthanA) AkAre thavAthI agnine dahan kahevAy chhe to paN dAhyakRut ashuddhatA tene nathI, tevI rIte gneyAkAr thavAthI te ‘bhAv’ ne gnAyakapaNun prasiddha chhe to paN gneyakRut ashuddhatA tene nathI; kAraNake gneyAkAr avasthAmAn gnAyakapaNe je jaNAyo te svarUp-prakAshananI (svarUpane jANavAnI) avasthAmAn paN, dIvAnI jem, kartA-karmanun ananyapaNun hovAthI gnAyak ja chhe- pote jANanAro mATe pote kartA ane potAne jANyo mATe pote ja karma. (jem dIpak ghaTapaTAdine prakAshit karavAnI avasthAmAy dIpak chhe ane potAne- potAnI jyotirUp shikhAne-prakAshavAnI avasthAmAn paN dIpak ja chhe, anya kAI nathI; tem gnAyakanun samajavun.)

bhAvArtha– ashuddhapaNun paradravyanA sanyogathI Ave chhe. tyAn mUL dravya to anya dravyarUp thatun ja nathI, mAtra paradravyanA nimittathI avasthA malin thaI jAy chhe. dravya-draShTithI to dravya je chhe te ja chhe ane paryAy (avasthA)-draShTithI jovAmAn Ave to malin ja dekhAy chhe. e rIte AtmAno svabhAv gnAyakapaNun mAtra chhe, ane tenI avasthA pudgalakarmanA nimittathI rAgAdirUp malin chhe te paryAy chhe. paryAyanI draShTithI jovAmAn Ave to te malin ja dekhAy chhe ane dravyadraShTithI jovAmAn Ave to gnAyakapaNun to gnAyakapaNun


Page 52 of 225
PDF/HTML Page 65 of 238
single page version

pa2 shrI pravachan ratno-1 ja chhe, kAI jaDapaNun thayun nathI. ahIn dravyadraShTine pradhAn karI kahyun chhe. je pramatta-apramattanA bhed chhe te to paradravyanA sanyogajanit paryAy chhe. e ashuddhatA dravyadraShTimAn gauN chhe, vyavahAr chhe, abhUtArtha chhe, asatyArtha chhe, upachAr chhe. dravyadraShTi shuddha chhe, abhed chhe, nishchay chhe, bhUtArtha chhe, satyArtha chhe, paramArtha chhe. mATe AtmA gnAyak ja chhe; temAn bhed nathI tethI te pramatta-apramatta nathI. ‘gnAyak’ evun nAm paN tene gneyane jANavAthI ApavAmAn Ave chhe kAraN ke gneyanun pratibimb jyAre jhaLake chhe tyAre gnAnamAn tevun ja anubhavAy chhe. topaN gneyakRut ashuddhatA tene nathI kAraN ke jevun gney gnAnamAn pratibhAsit thayun tevo gnAyakano ja anubhav karatAn gnAyak ja chhe. ‘A hun jANanAro chhun te hun ja chhun, anya koI nathI’ - evo potAne potAno abhedarUp anubhav thayo tyAre e jANavArUp kriyAno kartA pote ja chhe ane jene jANyun te karma paN pote ja chhe. avo ek gnAyakapaNAmAtra pote shuddha chhe. - A shuddhanayano viShay chhe. anya parasanyogajanit bhedo chhe te badhA bhedarUp ashuddhadravyArthikanayano viShay chhe. ashuddhadravyArthikanay paN shuddha dravyanI draShTimAn paryAyArthik ja chhe tethI vyavahAranay ja chhe em Ashay jANavo.

