Page 215 of 225
PDF/HTML Page 228 of 238
single page version
shrī pravachan ratno-1 21p
*ātmā vastu chhe gnān svarūp. e gnānanī utpatti thāy te je samaye rāgādi vikalpa utpanna thāy chhe. kāḷ ek chhe, kṣhetra ek chhe, paṇ bhāv bhinna chhe! ām ati nikaṭatāne laīne chetya - chetak bhāvano sadbhāv hovāthī rāg chhe e jaṇāvā yogya - chetya chhe ane ātmā jāṇanār - chetak chhe.
* rāg jaṇāvā lāyak chhe; ātmā jāṇanār chhe. e banne ek nathī. rāganun bandh lakṣhaṇ chhe, ātmā gnānānand svarūp chhe tenun gnān lakṣhaṇ chhe ām bannenā lakṣhaṇ judā hovāthī chīj banne judī chhe. chhatān ek kṣhetre ane ek kāḷe hovāthī najīkapaṇun chhe tethī agnānīne e rāg potānī chīj chhe athavā tenāthī mane lābh thashe em bhedagnānano abhāv hovāthī tene lāge chhe.
* gney ane gnāyak be ya ek nathī. paṇ ek sāthe utpanna thāy chhe ethī agnānīne bhram upaje chhe ke ā rāg mārī chīj chhe ane tenāthī mane lābh thashe em agnānī anādithī mithyā shraddhāmān mānī rahyo chhe.
* rāg chhe te ātmānī jāt nathī. ātmā ane rāg bhinna chhe. e rāg jāṇavā lāyakamān jāy chhe ane ātmā eno jāṇanār chhe em jaṇāy chhe.
* rāg je samaye utpanna thāy chhe te ja samaye te rāganun gnān potāthī thāy chhe. rāganī hayātī chhe māṭe enun gnān thāy chhe em nahīn. e gnānaguṇanī paryāy sva-par prakāshapaṇe chhe te samaye te pragaṭe chhe tethī tenī jāṇanār kahī ane rāgane jaṇāvā yogya kahevāmān āvyo.
* kharekhar to ātmā pote to potānī paryāyane jāṇe chhe. jāṇanārano kartā ātmā pote chhe. paryāy paṇ vyavahār chhe. kharekhar to paryāy e paryāyanī kartā chhe. rāgane laīne nahīn - dravyaguṇane laīne nahīn. jāṇavānī paryāy pote svatantra ūbhī thāy chhe.
* jāṇanār chaitanya bhagavān ane dayā, dānanā vikalpo je rāg banne ek dravya nathī. dravya banne judā chhe. ek sāthe - ek kāḷe - ek kṣhetre gnān upaje ane rāg upaje e ek dravyapaṇāne laīne nahī -ek vastupaṇāne laīne nahīn. ek āsrav tattva chhe ane ek jīv tattva chhe. bey padārtha judā chhe.
* jem dīpak vaḍe prakāshavāmān āvatān ghaṭādi dīpakanā prakāshapaṇāne jāher kare chhe - dīpakapaṇāne jāher kare chhe, e ghaṭ-paṭane jāher nathī karatān tathā dīvo bījī chījone prakāshe chhe em nathī; e to potānī chīj prakāsh chhe ene ja prakāshe chhe. dīvāno svabhāv svane ane parane ane parane prakāshavāno chhe tene prakāshe chhe; bījī chījane prakāshe chhe em nahī. tem rāgādi gnānamān gneyarūpe jaṇātā to rāgādi bhāvo ātmānā chetakapaṇāne jāher kare chhe. ātmā potāne jāṇe chhe ane rāgādi thāy ene jāṇe chhe e jāṇavānī paryāyane prakāshe chhe. parane nahī - rāgādine nahī. ātmā rāg, dayā, dān, kām, krodhanā pariṇāmamān pesīne jāṇato nathī. emān tanmay thaīne jāṇato nathī. tanmay to potānī paryāyamān thaīne jāṇe chhe tethī te potānī gnānanī paryāyane prakāshe chhe – e rāgādine prakāshato nathī.
Page 216 of 225
PDF/HTML Page 229 of 238
single page version
216 shrī pravachan ratno -1
* ātmāno svabhāv svataḥ svayam sva. par prakāshak hovāthī parane laīne parane prakāshe chhe em nathī parane ane potāne prakāshe chhe e potāne prakāshe chhe potānī paryāyane prakāshe chhe. e parane prakāshato nathī.
* ātmā gnānānand prabhu rāg-dayā, dān, bhaktinā pariṇām thāy tene prakāshato nathī. pahelān kahyun hatun ke te jaṇāvāyogya chhe ane ā jāṇanār chhe. have kahe chhe ke e jaṇāvā yogya chhe e paṇ vyavahārathī kahyun hatun.... bākī ene prakāshato nathī; potānī paryāyamān dvirūpatāne prakāshe chhe. potāne prakāshe chhe ane rāgane prakāshe chhe; e dvirūpatāne prakāshe chhe. e potāno prakāsh chhe.
* āhīn to kahe chhe ke prabhu! ekavār sāmbhaḷ ke tun ek chaitanya chho ke nahīn? chho to tāro svabhāv jāṇavun e chhe ke nahīn? e jāṇavun chhe te to svapar prakāshak paṇe chhe ke ekalā svapaṇe ja chhe? jyāre svapar prakāshak paṇe jāṇavun chhe to te parane prakāshe chhe ke potāne prakāshe chhe? svapar prakāshak paṇun potāne prakāshe chhe.
