2 shrI pravachan ratno -1
vaLI te kevo chhe? potAnA ane paradravyonA AkArone prakAshavAnun sAmarthya hovAthI jeNe samasta rUpane prakAshanArun ekarUpapaNun prApta karyu chhe. (arthAt jemAn anek vastuonA AkAr pratibhAse chha evA ek gnAnanA AkArarUp te chhe.) A visheShaNathI, gnAn potAne ja jANe chhe, parane nathI jANatun em ekAkAr ja mAnanArano, tathA potAnenathI jANatun paN parane jANe chhe em anekAkAr mAnanArano, vyavachchhed thayo.
vaLI te kevo chhe? anya dravyonA je vishiShTa guNo-avagAhan-gati-sthiti-vartanAhetupaNun ane rUpIpaNun-temanA abhAvane lIdhe ane asAdhAraN chaitanyarUpatA-svabhAvanA sadbhAvane lIdhe AkAsh, dharma, adharma, kAL ane pudgal-e pAnch dravyothI je bhinna chhe. A visheShaNathI, ek brahmavastune ja mAnanArano vyavachchhed thayo.
vaLI te kevo chhe? anant anyadravyo sAthe atyant ekakShetrAvagAharUp hovA chhatAn paN potAnA svarUpathI nahi chhUTavAnI je TankotkIrNa chaitanyasvabhAvarUp chhe. A visheShaNathI, vastusvabhAvano niyam batAvyo-Avo jIv nAmano padArtha samAn chhe.
jyAre A (jIv), sarva padArthonA svabhAvane prakAshavAmAn samartha evA kevaLagnAnane utpanna karanArI bhedagnAnajyotino uday thavAthI, sarva paradravyothI chhUTI darshanagnAnasvabhAvamAn niyat vRuttirUp (astitvarUp) Atmatattva sAthe ekatvagatapaNe varte chhe tyAre darshan-gnAn-chAritramAn sthit hovAthI yugapad ane ekatvapUrvak jANato tathA sva-rUpe ekatvapUrvak pariNamato evo te ‘svasamay’ em pratItarUp karavAmAn Ave chhe; paN jyAre te anAdi avidyArUpI je keL tenA mULanI gATh jevo je (puShTathayelo) moh tenA uday anusAr pravRuttinA AdhInapaNAthI, darshanagnAnasvabhAvamAn niyat vRuttirUp AtmatattvathI chhUTI paradravyanA nimittathI utpanna moharAgadveShAdibhAvo sAthe ekatva gatapaNe (ekapaNun mAnIne) varte chhe tyAre pudgalakarmanA pradeshomAn sthit hovAthI yugapad parane ekatvapUrvak jANato tathA pararUpe ekatvapUrvak pariNamato evo te ‘parasamay’ em pratItarUp karavAmAn Ave chhe.
A rIte jIv nAmanA padArthane svasamay ane parasamay-evun dvividhapaNun pragaT thAy chhe. bhAvArtha- jIv nAmanI vastune padArtha kahel chhe.’ jIv’ evo akSharono samUh te ‘pad’ chhe ane te padathI je dravyaparyAyarUp anekAntasvarUpapaNun nishchit karavAmAn Ave te padArtha chhe, e jIvapadArtha utpAdavyayadhrauvyamayI sattAsvarUp chhe, darshanagnAnamayI chetanAsvarUp chhe, anantadharmasvarUp dravya chhe, dravya hovAthI vastu chhe, guNaparyAyavALo chhe, tenun svaparaprakAshakagnAn anekAkArarUp ek chhe, vaLI te (jIvapadArtha) AkAshAdithI bhinna asAdhAraN chaitanyaguNasvarUp chhe aneanya dravyo sAthe ek kShetramAn rahevA chhatAn potAnA svarUpane chhoDato nathI. Avo jIv nAmano padArtha samay chhe. jyAre te potAnA svabhAvamAn sthit hoy tyAre to svasamay chhe ane parasvabhAv -rAgadveShamoharUp thaIne rahe tyAre parasamay chhe. e pramANe jIvane dvividhapaNun Ave chhe.