ahIn em paN jANavun ke jinamatanun kathan syAdvAdarUp chhe tethI ashuddhanayane sarvathA asatyArtha na mAnavo; kAraN ke svAdvAd pramANe shuddhatA ane ashuddhatA-banne vastunA dharma chhe ane vastudharma chhe te vastunun sattva chhe; ashuddhatA paradravyanA sanyogathI thAy chhe, e ja pher chhe. ashuddhanay ne ahIn hey kahyo chhe kAraN ke ashuddhanayano viShay sansAr chhe ane sansAramAn AtmA kalesh bhogave chhe; jyAre pote paradravyathI bhinna thAy tyAre sansAr maTe ane tyAre kalesh maTe. e rIte dukh maTADavAne shuddhanayano upadesh pradhAn chhe. ashuddhanayane asatyArtha kahevAthI em na samajavun ke AkAshanA phUlanI jem te vastudharma sarvathA ja nathI. em sarvathA ekAnt samajavAthI mithyAtva Ave chhe; mATe syAdvAdanun sharaN laI shuddhanayanun Alamban karavun joIe. svarUpanI prApti thayA pachhI shuddhanayanun paN Alamban nathI rahetun. je vastusvarUp chhe te chhe- e pramANadraShTi chhe. enun phaL vItarAgatA chhe. A pramANe nishchay karavo yogya chhe.

ahIn, (gnAyakabhAv) pramatta-apramatta nathI em kahyun chhe tyAn ‘pramatta-apramatta’ eTale shun? guNasthAnanI paripATImAn chhaThThA guNasthAn sudhI to pramatta kahevAy chhe ane sAtamAthI mAnDIne apramatta kahevAy chhe. parantu e sarva guNasthAno ashuddhanayanI kathanImAn chhe; shuddhanayathI AtmA gnAyak ja chhe.

* * *
-bhagavAn! tun chho ke nahIn? A badhun chhe ane e badhun jaNAy chhe te
paN tArI paryAyamAn jaNAy chhe. je paryAyamAn badhun jaNAy chhe te paryAy jeTalo
tun chho? A badhun jaNAy chhe jenI sattAmAn-jenI hayAtImAn eTalun paryAyanun
jANapaNun eTalAmAn e jaNAtun nathI. kharekhar to e paryAy jaNapAy chhe.
jenI vartamAn dashAmAn A badhun chhe em jANe chhe koN? jANanAranI dashA
jANe chhe. jANanAranI dashA kharekhar to potAne jANe chhe. paN tenun lakSha par
upar chhe ethI jANe hun Ane jANun chhun.
(pU. gurudevashrInun niyamasAr gAthA 88/89 uparanun pravachan dinAnk -
23-11-79 mAnthI)

Page 53 of 225
PDF/HTML Page 66 of 238
single page version

shrI pravachano ratno-1 pa3

pravachan kramAnk – 20 dinAnka 29–6–78

6. gAthArtha– ‘je gnAyak bhAv chhe te apramatta paN nathI ane pramatta paN nathI’ - e rIte ene shuddha kahe chhe’ ... AhA! kaheshe TIkAmAn. (AchAryadev) e vastu pote je shuddha chhe, parathI vibhakta (arthAt) shubh-ashubharUpe thaI ja nathI. gnAyak bhAv je chhe, e vastusvarUp chhe, e shubhAshubh bhAvapaNe thaI nathI. kem? ke shubhAshubh bhAv jaD chhe, emAn chetanano abhAv chhe. o... ho.. ho..! e gnAyak svarUp! shubhAshubh bhAvapaNe thAy to jaD thaI jAy. juo..! ekatva-vibhakta siddha kare chhe. e shubhAshubh (bhAv) thI bhinna chhe, eTale shubhAshubhapaNe paryAy thaI ja nathI. paryAyamAn gnAyak chhe ne... e shubhAshubhabhAvapaNe thayo ja nathI. jo shubhAshubhabhAvapaNe thAy, to pramatta-apramatta dashAo utpanna thAy. samajANun kAI..? AhA... hA! bahu jhINun bApu! e gnAyak bhAv chhe. bahenanI bhAShAmAn Avyun chhe ne... “jAgato jIv Ubho chhe ne te kayAn jAy?” te A. jAgato eTale gnAyak, gnAyak eTale ke dhruv, e shubhAshubh bhAvapaNe thayo nathI. kem ke gnAnasvarUpI prabhu! (chetan) chhe, e shubh-ashubh (bhAv) achetan chhe, emAn gnAnano (chaitanya) no ansh nathI- e rIte e kem thAy? AhA... hA..! shubhAshubh bhAvarUpe gnAyak thayo ja nathI., eTale enAthI pRuthak ja rahyo chhe.

