क्रमप्रवृत्तिमासाद्य तत्तद्वयतिरेकमापन्नाभिर्हेमाङ्गदादिपर्यायमात्रीक्रियेत । ततो द्रव्यार्थादेशा- त्सदुत्पादः, पर्यायार्थादेशादसत् इत्यनवद्यम् ।।१११।। अथ सदुत्पादमनन्यत्वेन निश्चिनोति — जीवो भवं भविस्सदि णरोऽमरो वा परो भवीय पुणो ।
किं दव्वत्तं पजहदि ण जहं अण्णो कहं होदि ।।११२।।
पुनरसद्भावनिबद्ध एवोत्पादः । कस्मादिति चेत् । पूर्वपर्यायादन्यत्वादिति । यथेदं जीवद्रव्ये सदुत्पादा-
सदुत्पादव्याख्यानं कृतं तथा सर्वद्रव्येषु यथासंभवं ज्ञातव्यमिति ।।१११।। अथ पूर्वोक्तमेव सदुत्पादं
द्रव्यादभिन्नत्वेन विवृणोति — जीवो जीवः कर्ता भवं भवन् परिणमन् सन् भविस्सदि भविष्यति तावत् ।
kramapravRutti pAmIne te te vyatirekavyakitapaNAne pAmatI thakI suvarNane bAjubandhaAdi paryAyamAtra ( – paryAyamAtrarUp) kare chhe tem.
mATe dravyArthik kathanathI sat -utpAd chhe, paryAyArthik kathanathI asat -utpAd chhe — te vAt anavadya (nirdoSh, abAdhya) chhe.
bhAvArtha — je pahelAn hayAt hoy tenI ja utpattine sat -utpAd kahe chhe ane je pahelAn hayAt na hoy tenI utpattine asat -utpAd kahe chhe. jyAre paryAyone gauN karIne dravyanun mukhyapaNe kathan karavAmAn Ave chhe, tyAre to je hayAt hatun te ja utpanna thAy chhe (kAraN ke dravya to traNe kALe hayAt chhe); tethI dravyArthik nayathI to dravyane sat- utpAd chhe. ane jyAre dravyane gauN karIne paryAyonun mukhyapaNe kathan karavAmAn Ave chhe, tyAre je hayAt nahotun te utpanna thAy chhe (kAraN ke vartamAn paryAy bhUtakALe hayAt nahoto), tethI paryAyArthik nayathI dravyane asat -utpAd chhe.
ahIn e lakShamAn rAkhavun ke dravya ane paryAyo judI judI vastuo nathI; tethI paryAyonI vivakShA vakhate paN, asat -utpAdamAn, je paryAyo chhe te dravya ja chhe, ane dravyanI vivakShA vakhate paN, sat -utpAdamAn, je dravya chhe te paryAyo ja chhe. 111.
have (sarva paryAyomAn dravya ananya chhe arthAt tenun te ja chhe mATe tene sat -utpAd chhe – em) sat -utpAdane ananyapaNA vaDe nakkI kare chhe —