Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration). Gney attva Pragyapan Dravya Samanya Adhikar Gatha: 93.

–

२ –

ज्ञेयतत्त्व-प्रज्ञापन

अथ ज्ञेयतत्त्वप्रज्ञापनम् । तत्र पदार्थस्य सम्यग्द्रव्यगुणपर्यायस्वरूपमुपवर्णयति —

अत्थो खलु दव्वमओ दव्वाणि गुणप्पगाणि भणिदाणि ।

तेहिं पुणो पज्जाया पज्जयमूढा हि परसमया ।।९३।।

अर्थः खलु द्रव्यमयो द्रव्याणि गुणात्मकानि भणितानि ।

तैस्तु पुनः पर्यायाः पर्ययमूढा हि परसमयाः ।।९३।।

इह किल यः कश्चन परिच्छिद्यमानः पदार्थः स सर्व एव विस्तारायतसामान्य-

इतः ऊर्द्ध्वं ‘सत्तासंबद्धेदे’ इत्यादिगाथासूत्रेण पूर्वं संक्षेपेण यद्वयाख्यातं सम्यग्दर्शनं तस्येदानीं विषयभूतपदार्थव्याख्यानद्वारेण त्रयोदशाधिकशतप्रमितगाथापर्यन्तं विस्तरव्याख्यानं करोति । अथवा द्वितीयपातनिका – पूर्वं यद्वयाख्यातं ज्ञानं तस्य ज्ञेयभूतपदार्थान् कथयति । तत्र त्रयोदशाधिक - शतगाथासु मध्ये प्रथमतस्तावत् ‘तम्हा तस्स णमाइं’ इमां गाथामादिं कृत्वा पाठक्रमेण पञ्चत्रिंशद्- गाथापर्यन्तं सामान्यज्ञेयव्याख्यानं, तदनन्तरं ‘दव्वं जीवमजीवं’ इत्याद्येकोनविंशतिगाथापर्यन्तं विशेषज्ञेयव्याख्यानं, अथानन्तरं ‘सपदेसेहिं समग्गो लोगो’ इत्यादिगाथाष्टकपर्यन्तं सामान्यभेदभावना,

हवे ज्ञेयतत्त्वनुं प्रज्ञापन करे छे अर्थात् ज्ञेयतत्त्व जणावे छे. तेमां (प्रथम) पदार्थनुं सम्यक् ( – साचुं) द्रव्यगुणपर्यायस्वरूप वर्णवे छेः —

छे अर्थ द्रव्यस्वरूप, गुण -आत्मक कह्यां छे द्रव्यने,

वळी द्रव्य -गुणथी पर्ययो; पर्यायमूढ परसमय छे. ९३.

अन्वयार्थः — [अर्थः खलु] पदार्थ [द्रव्यमयः] द्रव्यस्वरूप छे; [द्रव्याणि] द्रव्यो [गुणात्मकानि] गुणात्मक [भणितानि] कहेवामां आव्यां छे; [तैः तु पुनः] अने वळी द्रव्य तथा गुणोथी [पर्यायाः] पर्यायो थाय छे. [पर्ययमूढाः हि] पर्यायमूढ जीवो [परसमयाः] परसमय (अर्थात् मिथ्याद्रष्टि) छे.

टीकाः — आ विश्वमां जे कोई जाणवामां आवतो पदार्थ छे ते आखोय

१६२

< Previous Page Next Page >