AhA... hA! ‘e rIte ene shuddha kahe chhe’ (kahe chhe ke) shubhAshubh bhAvarUpe gnAyak bhAv thayo nathI tethI te apramatta-pramatta paN nathI. (gAthA) mAn pahelAn apramatta lIdhun chhe ne...! AhA..! apramatta paN nathI. sAtamA (guN sthAnathI) chaud sudhI apramatta, ekathI chha (guNasthAn) pramatta. pahelAn apramattathI upADayun (AchArye) kem ke gnAyak bhAv ekarUp vastu chhe. e shubh-ashubh bhAvarUpe thaI nathI. tethI te apramatta-pramatta evAn guNasthAn bhedo, gnAyak bhAvamAn nathI. eTale? chaitanyano ekarUparas jANak svabhAvano ekarUparas, e bIjArUpe (arthAt) shubhAshubh bhAvarUpe thayel nathI. AhA.. hA! e to gnAyakarUp-ekarUparase rahyo chhe.

(shrotA) AmAn kAI samajAtun nathI. (uttara) kAI samajAtun nathI? e to chaitanyasvabhAvanA rase ja rahyo chhe. emAn achetanano ansh aDayo nathI. achetananA shubhAshubh rasabhAve, chaitanyaras- gnAyakaras- gnAyak astitva- jenI hayAti gnAyak svabhAvarUp chhe. te... shubhAshubh bhAvapaNe thayo nathI, enAthI pRuthak chhe, (te) gnAyakabhAve ja rahyo chhe. mATe pramatta-apramatta evA bhed tene lAgu paDatA nathI. AhA.. hA..! samajANun kAI...?

(shrotA) apramatta e paN ashuddha pariNAm chhe? (uttara) hA, bhed chhe ne...! e guNasthAno nathI AtmAmAn. chaudey guNasthAno nathI, bhed chhe ne...! bhedamAn udayabhAv chhe ne..! e bhedo chhe. (AtmA) shubhAshubh bhAvapaNe thayo nathI, tethI te apramatta-pramatta nathI, tethI te guNasthAnanA bhedarUp thayo ja nathI.

(shrotA) shubhAshubh bhAv chhe ne...! (uttara) ene to achetan kahel chhe. chhelle gAthA-68

(gAthArtha- je A guNasthAno chhe te mohakarmanA udayathI thAy chhe em (sarvagnanAn AgamamAn) varNavavAmAn


Page 54 of 225
PDF/HTML Page 67 of 238
single page version

pa4 shrI pravachan ratno-1 Avyun chhe; teo jIv kem hoI shake ke jeo sadA achetan kahevAmAn AvyA chhe?) AhA.. hA..! alaukik chhe bhaI A vAt! anantakALamAn eNe, bhavano ant Ave- e vAt jANI nathI. ahA...! bhavanA antavALI chIj chhe!!

kahe chhe bhav ne bhavano bhAv jemAn nathI, kemake shubh-ashubhapaNe (te..) gnAnaras-chaitanyadhAm- chaitanyarasakandaprabhu-anAdi anant ekarUp (rase ja rahyo chhe.) AhA... hA..! e koI di’ shubhAshubh paNe thayo ja nathI. tethI pramatta-apramatta guNasthAnabhed emAn nathI. ahA..! ‘gnAyakabhAv ekarUp chhe, emAn bhed nathI’ guNasthAnanA bhedo emAn chhe nahIn.

AhA.. hA..! e draShTino viShay chhe. e gnAyakane ahInyAn bhUtArtha kIdho chhe (eTale) chhato padArtha-vastu ekarUp- nityagnAyakabhAv- gnAyakabhAv- dhruvasvabhAv!! chaitanyanA pUrano dhruvapravAh!!

