Pravachansar (Gujarati). Gatha: 275.

< Previous Page   Next Page >


Page 491 of 513
PDF/HTML Page 522 of 544

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાળા ]

ચરણાનુયોગસૂચક ચૂલિકા
૪૯૧
अथ शिष्यजनं शास्त्रफलेन योजयन् शास्त्रं समापयति
बुज्झदि सासणमेदं सागारणगारचरियया जुत्तो
जो सो पवयणसारं लहुणा कालेण पप्पोदि ।।२७५।।
बुध्यते शासनमेतत् साकारानाकारचर्यया युक्तः
यः स प्रवचनसारं लघुना कालेन प्राप्नोति ।।२७५।।

यो हि नाम सुविशुद्धज्ञानदर्शनमात्रस्वरूपव्यवस्थितवृत्तिसमाहितत्वात् साकारा- नाकारचर्यया युक्तः सन् शिष्यवर्गः स्वयं समस्तशास्त्रार्थविस्तरसंक्षेपात्मकश्रुतज्ञानोपयोग- लौकिकमायाञ्जनरसदिग्विजयमन्त्रयन्त्रादिसिद्धविलक्षणः स्वशुद्धात्मोपलम्भलक्षणः टङ्कोत्कीर्णज्ञायकैक- स्वभावो ज्ञानावरणाद्यष्टविधकर्मरहितत्वेन सम्यक्त्वाद्यष्टगुणान्तर्भूतानन्तगुणसहितः सिद्धो भगवान् स चैव शुद्धः एव णमो तस्स निर्दोषिनिजपरमात्मन्याराध्याराधकसंबन्धलक्षणो भावनमस्कारोऽस्तु तस्यैव अत्रैतदुक्तं भवतिअस्य मोक्षकारणभूतशुद्धोपयोगस्य मध्ये सर्वेष्टमनोरथा लभ्यन्त इति मत्वा शेषमनोरथपरिहारेण तत्रैव भावना कर्तव्येति ।।२७४।। अथ शिष्यजनं शास्त्रफलं दर्शयन् शास्त्रं समापयतिपप्पोदि प्राप्नोति सो स शिष्यजनः कर्ता क म् पवयणसारं प्रवचनसारशब्दवाच्यं निजपरमात्मानम् केन लहुणा कालेण स्तोककालेन यः किं करोति जो बुज्झदि यः शिष्यजनो बुध्यते जानाति किम् सासणमेदं शास्त्रमिदं किं नाम पवयणसारं प्रवचनसारं,सम्यग्ज्ञानस्य तस्यैव

હવે (ભગવાન કુંદકુંદાચાર્યદેવ) શિષ્યજનને શાસ્ત્રના ફળ સાથે જોડતા થકા શાસ્ત્ર સમાપ્ત કરે છેઃ

સાકાર અણ -આકાર ચર્યાયુક્ત આ ઉપદેશને
જે જાણતો, તે અલ્પ કાળે સાર પ્રવચનનો લહે. ૨૭૫.

અન્વયાર્થઃ[यः] જે [साकारानाकारचर्यया युक्तः] સાકાર -અનાકાર ચર્યાથી યુક્ત વર્તતો થકો [एतत् शासनं] આ ઉપદેશને [बुध्यते] જાણે છે, [सः] તે [लघुना कालेन] અલ્પ કાળે [प्रवचनसारं] પ્રવચનના સારને (ભગવાન આત્માને) [प्राप्नोति] પામે છે.

ટીકાઃસુવિશુદ્ધજ્ઞાનદર્શનમાત્ર સ્વરૂપમાં અવસ્થિત (રહેલી) પરિણતિમાં લાગેલો હોવાને લીધે સાકાર -અનાકાર ચર્યાથી યુક્ત વર્તતો થકો, જે શિષ્યવર્ગ પોતે સમસ્ત શાસ્ત્રના અર્થોના વિસ્તારસંક્ષેપાત્મક શ્રુતજ્ઞાનોપયોગપૂર્વક પ્રભાવ વડે કેવળ આત્માને ૧. આત્માનું સ્વરૂપ માત્ર સુવિશુદ્ધ જ્ઞાન અને દર્શન છે. [તેમાં, જ્ઞાન સાકાર છે અને દર્શન અનાકાર

છે.] ૨. વિસ્તારસંક્ષેપાત્મક = વિસ્તારાત્મક કે સંક્ષેપાત્મક