पाणाबाधं जीवो मोहपदेसेहिं कुणदि जीवाणं । जदि सो हवदि हि बंधो णाणावरणादिकम्मेहिं ।।१४९।।
ततो ज्ञायते प्राणा नवतरपुद्गलकर्मणां कारणभूता इति ।।१४८।। अथ प्राणा नवतरपुद्गलकर्मबन्धस्य
कारणं भवन्तीति पूर्वोक्तमेवार्थं विशेषेण समर्थयति — पाणाबाधं आयुरादिप्राणानां बाधां पीडां कुणदि
करोति । स कः । जीवो जीवः । काभ्यां कृत्वा । मोहपदेसेहिं सक लविमलके वलज्ञानप्रदीपेन मोहान्धकार-
विनाशकात्परमात्मनो विपरीताभ्यां मोहप्रद्वेषाभ्यां । केषां प्राणबाधां करोति । जीवाणं
एकेन्द्रियप्रमुखजीवानाम् । जदि यदि चेत् सो हवदि बंधो तदा स्वात्मोपलम्भप्राप्तिरूपान्मोक्षाद्विपरीतो
मूलोत्तरप्रकृत्यादिभेदभिन्नः स परमागमप्रसिद्धो हि स्फु टं बन्धो भवति । कैः कृत्वा । णाणावरणादिकम्मेहिं
ज्ञानावरणादिकर्मभिरिति । ततो ज्ञायते प्राणाः पुद्गलकर्मबन्धकारणं भवन्तीति । अयमत्रार्थः — यथा
कोऽपि तप्तलोहपिण्डेन परं हन्तुकामः सन् पूर्वं तावदात्मानमेव हन्ति, पश्चादन्यघाते नियमो नास्ति, तथायमज्ञानी जीवोऽपि तप्तलोहपिण्डस्थानीयमोहादिपरिणामेन परिणतः सन् पूर्वं निर्विकारस्वसंवेदन-
छे, तेथी (१) पौद्गलिक कर्मनां कार्य होवाने लीधे अने (२) पौद्गलिक कर्मनां कारण होवाने लीधे प्राणो पौद्गलिक ज निश्चित (नक्की) थाय छे. १४८.
हवे प्राणोने पौद्गलिक कर्मनुं कारणपणुं (अर्थात् प्राणो पौद्गलिक कर्मना कारण कई रीते छे ते) प्रगट करे छेः —
अन्वयार्थः — [यदि] जो [जीवः] जीव [मोहप्रद्वेषाभ्यां] मोह अने द्वेष वडे [जीवयोः] जीवोना (-स्वजीवना तथा परजीवना) [प्राणाबाधं करोति] प्राणोने बाधा करे छे, [सः हि] तो पूर्वे कहेलो [ज्ञानावरणादिकर्मभिः बन्धः] ज्ञानावरणादिक कर्मो वडे बंध [भवति] थाय छे.