Pravach Ratno Part 1-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Shlok: 120 (Niyamsar); Date: 25-11-1979; Shastra: Niyamsar; Pratibhas Sambandhi Thodu; JinvaniMathi; GuruvaniMathi; The End.

< Previous Page  


Combined PDF/HTML Page 24 of 24

 

Page 218 of 225
PDF/HTML Page 231 of 238
single page version

218 shrī pravachan ratno -1

tanmay thayā vinā gnān jāṇe ja nahī!

... ā sharīr chhe te sharīramān jaṇāy chhe? ke ātmānī gnān paryāyamān jaṇāy chhe? je paryāyanun astitva chhe temān te jaṇāy chhe. kharekhar te jaṇātun nathī parantu kharekhar to enī paryāy jaṇāy chhe. e paryāy paṇ emān nathī. ahāhā! lojīkathī kāīk pakaḍashe ke nahī nyāy! jenī sattāmān ā sattāno svīkār thāy chhe te chaitanyanī paryāyanī sattāmān ā chhe. paisā chhe ne bāyaḍī chhe ne ā chhokarā chhe e chīj kāī enī paryāyamān āvatī nathī. paryāy eṭale avasthā - jāṇavānī avasthā. trikāḷ dravya ane trikāḷ guṇ ane vartamān paryāy-avasthā. e avasthāmān e chīj kāī āvatī nathī; paṇ e chīj chhe em jāṇe chhe e paṇ e chījane jāṇato nathī. ahāhā! e chīj to āvatī nathī paṇ e chījane jāṇato nathī. e to jāṇanārane jāṇe chhe.

ahāhā! āvun chhe prabhu! ā to vītarāg, jineshvar trilokanāth paramātmānī vāṇī ā chhe bāpā! lokoe pāmar tarīke kāḍhī nākhī chhe. ekendriyanī dayā pāḷo, phalāṇānī dayā pāḷo ne ā vrat karone em karīne jainadharmane pāmar karī nākhyo chhe. jenī prabhutāno pār nathī, jenī moṭapano pār nathī ahāhā!

je ā jagatamān chījo chhe. ā sharīr chhe em sharīrane khabar paḍe chhe? e ātmānī paryāyamān khabar paḍe chhe ke ā sharīr chhe chhatān paryāyamān e sharīr āvatun nathī. kharekhar to e paryāy sharīrane jāṇatī paṇ nathī kāraṇ ke e paryāy sharīramān tanmay thatī nathī. tanmay thayā vinā jāṇavun kahevun e barābar nathī. ā sharīr chhe, vāṇī chhe, rāg chhe, ā paiso - dhūḷ chhe, ā makān chhe e ātmānī paryāy eṭale ke avasthānī sattāmān jaṇāy chhe. e jaṇāy chhe e ātmānī sattānī avasthā jaṇāy chhe; e vastu nahīn.

ahāhā! ā badhun dekhāy chhe. āṅkh to āṭalī chhe emān dekhāy āṭalun badhun. kharekhar to asaṅkhya pradeshamān dekhāy chhe. ā to āṅkh nimitta chhe. asaṅkhya pradeshamān paryāyamān jaṇāy chhe. e paryāyamān paryāyanī shaktithī paryāyane jāṇe chhe.

ahāhā! prabhu! tun to gnān, ānand, shānti, svachchhatā, prabhutā evā anant guṇothī shobhāyamān chho ne! emān paranā vikalpothī tane to ashobhā ane kalaṅk lāge chhe. je ānand ane gnānathī shobhanārun tattva evun je paramātma tattva pote prabhu nij paramātmā enī paryāyamān ā karun ne ā karun! paṇ ā karun e chīj to āhī āvatī nathī ane tārī paryāy e chījamān jātī nathī to paranun karavun to emān āvatun nathī paṇ parane jāṇavun kahevun e paṇ vyavahār chhe – asadbhūt vyavahār chhe kem ke paramān tanmay thato nathī. phakat potānī paryāyane jo chhe em kahevun e paṇ sadbhūt vyavahār chhe.

