यतो हि शक्राश्चक्रिणश्च स्वेच्छोपगतैर्भोगैः शरीरादीन् पुष्णन्तस्तेषु दुष्टशोणित इव जलौकसोऽत्यन्तमासक्ताः सुखिता इव प्रतिभासन्ते, ततः शुभोपयोगजन्यानि फलवन्ति पुण्यान्यवलोक्यन्ते ।।७३।। जीवाणं व्यवहारेण विशेषेऽपि निश्चयेन सः प्रसिद्धः शुद्धोपयोगाद्विलक्षणः शुभाशुभोपयोगः कथं भिन्नत्वं लभते, न कथमपीति भावः ।।७२।। एवं स्वतन्त्रगाथाचतुष्टयेन प्रथमस्थलं गतम् । अथ पुण्यानि देवेन्द्रचक्रवर्त्यादिपदं प्रयच्छन्ति इति पूर्वं प्रशंसां करोति । किमर्थम् । तत्फलाधारेणाग्रे तृष्णोत्पत्तिरूपदुःखदर्शनार्थं । कुलिसाउहचक्कधरा देवेन्द्राश्चक्रवर्तिनश्च कर्तारः । सुहोवओगप्पगेहिं भोगेहिं शुभोपयोगजन्यभोगैः कृत्वा देहादीणं विद्धिं करेंति विकुर्वणारूपेण देहपरिवारादीनां वृद्धिं कुर्वन्ति । कथंभूताः सन्तः । सुहिदा इवाभिरदा सुखिता इवाभिरता आसक्ता इति । अयमत्रार्थः — यत्परमातिशय- तृप्तिसमुत्पादकं विषयतृष्णाविच्छित्तिकारकं च स्वाभाविकसुखं तदलभमाना दुष्टशोणिते जलयूका इवासक्ताः सुखाभासेन देहादीनां वृद्धिं कुर्वन्ति । ततो ज्ञायते तेषां स्वाभाविकं सुखं नास्तीति ।।७३।। अथ पुण्यानि जीवस्य विषयतृष्णामुत्पादयन्तीति प्रतिपादयति — जदि संति हि पुण्णाणि य यदि
अन्वयार्थः — [कुलिशायुधचक्रधराः] वज्रधरो अने चक्रधरो ( – इन्द्रो अने चक्रवर्तीओ) [शुभोपयोगात्मकैः भोगैः] शुभोपयोगमूलक (पुण्योना फळरूप) भोगो वडे [देहादीनां] देहादिनी [वृद्धिं कुर्वन्ति] पुष्टि करे छे अने [अभिरताः] (ए रीते) भोगोमां रत वर्तता थका [सुखिताः इव] सुखी जेवा भासे छे (माटे पुण्यो विद्यमान छे खरां).
टीकाः — शक्रेंद्रो अने चक्रवर्तीओ पोतानी इच्छा प्रमाणे मळेला भोगो वडे शरीरादिने पोषता थका — जेम जळो दूषित लोहीमां अत्यंत आसक्त वर्तती थकी सुखी जेवी भासे छे तेम — ते भोगोमां अत्यंत आसक्त वर्तता थका सुखी जेवा भासे छे; माटे शुभोपयोगजन्य फळवाळां पुण्यो जोवामां आवे छे (अर्थात् शुभोपयोगजन्य एवां जे फळवाळां पुण्यो तेमनी हयाती जोवामां आवे छे).
भावार्थः — जे भोगोमां आसक्त वर्तता थका इन्द्रो वगेरे जळोनी माफक सुखी जेवा भासे छे, ते भोगो पुण्यनां फळ छे; माटे पुण्यनी हयाती छे खरी. (आ प्रमाणे आ गाथामां पुण्यनुं विद्यमानपणुं स्वीकारीने हवेनी गाथाओमां पुण्यने दुःखना कारणरूप दर्शावशे.) ७३.