Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 443 of 513
PDF/HTML Page 474 of 544

 

कहानजैनशास्त्रमाळा ]
चरणानुयोगसूचक चूलिका
४४३

यदज्ञानी कर्म क्रमपरिपाटया बालतपोवैचित्र्योपक्रमेण च पच्यमानमुपात्तरागद्वेषतया सुखदुःखादिविकारभावपरिणतः पुनरारोपितसन्तानं भवशतसहस्रकोटीभिः कथञ्चन निस्तरति, तदेव ज्ञानी स्यात्कारकेतनागमज्ञानतत्त्वार्थश्रद्धानसंयतत्वयौगपद्यातिशयप्रसादासादितशुद्ध- ज्ञानमयात्मतत्त्वानुभूतिलक्षणज्ञानित्वसद्भावात्कायवाङ्मनःकर्मोपरमप्रवृत्तत्रिगुप्तत्वात् प्रचण्डोप- न भवति मोक्षावस्था शुद्धा फलभूता, सा चाग्रे तिष्ठति एताभ्यां द्वाभ्यां भिन्ना यान्तरात्मावस्था सा मिथ्यात्वरागादिरहितत्वेन शुद्धा यथा सूक्ष्मनिगोतज्ञाने शेषावरणे सत्यपि क्षयोपशमज्ञानावरणं नास्ति तथात्रापि केवलज्ञानावरणे सत्यप्येकदेशक्षयोपशमज्ञानापेक्षया नास्त्यावरणम् यावतांशेन निरावरणा रागादिरहितत्वेन शुद्धा च तावतांशेन मोक्षकारणं भवति तत्र शुद्धपारिणामिकभावरूपं परमात्मद्रव्यं ध्येयं भवति, तच्च तस्मादन्तरात्मध्यानावस्थाविशेषात्कथंचिद्भिन्नम् यदैकान्तेनाभिन्नं भवति तदा मोक्षेऽपि ध्यानं प्राप्नोति, अथवास्य ध्यानपर्यायस्य विनाशे सति तस्य पारिणामिक- भावस्यापि विनाशः प्राप्नोति एवं बहिरात्मान्तरात्मपरमात्मकथनरूपेण मोक्षमार्गो ज्ञातव्यः अथ परमागमज्ञानतत्त्वार्थश्रद्धानसंयतत्वानां भेदरत्नत्रयरूपाणां मेलापकेऽपि, यदभेदरत्नत्रयात्मकं निर्विकल्प- समाधिलक्षणमात्मज्ञानं, निश्चयेन तदेव मुक्तिकारणमिति प्रतिपादयतिजं अण्णाणी कम्मं खवेदि निर्विकल्पसमाधिरूपनिश्चयरत्नत्रयात्मकविशिष्टभेदज्ञानाभावादज्ञानी जीवो यत्कर्म क्षपयति काभिः करणभूताभिः भवसयसहस्सकोडीहिं भवशतसहस्रकोटिभिः तं णाणी तिहिं गुत्तो तत्कर्म ज्ञानी जीवस्त्रि- गुप्तिगुप्तः सन् खवेदि उस्सासमेत्तेण क्षपयत्युच्छ्वासमात्रेणेति तद्यथाबहिर्विषये परमागमाभ्यासबलेन यत्सम्यक्परिज्ञानं तथैव श्रद्धानं व्रताद्यनुष्ठानं चेति त्रयं, तत्त्रयाधारेणोत्पन्नं सिद्धजीवविषये सम्यक्- परिज्ञानं श्रद्धानं तद्गुणस्मरणानुकूलमनुष्ठानं चेति त्रयं, तत्त्रयाधारेणोत्पन्नं विशदाखण्डैकज्ञानाकारे स्वशुद्धात्मनि परिच्छित्तिरूपं सविकल्पज्ञानं स्वशुद्धात्मोपादेयभूतरुचिविकल्परूपं सम्यग्दर्शनं तत्रैवात्मनि रागादिविकल्पनिवृत्तिरूपं सविकल्पचारित्रमिति त्रयम् तत्त्रयप्रसादेनोत्पन्नं यन्निर्विकल्पसमाधिरूपं निश्चयरत्नत्रयलक्षणं विशिष्टस्वसंवेदनज्ञानं तदभावादज्ञानी जीवो बहुभवकोटिभिर्यत्कर्म क्षपयति,

टीकाःजे कर्म, (अज्ञानीने) क्रमपरिपाटीथी तथा अनेक प्रकारना बाळतपरूप उद्यमथी पाकतुं थकुं, रागद्वेष ग्रहण कर्या होवाने लीधे सुखदुःखादि विकारभावे परिणमतो होवाथी फरीने संतान आरोपतुं जाय एवी रीते, लक्ष कोटि भवो वडे, गमे तेम करीने (महा मुश्केलीथी), अज्ञानी ओळंगी जाय छे, ते ज कर्म, (ज्ञानीने) स्यात्कारकेतन आगमज्ञान, तत्त्वार्थश्रद्धान ने संयतत्वना युगपदपणाना अतिशय प्रसादथी प्राप्त करेली शुद्धज्ञानमय आत्मतत्त्वनी अनुभूति जेनुं लक्षण छे एवा ज्ञानीपणाना सद्भावने लीधे काय -वचन -मननां कर्मोना *उपरम वडे त्रिगुप्तपणुं प्रवर्ततुं होवाथी प्रचंड उद्यम वडे पाकतुं थकुं, रागद्वेष छोड्या होवाने लीधे समस्त सुखदुःखादि विकारो अत्यंत निरस्त थया होवाथी फरीने संतान न

*उपरम = विराम; अटकी जवुं ते. [ज्ञानीने ज्ञानीपणाने लीधे काय -वचन -मन संबंधी कार्यो अटकी
जवाथी त्रिगुप्तपणुं प्रवर्ते छे.]