(pū. gurudevashrīnā niyamasār shlok-120 uparanā di. 2p-11-79nā pravachanamānthī)


Page 219 of 225
PDF/HTML Page 232 of 238
single page version

shrī pravachan ratno-1 219

pratibhās sambandhī thoḍuṅk

gnān sva-par prakāshak svabhāvī chhe. jinavāṇīnun ā kathan mahāsatya chhe. gnānano svabhāv jāṇavun chhe to temān kone jāṇavun ane kone na jāṇavun evo prashna ja utpanna thato nathī. parantu jyāre ātmānubhavī gnānī puruṣho vāramvār em samajāvatā hoy ke gnān svapar prakāshakapaṇānī ek shakti dharāve chhe te vāt sāchī chhe parantu gnān parane jāṇe chhe em kahevun e to asadbhut vyavahār nayanun kathan chhe. kharekhar to gnān jemān potānā svapar prakāshakapaṇānī dvirūpatā jaṇāī rahī chhe tevī potānī paryāyane ja jāṇe chhe. ām gnān to gnānane ja jāṇe chhe kharekhar parane jāṇatun nathī. kevaḷī bhagavān nun kevaḷagnān paṇ nirantar potānī vartamān vartatī gnānaparyāyane ja jāṇī rahel chhe je paryāyamān lokālok satat prakāshit thayā kare chhe.

vaḷī ek nyāy evo paṇ āpavāmān āve chhe ke gnān tanmay thayā vinā jāṇī shake nahi ane gnānanī paryāy par sāthe to tanmay thatī nathī tethī kharekhar paramārthathī jotān gnānaparyāy parane jāṇī shake ja nahi. paryāy paryāyamān tanmay hovāthī pote potāne jāṇe chhe ane prayojananī draṣhṭie abhed vivakṣhā laīe to gnān paryāy gnānamay chhe ane gnān to sadā gnāyakamay ja hoy chhe tethī gnāyak ja jāṇavāmān āve chhe e nishchay chhe.

gnān paryāyanī jāṇavā sambandhī jo āvī sthiti chhe to pachhī paranā jaṇāvā sambandhī koī khās vyavasthā hovī joīe kāraṇ ke par sambandhīnun gnān to thayā ja kare chhe. ā prashnanā uttararūp kathano jinavāṇīmān āve chhe parantu te kathano yathārtha khyālamān, yathārtharīte āvyā nathī. gnānanī svachchhatā, upayoganī svachchhatā, ātmāmān, rahelī svachchhatvashakti vagere sambandhī mīmānsā karatān svaparanun prakāshan kevī rīte thāy chhe te samajāy chhe. jyān jyān svachchhatānī vāt āvī chhe tyān tyān darpaṇanā draṣhṭāntathī prakāshananī prakriyā samajāvavāmān āvī chhe. bāhya padārtho darpaṇamān pratibimbit thāy chhe te darpaṇanī svachchhatānun pariṇaman chhe, padārthanun emān kāī kartavya nathī.

gnānanī svachchhatāne kāraṇe lokālok sva-par samasta padārtho potānun prameyatva samarpit karatān svayamev jhaḷake chhe. gnān to samaye samaye ā jhaḷakavāpaṇāne jāṇī rahel chhe, padārthone nahī kem ke jhaḷ kavun gnānanī sattāmān banī rahyun chhe jyāre lokālok to gnānanī sattāthī bahār varte chhe. svachchhatvanā nij amūrta ātmapradeshomān thaī rahelā pariṇamanane ja pratibhāsan, avabhāsan, pratibimbitapaṇun, prakāshan vagere shabdothī oḷakhavāmān āve chhe. svachchhatvanā ā nirantar chālatā pariṇamanane kāraṇe ja gnān svasattāmān rahīne par sanmukh thayā vinā temaj paramān tanmay thayā vinā potānā svachchhatvanā pariṇamanamān pratibhāsit samastane tej samaye jāṇī le chhe. svachchhatvane kāraṇe thato pratibhāsarūp prakāshanano vyāpār tathā gnānano jāṇanakriyārūp vyāpār samakāḷe chālatā rahetā hovāthī kāḷabhed vinā svaparanun jāṇavun banī shake chhe. ām prakāshakapaṇun e pratibhās eṭale ke jhaḷakavānā arthamān pratipādit chhe, tene samakālīn pariṇamanane kāraṇe jāṇavānā arthamān paṇ ṭhekaṭhekāṇe kathit karavāmān āve chhe parantu


