भवति ।।१०१।।
निश्चितं प्रदेशाभेदेऽपि स्वकीयस्वकीयसंज्ञालक्षणप्रयोजनादिभेदेन । तम्हा दव्वं हवदि सव्वं यतो निश्चयाधाराधेयभावेन तिष्ठन्त्युत्पादादयस्तस्मात्कारणादुत्पादादित्रयं स्वसंवेदनज्ञानादिपर्यायत्रयं चान्वय- samaye samaye thato utpAd jenun chihna hoy evun darek dravya anantadravyapaNun pAme) athavA asatno utpAd thAy. (3) jo dravyanun ja dhrauvya mAnavAmAn Ave to krame thatA bhAvonA abhAvane lIdhe dravyano abhAv Ave athavA kShaNikapaNun thAy.
mATe utpAd -vyay -dhrauvya vaDe paryAyo Alambit ho ane paryAyo vaDe dravya Alambit ho ke jethI A badhuy ek ja dravya hoy.
bhAvArtha — bIj, ankur ane vRukShatva e vRukShanA ansho chhe. bIjano nAsh, ankurano utpAd ane vRukShatvanun dhrauvya (dhruvapaNun) traNe ekIsAthe chhe. A rIte nAsh bIjane Ashrit chhe, utpAd ankurane Ashrit chhe ane dhrauvya vRukShatvane Ashrit chhe; nAsh -utpAd -dhrauvya bIj- ankur -vRukShatvathI bhinna padArtharUp nathI. vaLI bIj -ankur -vRukShatva paN vRukShathI bhinna padArtharUp nathI. mATe A badhay, ek vRukSha ja chhe. e ja pramANe naShTa thato bhAv, Upajato bhAv ane Takato bhAv e dravyanA ansho chhe. naShTa thatA bhAvano nAsh, UpajatA bhAvano utpAd ane TakatA bhAvanun dhrauvya ekIsAthe chhe. A rIte nAsh naShTa thatA bhAvane Ashrit chhe, utpAd UpajatA bhAvane Ashrit chhe ane dhrauvya TakatA bhAvane Ashrit chhe; nAsh -utpAd -dhrauvya te bhAvothI bhinna padArtharUp nathI. vaLI te bhAvo paN dravyathI bhinna padArtharUp nathI. mATe A badhay, ek dravya ja chhe. 101.