गुरुगीर्यमाणात्मतत्त्वद्योतकसिद्धोपदेशवचनपुद्गलाः, तथाधीयमाननित्यबोधकानादिनिधनशुद्धात्म- तत्त्वद्योतनसमर्थश्रुतज्ञानसाधनीभूतशब्दात्मकसूत्रपुद्गलाश्च, शुद्धात्मतत्त्वव्यञ्जकदर्शनादिपर्याय- मल्लितीर्थकरः स्त्रीति कथ्यते, तदप्ययुक्तम् । तीर्थकरा हि सम्यग्दर्शनविशुद्धयादिषोडशभावनाः पूर्वभवे भावयित्वा पश्चाद्भवन्ति । सम्यग्द्रष्टेः स्त्रीवेदकर्मणो बन्ध एव नास्ति, कथं स्त्री भविष्यतीति । किंच यदि मल्लितीर्थकरो वान्यः कोऽपि वा स्त्री भूत्वा निर्वाणं गतः तर्हि स्त्रीरूपप्रतिमाराधना किं न क्रियते भवद्भिः । यदि पूर्वोक्तदोषाः सन्ति स्त्रीणां तर्हि सीतारुक्मिणीकुन्तीद्रौपदीसुभद्राप्रभृतयो जिनदीक्षां गृहीत्वा विशिष्टतपश्चरणेन कथं षोडशस्वर्गे गता इति चेत् । परिहारमाह – तत्र दोषो नास्ति, तस्मात्स्वर्गादागत्य पुरुषवेदेन मोक्षं यास्यन्त्यग्रे । तद्भवमोक्षो नास्ति, भवान्तरे भवतु, को दोष इति । इदमत्र तात्पर्यम् – स्वयं वस्तुस्वरूपमेव ज्ञातव्यं, परं प्रति विवादो न कर्तव्यः । कस्मात् । विवादे रागद्वेषोत्पत्तिर्भवति, ततश्च शुद्धात्मभावना नश्यतीति ।।“२७।। अथोपसंहाररूपेण स्थितपक्षं दर्शयति —
तम्हा यस्मात्तद्भवे मोक्षो नास्ति तस्मात्कारणात् तं पडिरूवं लिंगं तासिं जिणेहिं णिद्दिट्ठं तत्प्रतिरूपं
वस्त्रप्रावरणसहितं लिङ्गं चिह्नं लाञ्छनं तासां स्त्रीणां जिनवरैः सर्वज्ञैर्निर्दिष्टं कथितम् । कुलरूववओजुत्ता
समणीओ लोकदुगुञ्छारहितत्वेन जिनदीक्षायोग्यं कुलं भण्यते, अन्तरङ्गनिर्विकारचित्तशुद्धिज्ञापकं
बहिरङ्गनिर्विकारं रूपं भण्यते, शरीरभङ्गरहितं वा अतिबालवृद्धबुद्धिवैकल्यरहितं वयो भण्यते, तैः कुलरूपवयोभिर्युक्ताः कुलरूपवयोयुक्ता भवन्ति । काः । श्रमण्योऽर्जिकाः । पुनरपि किंविशिष्टाः । तस्समाचारा तासां स्त्रीणां योग्यस्तद्योग्य आचारशास्त्रविहितः समाचार आचार आचरणं यासां
तास्तत्समाचारा इति ।।“२८।। अथेदानीं पुरुषाणां दीक्षाग्रहणे वर्णव्यवस्थां कथयति —
कायपुद्गलो; (२) जेमनुं श्रवण करवामां आवे छे एवां, १तत्काळबोधक, गुरु वडे कहेवामां आवतां, २आत्मतत्त्वद्योतक, ३सिद्ध उपदेशरूप वचनपुद्गलो; तेम ज (३) जेमनुं अध्ययन करवामां आवे छे एवां, नित्यबोधक, अनादिनिधन शुद्ध आत्मतत्त्वने प्रकाशवामां समर्थ श्रुतज्ञानना साधनभूत, शब्दात्मक सूत्रपुद्गलो; अने (४) शुद्ध आत्मतत्त्वने व्यक्त करनार दर्शनादिक जे पर्यायो ते -रूपे परिणमेला पुरुष प्रत्ये ४विनीततानो अभिप्राय प्रवर्तावनारां
४१४प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
१. तत्काळबोधक = ते काळे ज (उपदेशकाळे ज) बोध देनारां. [शास्त्रशब्दो सदा बोधनां निमित्तभूत
होवाथी नित्यबोधक कहेवामां आव्या छे; गुरुवचनो उपदेशकाळे ज बोधनां निमित्तभूत होवाथी
तत्काळबोधक कहेवामां आव्यां छे.]
२. आत्मतत्त्वद्योतक = आत्मतत्त्वने समजावनारां – प्रकाशनारां
३. सिद्ध = सफळ; रामबाण; अमोघ; अचूक. [गुरुनो उपदेश सिद्ध – सफळ – रामबाण छे.]
४. विनीतता = विनय; नम्रता. [सम्यग्दर्शनादि पर्याये परिणमेला पुरुष प्रत्ये विनयभावे प्रवर्तवामां मननां पुद्गलो निमित्तभूत छे.]