Page 220 of 225
PDF/HTML Page 233 of 238
single page version

220 shrī pravachan ratno-1 gnānanī jāṇanakriyānā arthamān joīe to sarvajīvone sarvakāḷe ane sarvakṣhetre gnānamān to potānun gnān ja jaṇāyā kare chhe eṭale ke gnāyak ja abhedanaye jāṇavāmān āvī rahyo chhe.

vaḷī pratibhās shabda shābdik arthanī draṣhṭie bhinna bhinna arthamān vaparāy chhe. pratibhāsano ek artha “jāṇe ke ām na hoy evun lāge chhe” evārūpe thāy chhe. agnānīne vāstavikatā na hoy to paṇ tevun pratibhāsavun e bhramaṇānā arthamān thato pratibhāsano upayog chhe. ane gnānanī jāṇanakriyā sāthe sambandhit pratibhās shabdano artha svachchhatvanā pariṇamanarūp prakāshakapaṇun, pratibimbitapaṇun, jhaḷakavāpaṇun, avabhāsan thāy chhe ane ā artha je svapar prakāshakatāne yathārtha samajavā māṭe yathārtha chhe.

gnānī agnānī badhāmān gnānanun svachchhatva hovāthī svaparano pratibhās to vartyā ja kare chhe. agnānī ekānt par pratibhāsano svīkār karī paramān ekatva sthāpato hovāthī tenā gnānanun agnānatva pragaṭ kare chhe tethī te apratibuddha rahī jāy chhe ane tej jīv svanā pratibhāsano svīkār karī ekatvapūrvak svagnāyakamay pariṇaman kare chhe te pratibuddha thaīne anubhūti pragaṭ karī le chhe. ā vāt ja shrīmad rājachandrajīnā nīchenā kathanamānthī phalit thāy chhe-

“anādikāḷathī je gnān bhavaheturūp thatun hatun te ja gnānane ek samayamātramān jātyāntar karī bhavanivr̥uttirūp karanār kalyāṇamūrti samyagdarshan jayavant varto, jayavant varto” .

āmān gnān to mātra jāṇak svabhāvī ja hovāthī bhavanā heturūp kem thāy? parantu svachchhatvanā pariṇamanane kāraṇe parano pratibhās thatān parasāthe ekatābuddhirūp vartavun thāy chhe te shraddhā ane chāritranā doṣhit pariṇāmo sāthe bhedagnānanā abhāvane laīne gnān ekatvapūrvak varte chhe tethī tenī bhavanā heturūp kahevāmān āvel chhe. ā hakīkatano khulāso shrī samayasārajī shāstranī gāthā 87 mān bhāvārthakār samakitī paṇḍit shrī jayachandajīe spaṣhṭa rīte karel chhe te yathārthapaṇe samajīne svīkr̥ut karavā yogya chhe.

pratibhāsanā svachchhatvanā pariṇaman svarūp ā prakāranā upayoganā sandarbho jinavāṇī tathā param upakārī pūjya gurudevashrīnā pravachanomānthī saṅkalit karīne ahīn prakāshit karavāmān āvel chhe.

