Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration). Gatha: 218.

< Previous Page   Next Page >


Page 400 of 513
PDF/HTML Page 431 of 544

 

अथ सर्वथान्तरङ्गच्छेदः प्रतिषेध्य इत्युपदिशति
अयदाचारो समणो छस्सु वि कायेसु वधकरो त्ति मदो
चरदि जदं जदि णिच्चं कमलं व जले णिरुवलेवो ।।२१८।।
अयताचारः श्रमणः षट्स्वपि कायेषु वधकर इति मतः
चरति यतं यदि नित्यं कमलमिव जले निरुपलेपः ।।२१८।।

यतस्तदविनाभाविना अप्रयताचारत्वेन प्रसिद्धयदशुद्धोपयोगसद्भावः षटकायप्राण- व्यपरोपप्रत्ययबन्धप्रसिद्धया हिंसक एव स्यात् यतश्च तद्विनाभाविना प्रयताचारत्वेन

उच्चालियम्हि पाए उत्क्षिप्ते चालिते सति पादे कस्य इरियासमिदस्स ईर्यासमितितपोधनस्य क्व णिग्गमत्थाए विवक्षितस्थानान्निर्गमस्थाने आबाधेज्ज आबाध्येत पीडयेत स कः कुलिंगं सूक्ष्मजन्तुः न केवलमाबाध्येत, मरिज्ज म्रियतां वा किं कृत्वा तं जोगमासेज्ज तं पूर्वोक्तं पादयोगं पादसंघट्टनमाश्रित्य प्राप्येति ण हि तस्स तण्णिमित्तो बंधो सुहुमो य देसिदो समये न हि तस्य तन्निमित्तो बन्धः सूक्ष्मोऽपि देशितः समये; तस्य तपोधनस्य तन्निमित्तो सूक्ष्मजन्तुघातनिमित्तो बन्धः सूक्ष्मोऽपि स्तोकोऽपि नैव दृष्टः समये परमागमे दृष्टान्तमाहमुच्छा परिग्गहो च्चिय मूर्च्छा परिग्रहश्चैव अज्झप्प- पमाणदो दिट्ठो अध्यात्मप्रमाणतो दृष्ट इति अयमत्रार्थः‘मूर्च्छा परिग्रहः’ इति सूत्रे यथाध्यात्मानुसारेण मूर्च्छारूपरागादिपरिणामानुसारेण परिग्रहो भवति, न च बहिरङ्गपरिग्रहानुसारेण; तथात्र सूक्ष्म- जन्तुघातेऽपि यावतांशेन स्वस्थभावचलनरूपा रागादिपरिणतिलक्षणभावहिंसा तावतांशेन बन्धो भवति,

हवे, सर्वथा अंतरंग छेद निषेध्यत्याज्य छे एम उपदेशे छेः

मुनि यत्नहीन आचारवंत छ कायनो हिंसक कह्यो;
जलकमलवत् निर्लेप भाख्यो, नित्य यत्नसहित जो.२१८.

अन्वयार्थः[अयताचारः श्रमणः] अप्रयत आचारवाळो श्रमण [षट्सु अपि कायेषु] छये काय संबंधी [वधकरः] वधनो करनार [इति मतः] मानवामांकहेवामां आव्यो छे; [यदि] जो [नित्यं] सदा [यतं चरति] प्रयतपणे आचरण करे तो [जले कमलम् इव] जळमां कमळनी माफक [निरुपलेपः] निर्लेप कहेवामां आव्यो छे.

टीकाःअशुद्धोपयोग विना जे होतो नथी एवा अप्रयत आचार वडे प्रसिद्ध थतो (जाणवामां आवतो) अशुद्धोपयोगनो सद्भाव हिंसक ज छे, कारण के छ कायना प्राणोना व्यपरोपना आश्रये थता बंधनी प्रसिद्धि छे; अने अशुद्धोपयोग विना जे होय छे एवा प्रयत आचार वडे प्रसिद्ध थतो अशुद्धोपयोगनो असद्भाव अहिंसक ज छे, कारण

४००प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-