अथाप्रतिषिद्धशरीरमात्रोपधिपालनविधानमुपदिशति —
इहलोगणिरावेक्खो अप्पडिबद्धो परम्हि लोयम्हि ।
जुत्ताहारविहारो रहिदकसाओ हवे समणो ।।२२६।।
इहलोकनिरापेक्षः अप्रतिबद्धः परस्मिन् लोके ।
युक्ताहारविहारो रहितकषायो भवेत् श्रमणः ।।२२६।।
अनादिनिधनैकरूपशुद्धात्मतत्त्वपरिणतत्वादखिलकर्मपुद्गलविपाकात्यन्तविविक्तस्वभावत्वेन
रहितकषायत्वात्तदात्वमनुष्यत्वेऽपि समस्तमनुष्यव्यवहारबहिर्भूतत्वेनेहलोकनिरापेक्षत्वात्तथा
द्रव्यलिङ्गम् । किंविशिष्टम् । जहजादरूवं यथाजातरूपं, यथाजातरूपशब्देनात्र व्यवहारेण संगपरित्यागयुक्तं
नग्नरूपं, निश्चयेनाभ्यन्तरेण शुद्धबुद्धैकस्वभावं परमात्मस्वरूपं । गुरुवयणं पि य गुरुवचनमपि,
निर्विकारपरमचिज्जयोतिःस्वरूपपरमात्मतत्त्वप्रतिबोधकं सारभूतं सिद्धोपदेशरूपं गुरूपदेशवचनम् । न
केवलं गुरूपदेशवचनम्, सुत्तज्झयणं च आदिमध्यान्तवर्जितजातिजरामरणरहितनिजात्मद्रव्यप्रकाशक-
सूत्राध्ययनं च, परमागमवाचनमित्यर्थः । णिद्दिट्ठं उपकरणरूपेण निर्दिष्टं कथितम् । विणओ
स्वकीयनिश्चयरत्नत्रयशुद्धिर्निश्चयविनयः, तदाधारपुरुषेषु भक्तिपरिणामो व्यवहारविनयः । उभयोऽपि
विनयपरिणाम उपकरणं भवतीति निर्दिष्टः । अनेन किमुक्तं भवति — निश्चयेन चतुर्विधमेवोपकरणम् ।
अन्यदुपकरणं व्यवहार इति ।।२२५।। अथ युक्ताहारविहारलक्षणतपोधनस्य स्वरूपमाख्याति –
इहलोगणिरावेक्खो इहलोकनिरापेक्षः, टङ्कोत्कीर्णज्ञायकैकस्वभावनिजात्मसंवित्तिविनाशकख्यातिपूजा-
लाभरूपेहलोककाङ्क्षारहितः, अप्पडिबद्धो परम्हि लोयम्हि अप्रतिबद्धः परस्मिन् लोके, तपश्चरणे कृते
दिव्यदेवस्त्रीपरिवारादिभोगा भवन्तीति, एवंविधपरलोके प्रतिबद्धो न भवति, जुत्ताहारविहारो हवे
युक्ताहारविहारो भवेत् । स कः । समणो श्रमणः । पुनरपि कथंभूतः । रहिदकसाओ निःकषायस्वरूप-
હવે, અનિષિદ્ધ એવો જે શરીરમાત્ર ઉપધિ તેના પાલનની વિધિ ઉપદેશે છેઃ —
આ લોકમાં નિરપેક્ષ ને પરલોક -અણપ્રતિબદ્ધ છે
સાધુ કષાયરહિત, તેથી યુક્ત આ’ર -વિહારી છે. ૨૨૬.
અન્વયાર્થઃ — [श्रमणः] શ્રમણ [रहितकषायः] કષાયરહિત વર્તતો થકો [इहलोक-
निरापेक्षः] આ લોકમાં નિરપેક્ષ અને [परस्मिन् लोके] પર લોકમાં [अप्रतिबद्धः] અપ્રતિબદ્ધ
હોવાથી [युक्ताहारविहारः भवेत्] *યુક્તાહારવિહારી હોય છે.
ટીકાઃ — અનાદિનિધન એકરૂપ શુદ્ધ આત્મતત્ત્વમાં પરિણત હોવાને લીધે શ્રમણ
સમસ્ત કર્મપુદ્ગલના વિપાકથી અત્યંત વિવિક્ત ( – ભિન્ન) સ્વભાવ વડે કષાયરહિત
*યુક્તાહારવિહારી = (૧) યોગ્ય (-ઉચિત) આહાર -વિહારવાળો. (૨) યુક્તના અર્થાત્ યોગીના
આહાર -વિહારવાળો; યોગપૂર્વક (આત્મસ્વભાવમાં જોડાણ સહિત) આહાર -વિહારવાળો.
૪૧૬પ્રવચનસાર[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-