* * *

Page 221 of 225
PDF/HTML Page 234 of 238
single page version

shrī pravachan ratno -1 221

prakāshamānapaṇun, pratibhās, avabhāsan, pratibimbintapaṇun, jhalakavun vagere ekārtha chhe tenā sandarbhoḥ

(1) jinavāṇīmānthīḥ 1. svachchhatvashaktinī vyākhyāḥ amūrtik ātmapradeshomān prakāshamān lokālokanā ākārothī mechak

(arthāt anek ākārarūp) evo upayog jenun lakṣhaṇ chhe evī svachchhatvashakti. (jem darpaṇanī svachchhatvashaktithī tenā paryāyamān ghaṭapaṭādi prakāshe chhe, tem ātmānī svachchhatvashaktithī tenā upayogamān lokālokanā ākāro prakāshe chhe) (shrī samayasārajī shāstramān 11 mī shakti) 2. jemān darpaṇanī sapāṭīnī peṭhe badhā padārthono samūh atīt, anāgat ane vartamānakāḷanā

samasta anant paryāyo sahit pratibimbit thāy chhe, te sarvotkr̥uṣhṭa shuddha chetanā svarūp prakāsh jayavant varto.. je shuddha chetanā prakāshamān badhā ja jīvādi padārthono samūh pratibimbit thāy chhe. shuddha chetanā prakāshano koī evo ja mahīmā chhe ke temān jeṭalā padārtho chhe te badhā ja potānā ākār sahit pratibhāsamān thāy chhe. arīsānā uparanā bhāgamān ghaṭapaṭādi pratibimbint thāy chhe tem... gnānarūpī darpaṇamān samasta jīvādi pratibimbit thāy chhe. evun koī dravya ke paryāy nathī je gnānamān na āvyun hoy. āvā shuddha chaitanyarūp prakāshano sarvotkr̥uṣhṭa mahimā stuti karavā yogya chhe. (shrī puruṣhārtha siddhi upāy gāthā-1ḥ anvayārtha, ṭīkā, bhāvārtha) 3. gnāyak evun nām paṇ tene gneyane jāṇavāthī āpavāmān āve chhe kāraṇ ke gneyanun pratibimb

jyāre jhaḷake chhe tyāre gnānamān tevun ja anubhavāy chhe to paṇ gneyakr̥ut ashuddhatā tene nathī kāraṇ ke jevun gney gnānamān pratibhāsit thayun tevo gnāyakanoj anubhav karatān gnāyak ja chhe. (shrī samayasārajī gāthā-6 no bhāvārtha) 4. je puruṣho potāthī ja athavā paranā upadeshathī koīpaṇ prakāre bhedavignān jenun mūḷ utpatti

kāraṇ chhe evī avichaḷ potānā ātmānī anubhūtine pāme chhe, te ja puruṣho darpaṇanī jem potāmān pratibimbit thayelā anant bhāvonā svabhāvothī nirantar vikār rahit hoy chhe, - gnānamān je gneyonā ākār pratibhāse chhe temanāthī rāgādi vikārane prāpta thatā nathī. (shrī samayasārajī kaḷash-21) pa. ātmānī gnān–svachchhatā evī ja chhe ke jemān gneyanun pratibimb dekhāy; e rīte karma - nokarma

gney chhe te pratibhāse chhe. (shrī pravachanasārajī gāthā-19 bhāvārtha). 6. ātmā padārthomān nahi vartato hovā chhatān je shakti vaichitryathī tene padārthomān vartavun siddha thāy

chhe te prakāshe chhe. (shrī samayasārajī gāthā-29 mathāḷun) ā gāthānī shrī jayasenāchāryanī ṭīkāmān chhe ke gnānī gney padārtheṣhu nishchayanayen apraviṣhṭo api vyavahāreṇ praviṣhṭa īv pratibhātīti shakti vaichitrya. 7. shlokārthamān chhe ke gnān gneyane jāṇe chhe te to ā gnānanā shuddha svabhāvano uday chhe āno bhāvārtha


