130pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
हि सदशनायोदन्यावृषस्यादिभिस्तृष्णाव्यक्तिभिरुपेतत्वात् अत्यन्ताकुलतया, विच्छिन्नं हि
सदसद्वेद्योदयप्रच्यावितसद्वेद्योदयप्रवृत्ततयाऽनुभवत्वादुद्भूतविपक्षतया, बन्धकारणं हि सद्विषयो-
पभोगमार्गानुलग्नरागादिदोषसेनानुसारसंगच्छमानघनकर्मपांसुपटलत्वादुदर्कदुःसहतया, विषमं
हि सदभिवृद्धिपरिहाणिपरिणतत्वादत्यन्तविसंष्ठुलतया च दुःखमेव भवति । अथैवं पुण्यमपि
पभोगमार्गानुलग्नरागादिदोषसेनानुसारसंगच्छमानघनकर्मपांसुपटलत्वादुदर्कदुःसहतया, विषमं
हि सदभिवृद्धिपरिहाणिपरिणतत्वादत्यन्तविसंष्ठुलतया च दुःखमेव भवति । अथैवं पुण्यमपि
पापवद्दुःखसाधनमायातम् ।।७६।।
प्रभृत्यनेकापध्यानवशेन भाविनरकादिदुःखोत्पादककर्मबन्धोत्पादकत्वाद्बन्धकारणमिन्द्रियसुखं, अतीन्द्रिय-
सुखं तु सर्वापध्यानरहितत्वादबन्धकारणम् । विसमं विगतः शमः परमोपशमो यत्र तद्विषममतृप्तिकरं
हानिवृद्धिसहितत्वाद्वा विषमं, अतीन्द्रियसुखं तु परमतृप्तिकरं हानिवृद्धिरहितम् । जं इंदिएहिं लद्धं तं सोक्खं
दुक्खमेव तहा यदिन्द्रियैर्लब्धं संसारसुखं तत्सुखं यथा पूर्वोक्तपञ्चविशेषणविशिष्टं भवति तथैव
दुःखमेवेत्यभिप्रायः ।।७६।। एवं पुण्यानि जीवस्य तृष्णोत्पादकत्वेन दुःखकारणानि भवन्तीति कथनरूपेण
द्वितीयस्थले गाथाचतुष्टयं गतम् । अथ निश्चयेन पुण्यपापयोर्विशेषो नास्तीति कथयन् पुण्य-
(2) ‘bAdhAsahit’ hotun thakun khAvAnI ichchhA, pANI pIvAnI ichchhA, maithunanI ichchhA
ityAdi tRuShNAvyaktio ( – tRuShNAnI pragaTatAo) sahit hovAne lIdhe atyant AkuL chhe,
ityAdi tRuShNAvyaktio ( – tRuShNAnI pragaTatAo) sahit hovAne lIdhe atyant AkuL chhe,
(3) ‘vichchhinna’ hotun thakun ashAtAvedanIyano uday jene 1chyut kare chhe evA
shAtAvedanIyanA uday vaDe pravartatun anubhavamAn Avatun hovAne lIdhe vipakShanI utpattivALun
chhe, (4) ‘bandhanun kAraN’ hotun thakun viShayopabhoganA mArgane lAgelI ( – vaLagelI) rAgAdi
chhe, (4) ‘bandhanun kAraN’ hotun thakun viShayopabhoganA mArgane lAgelI ( – vaLagelI) rAgAdi
doShonI senA anusAr karmarajanAn 2ghan paTalano sambandh thato hovAne lIdhe pariNAme
dusah chhe, ane (5) ‘viSham’ hotun thakun hAnivRuddhimAn pariNamatun hovAne lIdhe atyant
asthir chhe; mATe te (indriyasukh) dukh ja chhe.
asthir chhe; mATe te (indriyasukh) dukh ja chhe.
jo Am chhe ( arthAt jo indriyasukh dukh ja chhe) to puNya paN, pApanI jem, dukhanun sAdhan chhe em phalit thayun.
bhAvArtha — indriyasukh dukh ja chhe, kAraN ke te parAdhIn chhe, atyant AkuL chhe, vipakShanI ( – virodhInI) utpattivALun chhe, pariNAme dusah chhe ane atyant asthir chhe.
AmAnthI em phalit thayun ke puNya paN dukhanun ja sAdhan chhe. 76. 1. chyut karavun = khaseDavun; padabhraShTa karavun. (shAtAvedanIyano uday tenI sthiti anusAr rahIne khasI
jAy chhe ane ashAtAvedanIyano uday Ave chhe.) 2. ghan paTal = ghaTTa (ghATA) thar; ghaNo jaththo.