जीवा पोग्गलकाया धम्माधम्मा पुणो य आगासं । सपदेसेहिं असंखा णत्थि पदेस त्ति कालस्स ।।१३५।।
प्रदेशवन्ति हि जीवपुद्गलधर्माधर्माकाशानि अनेकप्रदेशवत्त्वात् । अप्रदेशः कालाणुः प्रदेशमात्रत्वात् । अस्ति च संवर्तविस्तारयोरपि लोकाकाशतुल्यासंख्येयप्रदेशापरित्यागाज्जीवस्य, द्रव्येण प्रदेशमात्रत्वादप्रदेशत्वेऽपि द्विप्रदेशादिसंख्येयासंख्येयानन्तप्रदेशपर्यायेणानवधारित- प्रदेशत्वात्पुद्गलस्य, सकललोकव्याप्यसंख्येयप्रदेशप्रस्ताररूपत्वात् धर्मस्य, सकललोकव्याप्य- जीवा पोग्गलकाया धम्माधम्मा पुणो य आगासं जीवाः पुद्गलकायाः धर्माधर्मौ पुनश्चाकाशम् । एते पञ्चास्तिकायाः किंविशिष्टाः । सपदेसेहिं असंखा स्वप्रदेशैरसंख्येयाः । अत्रासंख्येयप्रदेशशब्देन प्रदेशबहुत्वं ग्राह्यम् । तच्च यथासंभवं योजनीयम् । जीवस्य तावत्संसारावस्थायां विस्तारोपसंहारयोरपि प्रदीप- वत्प्रदेशानां हानिवृद्धयोरभावाद्वयवहारेण देहमात्रेऽपि निश्चयेन लोकाकाशप्रमितासंख्येयप्रदेशत्वम् ।
अन्वयार्थः — [जीवाः] जीवो, [पुद्गलकायाः] पुद्गलकायो, [धर्माधर्मौ] धर्म, अधर्म [पुनः च] अने वळी [आकाशं] आकाश [स्वप्रदेशैः] स्वप्रदेशोनी अपेक्षाए [असंख्याताः] असंख्यात अर्थात् अनेक छे; [कालस्य] काळने [प्रदेशाः इति] प्रदेशो [न सन्ति] नथी.
टीकाः — जीव, पुद्गल, धर्म, अधर्म अने आकाश अनेक प्रदेशोवाळां होवाथी प्रदेशवंत छे. काळाणु प्रदेशमात्र (अर्थात् एकप्रदेशी) होवाथी अप्रदेशी छे.
(उपर कहेली वात स्पष्ट करवामां आवे छेः – ) संकोचविस्तार थतो होवा छतां जीव लोकाकाश तुल्य असंख्य प्रदेशोने नहि छोडतो होवाथी जीव प्रदेशवान छे; पुद्गल, जोके द्रव्ये प्रदेशमात्र (-एकप्रदेशी) होवाथी अप्रदेशी छे तोपण, बे प्रदेशोथी मांडीने संख्यात, असंख्यात अने अनंत प्रदेशोवाळा पर्यायनी अपेक्षाए अनिश्चित प्रदेशोवाळुं होवाथी प्रदेशवान छे; सकळलोकव्यापी असंख्य प्रदेशोना *प्रस्ताररूप होवाथी धर्म
*प्रस्तार = फेलाव; विस्तार.