Page 222 of 225
PDF/HTML Page 235 of 238
single page version

222 shrī pravachan ratno-1

kāre evo artha karyo chhe ke gnānamān anya dravyo pratibhāse chhe te to ā gnānanī svachchhatāno svabhāv chhe; kāī gnān temane sparshatun nathī ke teo gnāne sparshatān nathī. ām hovā chhatān, gnānamān anya dravyono pratibhās dekhīne ā loko “gnānane paragneyo sāthe paramārtha sambandh chhe” evun mānatā thakā gnānasvarūpathī chyut thāy chhe te temanun agnān chhe. (shrī samayasārajī kaḷash-21p) 8. gnān gneyane sadā jāṇe chhe to paṇ gney gnānanun thatun ja nathī. bhāvārthakār āne samajāvatān

lakhe chhe ke gnān gneyane jāṇe chhe parantu gney gnānanun jarāpaṇ thatun nathī. ātmāno gnānasvabhāv hovāthī tenī svachchhatāmān gney svayamev jhaḷake chhe, parantu gnānamān te gneyono pravesh nathī. (shrī samayasārajī kaḷash - 216) 9. gneyonā nimittathī tathā kṣhayopashamanā visheṣhathī gnānamān je anek khaṇḍarūp ākāro pratibhāsamān

āvatā hatā tenāthī rahit gnānamātra ākār have anubhavamān āvyo tethī ‘akhaṇḍ’ evun visheṣhaṇ gnānane āpyun chhe. (shrī samayasārajī kaḷash-47) 10. gnānamātra bhāv jāṇanakriyārūp hovāthī gnān svarūp chhe. vaḷī te pote ja nīche pramāṇe gneyarūp

chhe. bāhya gneyo gnānathī judān chhe, gnānamān pesatān nathī. gneyonā ākāranī jhalak gnānamān āvatān gnān gneyākārarūp dekhāy chhe parantu e gnānanā ja kallolo (taraṅgo) chhe. te gnān kallolo ja gnān vaḍe jaṇāy chhe. ā rīte pote ja potāthī jaṇāvā yogya hovāthī gnānamātra bhāv ja gneyarūp chhe. (shrī samayasārajī kalash-271 bhāvārtha) 11. vaḷī gnān chitrapaṭ samān chhe. gnānarūpī bhītamān (gnānabhūmimān, gnānapaṭamān) paṇ atīt,

anāgat ane vartamān paryāyonā gneyākāro sākṣhāt ak kṣhaṇe ja bhāse chhe. ātmānī adbhut gnānashakti ane dravyonī adbhut gneyatvashaktine līdhe kevaḷagnānamān samasta dravyonā traṇe kāḷanā paryāyonun ek ja samaye bhāsavun aviruddha chhe. jayasenāchāryaḥ sarve sadbhūtā asadbhūtā api paryāyāḥ ye skuṭan te pūrvokatāḥ paryāyo vartante pratibhāsante pratisphuranti kevalagnāne. (shrī pravachanasārajī gāthā-37) 12. ātmā gnānamayapaṇāne līdhe svasañchetak hovāthī, gnātā ane gneyanun vastupaṇe anyatva hovā

chhatān pratibhās ane pratibhāsyamānanun potānī avasthāmān anyonya milan hovāne līdhe temane bhinna karavā atyant ashakay hovāthī, badhuy jāṇe ke ātmāmān nikhāt - pesī gayun hoy e rīte pratibhāse chhe. (sanskr̥it ṭīkāmān “pratibhāti” chhe, tyān jāṇe chhe em nathī.) (shrī pravachanasārajī gāthā-49) 13. pratham to, arthavikalpa te gnān chhe. tyān, artha eṭale shun? sva-paranā vibhāgapūrvak rahelun vishva

te artha. tenā ākāronun avabhāsan te vikalpa ane darpaṇanā nij vistāranī māphak jemān yugapad sva-par ākāro avabhāse chhe evo je artha vikalpa te gnān. (shrī pravachanasārajī gāthā-124) 14. ek potānā ātmāne jāṇatān ā traṇ lok jāṇavāmān āvī jāy chhe kāraṇ ke ātmānā

bhāvarūp kevaḷagnānamān ā lok pratibimbit thato vasī rahyo chhe.