(juo..!) pANInA pUr Am hAle A pUr dhruv... dhruv.. dhruv.. dhruv e gnAyakapaNe jaNAyo chhe, to shuddha, paN jaNAyo ene shuddha kahe chhe.

(kahe chhe ke) ‘vaLI je gnAyakapaNe jaNAyo te to te ja chhe’ eTale? jANanAro jaNAyo... e jANavAnI paryAy potAnI chhe. jANavAnI je vastu chhe e jaNANI, e jaNANI–paryAy e potAnI chhe. e paryAy potAnun kArya chhe ane AtmA eno karttA chhe. jANanAro... evo dhvani chhe ne...! to, jANanAro eTale jANe. parane jANe chhe? jANanAr kIdho ne...! jANanAr chhe, to te parane jANe chhe? te kahe... ‘nA’ e to parasambandhInun gnAn potAthI, potAmAn svapar–prakAshak thAy chhe. te paryAy gnAyakanI chhe. e gnAyakapaNe rahelo chhe. e gnAyakane jANanAr paryAy, te tenun kArya chhe. jaNAvA yogyavastu chhe ene I jANavAnun kArya nathI, I jaNAvA yogyavastu chhe I jANanAranun kArya nathI. AhA...! Avun chhe!!

‘gnAyakapaNe jaNAyo’ ... kIdhun ne...! gnAta ‘jaNAyo te to te ja chhe’ - ‘jANanAro’ ... (kIdho) chhe mATe bIjor jaNAyo emAn em nathI. to ‘jANanAr’ chhe ne..! to ‘jANanAr’ ne bIjo jaNANo emAn...? (kahe chhe ke) nA, em nathI. e jaNAy chhe I potAne potAnI paryAy jaNAy chhe. ‘jANanAranI paryAy jaNANI chhe’ AhA..! rAgAdi hoy, paN rAgasambandhInun gnAnaje chhe ne...! e gnAn to potAthI pragaTelun chhe, e rAg chhe mATe AnhI svapar prakAshak gnAnanI paryAy pragaTI chhe, em nathI. AhA... hA... hA.. hA!

‘jaNAyo te pote ja chhe’ em kahe chhe. ‘jaNAyo’ je gnAnanI paryAyamAn, e ‘jANanAro’ em avAj Ave! eTale ke jANe ke ‘bIjAne jANyun’ - I enun bIjAnun kArya chhe. (kahe chhe ke) nA. bIjAne jANavAne kALe, potAno paryAy potAthI jaNANo chhe– potAthI thayo chhe, ene te jANe chhe.

AhA... hA..! (shrotA) bIjo chhe em kahyun eTale? (uttara) bIjAne-bIjo eTale rAg nathI, rAganun gnAn nathI- e rAganun gnAn nathI, (e to) enun gnAnanun gnAn chhe. (sa-sAr bAramI gAthAmAn) vyavahAr jANelo prayojanavAn em Avashe, paN kahe chhe ke e rAg chhe to rAganun gnAn thayun chhe, em nathI. ane rAgane jANe chhe em nathI. e to rAgasambandhInun potAnun gnAn, potAne thayun chhe, tene I jANe chhe. AhA.. hA..! AvI


Page 55 of 225
PDF/HTML Page 68 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 pap vAt chhe!

(shrotA) I jANe chhe te AtmAnI paryAy chhe! (uttara) paryAy, potAnI chhe, I jaNANo, jemAn I paryAy potAnI chhe ene jANe. A parane jANe chhe, em nathI. AhA... hA..! jhINI vAt chhe bhAI! abhyAs nahIn ne... ‘A’, anantakALano mUL chIjano.

AhA... hA! ‘te ja chhe’ em chhe ne? ‘bIjo nathI’ eTale? e rAganun gnAn nathI. paranun-jaNANun chhe- jANanAro jaNANo chhe, mATe e jANanAro parane jANe- e mATe parane jANavAnun gnAn chhe, em nathI.