* jāṇanār kahyo chhe - e to enā jāṇavāmān e āve chhe māṭe. paṇ kharekhar to e potānā gnānane prakāshe chhe. sva–par prakāshak potānī shakti chhe ene e vistāre chhe. e rāgādine - parane vistārato nathī. chaitanyano sva-par prakāshakatāno vistār potānā gnānane vistāre chhe - par vastu - gneyane vistārato nathī.
* ahīn ātmānā guṇanī maryādā līdhī chhe. e ātmānā guṇanī maryādā sva-par prakāshak chhe e parane prakāshe chhe em jāher nathī karatun; paṇ par sambandhī potāno je prakāshan svabhāv chhe. sva.... svapar prakāshak tene prakāshe chhe.
* pahelān to e līdhun ke puṇya ane pāpanā bhāv thāy e chetya chhe - jaṇāvā lāyak chhe bas! eṭalun kahyun. ātmā jāṇanār chhe eṭalun kahyun. ek sāthe utpanna thāy chhe ek kāḷe- ek kṣhetra chhatān banne bhinna chīj chhe. olī jaṇāvā yogya chīj chhe, ā jāṇanār chhe. have ahīn to kahe chhe ke e jaṇāvā yogya chīj chhe e vāt kahī hatī paṇ e ānā prakāshamān prakāshe chhe - e potāno prakāsh chhe. e chījane prakāshato nathī. e chaitanyano potāno sva-par prakāshak svabhāv chhe ene prakāshe chhe. e gnān gneyamān kayān tanmay thāy chhe ke ene prakāshe. gney sambandhīnun gnān je potānun chhe emān e tanmay chhe tethī te pote potānā gnānane svaprakāshane vistāre chhe. parano vistār karato nathī.
* chaitanya dravya bhagavān svarūp chaitanyaprakāsh chhe. chaitanya chamatkārī vastu chhe. chaitanya chamatkārī eṭale? potāmān rahelā anantane prakāshe chhe. chhatān anantane prakāshe chhe em kahevun te paṇ apekṣhā e chhe. potānī paryāyamān anantatā jaṇāy e paryāyane prakāshe chhe. jaṇāy evā padārthamān hun nathī. hun to mārā svapar prakāshanā paryāyamān chhun. gnānanī paryāyamān ā badhun jaṇāy chhe? to kahe chhe nā. e chaitanyano svabhāv chhe prakāshavun. to astitvamān rahīne prakāshe chhe. te potānā gnānane prakāshe chhe. ā chījomān gnān jatun nathī temaj te chījone laīne ānhī gnānano prakāsh thato nathī. potāno anantabhāv jāṇavāno je svabhāv chhe e svabhāvamān anantā jaṇāy chhe e kharekhar to potānī paryāy jaṇāy chhe – par nahīn. parane to aḍato ya nathī.
Page 217 of 225
PDF/HTML Page 230 of 238
single page version
shrī pravachan ratno-1 217
* jāṇanāro bhagavān pote kṣhaṇe kṣhaṇe potāne ane parane potānā kāraṇe pote ja prakāshe chhe. āhāhāhā!
sva-par prakāshak shakti hamārī, tātain vachan bhedabhram bhārī; gney shakti duvidhā parakāshī, nijarūpā pararūpā bhāsī.
gney dvait chhe paṇ kharekhar to gney “ā” bhāse chhe, chaitanya gney chhe... enun astitva ja eṭalun badhun moṭun chhe ke potāmān rahīne, parane aḍayā vinā, paranun astitva chhe māṭe pote jāṇe chhe em paṇ nahīn parantu potānā astitvanī sattā eṭalī chhe ke par anant chhe te aḍayā vinā sva-par prakāshane prakāshe chhe. e par prakāshane prakāshato nathī. svane prakāshe chhe.
* ātmānā chetanapaṇāne ja... bhāṣhā joī? shun kahe chhe? rāgādine nahī. ātmānā chetanapaṇāne ja jāher kare chhe. gajab kām karyā chhe ne? āvī vāt kyāy nathī ‘ja’ shabda chhe ne? par padārthone nahī ahāhā! chaitanyanun svapar prakāshakapaṇun vishāḷ chhe, enī sattā vishāḷ chhe. e vishāḷatāne jāher kare chhe. vishāḷatāmān vishāḷ vastune jāher kare chhe em nahīn.
* ātmānā prakāshamān ātmāno prakāsh ja jāher kare chhe. rāgādinī nahīn.... najīkamān najīk ek kṣhetre ane ek kāḷe utpanna thāy ene paṇ jāher karato nathī. potānā prakāshanī dvirūpatā, ene ane potāne prakāshe evī potānī shaktine prakāshe chhe.. . parane jāher kare chhe em nahīn; potāne jāher kare chhe. je jaṇāy chhe tene nahīn – e jaṇātun ja nathī. e sambandhīnun potānun gnān potāthī thayun chhe e jaṇāy chhe.
(pūjya gurudevashrīnā shrī samayasārajī shāstranī gāthā-294 uparanā 19mī vāranā pravachan kramāṅk - 361, dināṅkaḥ 6-12-79 mānthī)