Page 223 of 225
PDF/HTML Page 236 of 238
single page version

shrī pravachan ratno -1 223

ātmāne potāne jāṇatān badhā bhed jaṇāī jāy chhe. jeṇe potāne jāṇī līdho teṇe potāthī bhinna sarva padārthone jāṇī līdhā. athavā ātmā shrutagnānarūp vyaptignānathī sarva lokālokane jāṇe chhe tethī ātmāne jāṇatān badhun jāṇī līdhun. athavā vītarāg nirvikal param samādhinā baḷathī kevaḷagnān pragaṭ karīne jevī rīte darpaṇamān ghaṭapaṭādi padārtha jhaḷake chhe te ja rīte gnānarūpī darpaṇamān sarva lokālok bhāse chhe. (shrī paramātmaprakāsh-hindīprat gāthā-99, pānun- 93/94) 1p. jevī rīte tārāono samūh nirmaḷ jaḷamān pratibimbit thato pratyakṣha dekhāy chhe tevī ja rīte

mithyātva rāgādi vikalpothī rahit svachchha ātmāmān samasta lok alok bhāse chhe. (shrī paramātmaprakāsh gāthā-102, pānun- 96) 16. jevī rīte darpaṇanī svachchhatā, darpaṇanun svarūp tathā darpaṇanā ākār barābar chhe tene chhoḍayā

vinā darpaṇ yathāyogya padārthone pratibimbit kare chhe tathā te padārthomān pratibimbit thavāno svabhāv hovāthī potānun sthān chhoḍayā vinā ja te darpaṇamān pratibimbit thaī jāy chhe; tevī ja rīte gnānānandanā ādhārabhūt ātmānun gnān ātmānā svarūp ane ākār barābar chhe tene chhoḍayā vinā ja sarvagna paramātmā sarva lokālokane jāṇī le chhe tathā sarva lokālok gnānano viṣhay hovāthī gneyasvabhāvī hovāthī te paṇ potānun sthān chhoḍayā vinā ja gnānamān pratibimbit thaī jāy chhe. jevī rīte darpaṇamān pratibimbit mayūr bāhyasthit mayūranun pratibimbarūp kārya hovāthī mayūr ja kahevāy chhe te ja rīte gnānamān pratibimbit sarva lokālok bāhya sthit lokālokanā pratibimbarūp kārya hovāthī sarva lokālok ja kahevāy chhe tethī sarvane jāṇavānī apekṣhāe ātmā sarvagat chhe em kahevāmān āve chhe. jevī rīte gnānasvabhāvī sarvagna gnānamay svakṣhetrathī bahār gayā vinā ja sarvagat chhe tevī ja rīte sharīr sthit sarvagna sharīranī bahār gayā vinā ja sarvagat chhe. ā rīte ātmānī gnānamayatā tathā padārthonī gneyamayatāne kāraṇe potapotānā kṣhetrano tyāg karyā vinā ja kramashaḥ sarvagna sarvagat tathā padārtha sarvagnagat chhe em vyavahārathī kahevāy chhe. (shrī pravachanasārajī gāthā-27 nī shrī jayasenāchāryadevanī tātparyavr̥utti ṭīkā) 17. jevī rīte rūpī dravya netranī sāthe paraspar sambandhano abhāv hovā chhatān paṇ potānā ākārane

samarpit karavā samartha chhe ane netrapaṇ temanā ākārane grahaṇ karavā samartha chhe te ja rīte traṇ lokarūp udaravivar-chhidramān sthit traṇakāḷ sambandhī paryāyothī pariṇamit padārtha gnānanī sāthe paraspar pradeshono sambandh na hovā chhatān paṇ potānā ākārane samarpit karavā samartha chhe; akhaṇḍ, ek pratibhāsamay kevaḷagnān paṇ temanā ākārone grahaṇ karavā samartha chhe. (shrī pravachanasārajī gāthā-29 tātparyavr̥utti ṭīkā) 18. jo samasta sva-gneyākāronā samarpaṇ dvārā (gnānamān) utaryā thakā sarva padārtho gnānamān na

pratibhāse to te gnān sarvagat na mānī shakāy ane jo te (gnān) sarvagat mānavāmān āve, to pachhī (padārtho)