AhA.. hA! shabde, shabde... gUDhatA chhe. A to samayasAr chhe!! emAn kundakundAchArya! (mAngalik) mAn trIje nambare Avyun chhe ne... मंगलम् भगवान वीरो, मंगलम् गौतमो गणी मंगलम् कुंदकुंदार्यो! AhA.. hA..! pahelA bhagavAn, bIjA gaNadhar, trIjA kundakundAchArya! जैन धर्मोऽस्तु मंगलम्। AhA.. hA..! AkarI vAto bahu!! puruShArtha ghaNo joIe bhAI...!

‘vaLI je gnAyakapaNe jaNAyo’ em Avyun ne...! paryAy chhe I. (TIkA–) ‘je pote potAthI ja siddha hovAthI pote potAthI sattArUpe vastu hovAthI, koIthI utpanna thayo nahi hovAthI anAdi sattArUp chhe’ - enI sattA, pote potAthI ja hayAti hovAthI, koIthI utpanna thayo nathI, tethI bhagavAn AtmA, ame shuddha kahevA mAgIe chhIe. (te) anAdi sattArUp chhe- anAdi hovArUp chhe. AhA... hA..! paryAy to thAy ne jAy. vastu je chhe te to rAgathI pRuthak te to anAdi sattA chhe. anAdithI ‘hovAvALI’ chIj!! (trikALIgnAyak) kem ke koIthI utpanna thayo nathI. Ishvare ene utpanna karyo chhe ke Ishvar koI karttA chhe AtmAno, em nathI. AhA.. hA...! e pote- potAthI ja.

‘kathanchit potAthI ne kathanchit parathI’ to anekAnt thAy ne? ‘pote potAthI chhe, parathI nathI’ - enun nAm anekAnt chhe. potAthI sattA potAthI chhe ne potAnI sattA parathI nathI. (e anekAnt) chhe. AhA... hA..! e anAdi sattArUp chhe.

(kahe chhe ke) ‘kadI vinAsh pAmato nahi hovAthI anant chhe’ - kadI vinAsh pAmato nathI. ‘chhe’ ... anAdi sattA vastu chhe! chhe.. chhe.. chhe.. bhUtakALamAn chhe vartamAn kALe chhe, bhaviShyamAn chhe. chhe I chhe bas!! AhA.. hA..! ‘chhe’ - anAdi sattA-hovAvALI chIj (Atmavastu) kadI vinAsh pAmatI nathI- koI kALe nAsh pAmatI nathI. ‘kadI’ shabda chhe ne..! AhA.. hA..! mATe te anant chhe. bhaviShyamAn kAyam rahenAr chhe mATe anant chhe. AhA..! vastuno ant nathI kadI jenI sharUAt nathI, jeno ant nathI, evI anAdi anant e (Atma) vastu chhe. AhA.. hA..! bhAShA to sAdI chhe.. paN bhAv to je chhe te AkarA chhe!

(o.. ho.. ho..!) ‘nitya udyotarUp hovAthI’ - pAchhun vartamAnakALamAn rahenAro hovAthI. ‘kShaNik nathI’ (kAyam) ‘chhe’ ne kShaNik hoy koI chIj, em koI kahe to em nathI. ‘nitya udyotarUp’ - kAyam udayarUp (pragaT) vartamAnamAn kAyam, evo ne evo dhruv! anAdi-anant! sattAsvarUp vastu! nitya udyotarUp chhe. vartamAnamAn paN udyotarUp-kAyam chhe. (trikALIgnAyak) bhUtakALamAn utpanna thayel nathI, bhaviShyamAn kadI ant chhe nahIn, vartamAnamAn udyotarUp pragaT chhe.

AhA... hA...! e ja vastu, rAgathI bhinna-svabhAvathI abhinna, evI chIj vartamAnamAn


Page 56 of 225
PDF/HTML Page 69 of 238
single page version

pa6 shrI pravachan ratno-1 pragaTarUp hovAthI kShaNik nathI, e kShaNikavastu nathI, e to dhruv chhe!!

