Pravachansar-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 91 of 513
PDF/HTML Page 122 of 544

 

kahAnajainashAstramALA ]
gnAnatattva-pragnApan
91
अस्त्यमूर्तं मूर्तमतीन्द्रियमैन्द्रियं चार्थेषु
ज्ञानं च तथा सौख्यं यत्तेषु परं च तत् ज्ञेयम् ।।५३।।

अत्र ज्ञानं सौख्यं च मूर्तमिन्द्रियजं चैकमस्ति इतरदमूर्तमतीन्द्रियं चास्ति तत्र यदमूर्तमतीन्द्रियं च तत्प्रधानत्वादुपादेयत्वेन ज्ञातव्यम् तत्राद्यं मूर्ताभिः क्षायोपशमिकीभिरुप- योगशक्तिभिस्तथाविधेभ्य इन्द्रियेभ्यः समुत्पद्यमानं परायत्तत्वात् कादाचित्कं क्रमकृतप्रवृत्ति

अथ ज्ञानप्रपञ्चव्याख्यानानन्तरं ज्ञानाधारसर्वज्ञं नमस्करोति ---

तस्स णमाइं लोगो देवासुरमणुअरायसंबंधो
भत्तो करेदि णिच्चं उवजुत्तो तं तहा वि अहं ।।“२।।

करेदि करोति स कः लोगो लोकः कथंभूतः देवासुरमणुअरायसंबंधो देवासुरमनुष्य- राजसंबन्धः पुनरपि कथंभूतः भत्तो भक्तः णिच्चं नित्यं सर्वकालम् पुनरपि किंविशिष्टः उवजुत्तो उपयुक्त उद्यतः इत्थंभूतो लोकः कां करोति णमाइं नमस्यां नमस्क्रियाम् कस्य तस्स तस्य पूर्वोक्तसर्वज्ञस्य तं तहा वि अहं तं सर्वज्ञं तथा तेनैव प्रकारेणाहमपि ग्रन्थकर्ता नमस्करोमीति अयमत्रार्थः ---यथा देवेन्द्रचक्रवर्त्यादयोऽनन्ताक्षयसुखादिगुणास्पदं सर्वज्ञस्वरूपं नमस्कुर्वन्ति, तथैवाह- मपि तत्पदाभिलाषी परमभक्त्या प्रणमामि ।।“२।। एवमष्टाभिः स्थलैर्द्वात्रिंशद्गाथास्तदनन्तरं नमस्कार- गाथा चेति समुदायेन त्रयस्त्रिंशत्सूत्रैर्ज्ञानप्रपञ्चनामा तृतीयोऽन्तराधिकारः समाप्तः अथ सुख- प्रपञ्चाभिधानान्तराधिकारेऽष्टादश गाथा भवन्ति अत्र पञ्चस्थलानि, तेषु प्रथमस्थले ‘अत्थि अमुत्तं’

anvayArtha[अर्थेषु ज्ञानं] padArtho sambandhI gnAn [ अमूर्तं मूर्तं ] amUrta ke mUrta, [अतीन्द्रियं ऐन्द्रियं च अस्ति] atIndriy ke aindriy hoy chhe; [ च तथा सौख्यं ] ane e ja pramANe (amUrta ke mUrta, atIndriy ke aindriy) sukh hoy chhe. [ तेषु च यत् परं ] temAn je pradhAn utkRuShTa chhe [ तत् ज्ञेयम् ] te upAdeyapaNe jANavun.

TIkAahIn, (gnAn tem ja sukh be prakAranun chhe) ek gnAn tem ja sukh mUrta ane 1indriyaj chhe; ane bIjun (gnAn tem ja sukh) amUrta ane atIndriy chhe. temAn je amUrta ane atIndriy chhe te pradhAn hovAthI upAdeyapaNe jANavun.

tyAn, pahelun gnAn tem ja sukh mUrta evI kShAyopashamik upayogashaktio vaDe tathAvidh (te te prakAranI) indriyo dvArA Upajatun thakun parAdhIn hovAthI 2kAdAchitka,

1. indriyaj = indriyo dvArA utpanna thatun; aindriy.
2. kAdAchitka = kadAchit
koI vAr hoy evun; anitya.