Page 224 of 225
PDF/HTML Page 237 of 238
single page version

224 shrī pravachan ratno-1

sākṣhāt gnānadarpaṇ bhūmikāmān ūtarelā bimbasamān potapotānā gneyākāronān kāraṇo hovāthī ane paramparāe pratibimb samān gneyākāronā kāraṇo hovāthī padārtho kaī rīte gnānasthit nathī nakkī thatā? (avashya gnānasthit nakkī thāy chhe) phūṭanoṭaḥ- gnānane darpaṇanīupamā āpīe to padārthonā gneyākāro bimbasamān chhe ane gnānamān thatā gnānanī avasthārūp gneyākāro pratibimb jevā chhe-padārtho potapotānā dravya- guṇ-paryāyonān sākṣhāt kāraṇ chhe ane paramparāe gnānanī avasthārūp gneyākāronān (gnānākāronān) kāraṇ chhe. (shrī pravachanasārajī shrī amr̥utachandrāchāryakr̥ut ṭīkā gāthā-31) 19. siddha parameṣhṭhīnā gnānamān koī padārthano vināsh sambhav nathī. arthāt badhā padārtho temanān

gnānamān potapotān bhinna bhinna sattārūp rahīne ja sarvadā pratibimbit thayā kare chhe. (param adhyātma taraṅgiṇī kaḷash-1) 20. gneyo paṇ potapotānā sthāne rahīne gnānamān pratibimbit thayā ja kare chhe. āvo ja gnān

ane gneyono parasparamān gnāyak gney sambandh anādithī dhārāpravāharūpe chālyo āve chhe ane ā prakāre ja anantakāḷ sudhī chālyā karashe. bhāvārthamān chhe ke badhā padārtho gney chhe. ane gnānamān pratibhāsit thayā ja kare chhe. (param adhyātma taraṅgiṇī kaḷash-6) 21. ātmā jyāre paripūrṇa nirāvaraṇ kevaḷagnān sampanna thāy chhe tyāre temān traṇalokavartī

anantānant padārtho potānī traṇe kāḷanī paryāyo sahit yugapat ek ja samayamān ek ja kāḷe pratibimbit thāy chhe. temanā pratibimbit thavā chhatān paṇ ātmā to potānā svarūpamān ja nimagna rahe chhe. ātmāno svabhāv gnāyak chhe ane gneyono svabhāv gneyarūpe gnānamān pratibimbitathavun–jhaḷakavun te chhe. banne potapotānā svabhāvamān ja rahe chhe. (param adhyātma taraṅgiṇī kaḷash-33)

(2) guruvāṇīmānthī

1. darpaṇamān je pratibimb dekhāy chhe te to darpaṇanī svapar ākārano-svarūpano pratibhās karanārī

svachchhatā ja chhe. tem bhagavān ātmā gnānasvarūp chhe e gneyākār svanun gnān kare chhe ane dayā-dān-vratādi vikalpanun gnān kare chhe. e paranun gnān thāy chhe e potānī paryāyamān thāy chhe. e paranun gnān paramān to thatun nathī paṇ parane līdhe paṇ thatun nathī. potānā gnānanī svachchhatva shaktine līdhe thāy chhe. (pravachan ratnākar bhāg-2, pānun-pa4) 2. lokālok chhe to kevaḷagnānanī paryāy chhe em nathī. gnānanī svapar prakāshak pariṇati e

potānā svabhāvathī thāy chhe, lokālokathī nahīn. svaparano pratibhās thavo e potānun sahaj sāmarthya chhe; par chhe to parano prakāsh thāy chhe em nathī. ātmānī to svaparane jāṇanārī gnātr̥utā chhe. (prav. ratnā. bhāg-ra, pānun pap) 3. bhagavān ātmā gnāyakabhāv svabhāvarūp chhe. emān vyavahār ratnatrayano je rāg thāy te rāg

sambandhīnun paṇ te kāḷe potānun gnān pariṇame chhe e gneyākāre pariṇame chhe em kahevun te vyavahār