AhA... hA..! ek-ek shabda ne ek-ek pad barAbar samaje to, badhA nyAy AvI jAy, ghaNAn... (nyAy samajAy jAy!)

ahA...! ‘ane spaShTa prakAshamAn jyoti chhe evo je gnAyak’ - AhA..! kevo chhe? e to chaLakato, spaShTa, pragaT, pratyakSha prakAshamAn- pratyakSha prakAshamAn (chhe) AhA..! vartamAn pratyakSha jaNAy evI jyoti chhe. spaShTa prakAshamAn jyoti-chaitanya jyoti-chetan jyoti, chetan... chetan... chetan... chetan... chetan pratyakSha spaShTa prakAshamAn jyoti chhe. AhA.. hA..! ‘evo je gnAyak’ ek bhAv chhe. joyun?! (shun kIdhun?) gnAyak evo je ekabhAv chhe! AhA.. hA...!

have, avasthAnI vAt kare chhe. ‘te sansAranI avasthAmAn’ juo, vastu to AvI ja chhe, anAdi sattArUp shuddharUpe nitya chhe. je anAdi anant, nitya, spaShTa, vartamAn udyotarUp, spaShTa prakAshamAn jyoti chhe. have, enI avasthAmAn anAdithI je bhUl chhe, paryAyanI-enI vAt kare chhe. je sansAranI dashAmAn anAdi bandhaparyAyanI nirUpaNAthI kathanchit bandhanI avasthAmAn apekShAthI joIe to, ‘kShIranIranI jem karmapudgalo sAthe ekarUp hovA chhatAn’ - jem dUdhane pANI ekarUp dekhAy chhatAn dUdh dUdharUpe chhe pANI pANIrUpe chhe. AhA... hA..! ‘em kShIr-nIranI jem’ - kShIr eTale dUdh ne nIr nAm pANI. kShIr AtmAne lAgu paDe chhe ne nIr karmapudgalone lAgu paDe chhe jem pANI pANIrUpe chhe ne dUdh dUdharUpe chhe. (kahevat chhe ne...) pANInA pANI ne dUdhanA dUdh!

olA dUdhamAn pANI nAkhIne Ape chhe ne...! to loko bole chhe ke ‘dUdhanA dUdh ne pANInA pANI’ raheshe. dUdhamAn pANI nAkhIne Ape chhe to paisA anarthanA nahIn rahe. em pANIne dUdh bhinna- bhinna chhe, em bhagavAn AtmA ne karmapudgalo bhinna bhinna chhe, sAthe ekarUp (dekhAtA) hovA chhatAn, ekarUp sAthe. paN..., ‘dravyanA svabhAvanI apekShAthI jovAmAn Ave to’ - olI (pahelAn kahyun I) paryAyanA svabhAvanI apekShAthI jovAmAn AvatAn, vastu evI dekhAy chhe, paN vastunA svabhAvathI jovAmAn Ave to, e kAI samajANun...?

(shun kIdhun?) sansAranI avasthAmAn anAdibandh- paryAyanI apekShAe jovAmAn Ave to kShIr- nIranI jem hovA chhatAn paryAyamAn-paryAyamAn-paryAyanI sAthe karmapudgalo sAthe dekhAy chhe. paN...,

‘dravyanA svabhAvanI apekShAthI jovAmAn Ave to, vastuno svabhAv je chhe kAyamI, asalI anAdi-anant, nityaudyotarUp, spaShTa prakAshamAn-jyoti (svarUp) evo je dravyasvabhAv, enI apekShAthI jovAmAn Ave to...

have kahe chhe ‘to durant kaShAyachakranA udayanI (kaShAyasamUhanA apAr udayanI) vichitratAnA vashe’ - kaShAyachakrano ant lAvavo, mahApuruShArtha joIe, anantA-dUr + ant = dUrant chhe, jeno mahApuruShArtha chhe. enA kaShAyachakranA (eTale) puNyane pAp. (arthAt) puNyane pAp. (arthAt) kaShAyasamUhanA apAr udayanI em. kaShAy chakra chhe ne...!