Page 225 of 225
PDF/HTML Page 238 of 238
single page version

shrī pravachan ratno-1 22p

ane e gnānākāre thaī rahyun chhe e nishchay chhe bhagavān! tane svabhāvanī sattānī khabar nathī. bhagavān ātmānī gnānasattā gnānanā hovāpaṇe chhe.. bhagavān ātmāno svaparane prakāshavānā sāmarthyavāḷo chaitanyaprakāsh ja evo chhe ke jem arīsāmān sāmenī chīj-bimbanun pratibimb dekhāy chhe tem gnānamān rāgādikarma-nokarma je hoy te pratibhāse chhe. (prav. ratnā. bhāg-ra, pānun-pa7) 4. kevaḷī bhagavān nishchayathī traṇakāḷ traṇalokane dekhatā nathī. paṇ potānī paryāyane dekhatān temān

traṇakāḷ traṇalok dekhavāmān āvī jāy chhe... nityānand gnān svabhāvī bhagavān ātmāne, potānī gnān avasthā ke jemān lokālok jhaḷakyā chhe tene dekhe chhe tyān lokālok sahaj dekhāī jāy chhe. jene te dekhe chhe te to gnānanī avasthā chhe, lokālok nathī. (prav. ratnā. bhāg-4, pānun-179) pa. anant siddho ane svadravya paryāyamān jaṇāyo chhe eṭale ke paryāyamān paryāyano pratibhās thāy

chhe ane paryāyamān dravyano pratibhās thāy chhe. jem darpaṇamān bimbanun pratibimb dekhāy chhe tem ek samayanī paryāyamān ākhā dravyano pratibhās thāy chhe. (prav. ratnā. bhāg-3, pānun 76) 6. tārī chaitanya jyoti-gnānajyoti prabhu! bahār rahelī agnine jāṇe, paṇ te kāī agnimān

pravesh kare chhe, vā agni gnānamān pravesh kare chhe em nathī. arīso hoy chhe ne? temān agni, baraph vagere chījono pratibhās thāy chhe te arīsānī svachchhatāno svabhāv chhe; bākī arīsāmān kāī agni, baraph vagere pesī jatān nathī, ke arīso te chījomān praveshato nathī. tem bhagavān ātmā chaitanya arīso chhe. temān sharīr, man, vāṇī īnyādi dekhāy chhe, pratibhāse chhe, paṇ te chījo gnānamān praveshatī nathī ne gnān te chījomān praveshatun nathī. (prav. ratnā. bhāv-9, pānun-397) 7. ahā! loko gnānamān paradravyono pratibhās dekhīne paradravyo sāthe potāne paramārtha sambandh

hovānun māne chhe; arthāt paragneyone kāraṇe gnān thatun hovānun māne chhe parantu evun mānavun agnān chhe, ā shabdo paragney chhe enāthī gnān thāy em mānavun te agnān chhe. (prav. ratnā- bhāg-9, pānun-397/98) 8. gneyonā ākāranī jhalak gnānamān āvatān gnān gneyākār dekhāy chhe, parantu e gnānanā ja

kallolo chhe, juo, gnān gneyākār chhe em nahi. e to gneyane jāṇavā prati tevā gnānākāre pote ja thayun chhe. gneyanun temān kāī ja nathī. gney gnānamān peṭhun chhe em chhe ja nahi arthāt gnān gneyarūpe thāy chhe em chhe ja nahi. gnān gnānākār ja chhe. e gnānanā ja kallolo chhe. (prav. ratnā. bhāg-11, pānun-2pa0)

* * *