‘kaShAyAchakranA udayanI vichitratAnA vashe pravartatAn je puNya-pApane utpanna karanAr’ - karmanAn


Page 57 of 225
PDF/HTML Page 70 of 238
single page version

shrI pravachan ratno-1 pa7 nimittanAn sambandhe joDAtAn, je kaI vichitratAnA vashe pravartatAn puNya-pApane utpanna karanAr (eTale) nimittarUp, puNya-pAp e paramANuonA bandhanI kriyA nimitte, utpanna karanArA shubh-ashubh bhAv vartamAn, ane puNya-pAp e karma, enAn (nimitte) utpanna karanArAn shubh-ashubh bhAv ‘temanA svabhAve pariNamato nathI’ .

shun kIdhun? ‘dravyanA svabhAvanI apekShAthI jovAmAn Ave to, tyAn rAkhavun- to, ‘durant kaShAyachakranA udayanI vichitratAnA vashe pravartatA je puNya-pApane utpanna karanAr anekarUp-samasta anekarUp, shubh-ashubhabhAvo anekarUp chhe, asankhya prakAr-shubh-ashubhe ya asankhya prakAr-e rIte dravyanA svabhAvathI jovAmAn Ave to,... puNya-pApane utpanna karanArAn evAn shubhAshubh bhAvo ‘temanA svabhAve pariNamato nathI’

AhA.. hA..! bhagavAn shuddha chaitanya! (tene) vastu svabhAvathI joIe to, vastuthI joIe to... puNya-pApane utpanna karanArAn shubhAshubh bhAv, e bhAvarUpe te dravyasvabhAv koI di’ thayo ja nathI. AhA.. hA..! kem ke e to gnAyakasvarUp chhe. ane utpanna karanArAn puNya-pApanAn je shubhAshubh bhAvo chhe, e to achetan chhe. emAn chaitanyanA svabhAvano ansh nathI.

AhA... hA..! ‘temanA svabhAve thato nathI’ AhA.. hA..! ahIn panDit jayachandajI khulAso kare chhe. ‘gnAyakabhAvathI jaDabhAvarUp thato nathI’ . bhAShA joI lo!! (kahe chhe ke) shubh-ashubh bhAvarUpe thAy to jaD thaI jAy, kem ke shubh-ashubhabhAv to achetan-ajIv chhe.

AhA.. hA..! e jIv gnAyak! e shubhAshubh- ajIvarUpe kem thAy? (kadI na thAy) AhA.. hA..! dravya svabhAvathI joIe to, je kaShAyano ant lAvavo mushkel, e vichitratAnA vashe puNya-pApathI utpanna thayelA shubhAshubh bhAvo- e rUpe AtmA thato ja nathI. shI rIte thAy? Avun chhe.

(kundakundAchAryadev) “वोच्छामि समयपाहूड” em kahyun chhe ne...! ‘वोच्छामि’ - kahIsh. kahIsh (kahyun) to eno artha (chhe ke) sAmbhaLanArA chhe ene kahe chhe ne...! AhA.. hA...! ene kahe chhe (ke) tAro nAth! andar je dhruv chaitanya gnAyakabhAv paDayo chhe ‘e’ shubhAshubhabhAve, te puNya-pApane utpanna karanArAn (evA) shubhane ashubh bhAvarUpe’ ‘e’ dravya svabhAv, kadI thayo ja nathI. chhe ne...?

AhA... hA...! ‘gnAyakabhAvathI jaDabhAv (rUpe) thayo nathI’ - em kIdhun. joyun...?! e shubhAshubhane jaD kIdhAn.

AhA..! gnAyak..! je chaitanyasvarUp chaitanya-prakAshano punj (chhe) ane shubh-ashubhabhAv to andhArA chhe, (temAn) chaitanyanA prakAshano shubhAshubh bhAvamAn abhAv chhe. e prakAsh, andhArArUpe kem thAy? em gnAyak, shubhAshubhapaNe kem thAy?

AhA.. hA...! eTale pramatta paN nathI ane apramatta paN nathI A kAraNe bhagavAn AtmA- gnAyakabhAv, shubhAshubh (bhAv) paNe thayo nathI, ethI ene guNasthAnanA bhed paN nathI.

have, ek chhellI lITI chhe. (TIkAnI bAkI)

* * *