पाणाबाधं जीवो मोहपदेसेहिं कुणदि जीवाणं । जदि सो हवदि हि बंधो णाणावरणादिकम्मेहिं ।।१४९।।
ततो ज्ञायते प्राणा नवतरपुद्गलकर्मणां कारणभूता इति ।।१४८।। अथ प्राणा नवतरपुद्गलकर्मबन्धस्य
कारणं भवन्तीति पूर्वोक्तमेवार्थं विशेषेण समर्थयति — पाणाबाधं आयुरादिप्राणानां बाधां पीडां कुणदि
करोति । स कः । जीवो जीवः । काभ्यां कृत्वा । मोहपदेसेहिं सक लविमलके वलज्ञानप्रदीपेन मोहान्धकार-
विनाशकात्परमात्मनो विपरीताभ्यां मोहप्रद्वेषाभ्यां । केषां प्राणबाधां करोति । जीवाणं
एकेन्द्रियप्रमुखजीवानाम् । जदि यदि चेत् सो हवदि बंधो तदा स्वात्मोपलम्भप्राप्तिरूपान्मोक्षाद्विपरीतो
मूलोत्तरप्रकृत्यादिभेदभिन्नः स परमागमप्रसिद्धो हि स्फु टं बन्धो भवति । कैः कृत्वा । णाणावरणादिकम्मेहिं
ज्ञानावरणादिकर्मभिरिति । ततो ज्ञायते प्राणाः पुद्गलकर्मबन्धकारणं भवन्तीति । अयमत्रार्थः — यथा
कोऽपि तप्तलोहपिण्डेन परं हन्तुकामः सन् पूर्वं तावदात्मानमेव हन्ति, पश्चादन्यघाते नियमो नास्ति, तथायमज्ञानी जीवोऽपि तप्तलोहपिण्डस्थानीयमोहादिपरिणामेन परिणतः सन् पूर्वं निर्विकारस्वसंवेदन-
chhe, tethI (1) paudgalik karmanAn kArya hovAne lIdhe ane (2) paudgalik karmanAn kAraN hovAne lIdhe prANo paudgalik ja nishchit (nakkI) thAy chhe. 148.
have prANone paudgalik karmanun kAraNapaNun (arthAt prANo paudgalik karmanA kAraN kaI rIte chhe te) pragaT kare chhe —
anvayArtha — [यदि] jo [जीवः] jIv [मोहप्रद्वेषाभ्यां] moh ane dveSh vaDe [जीवयोः] jIvonA (-svajIvanA tathA parajIvanA) [प्राणाबाधं करोति] prANone bAdhA kare chhe, [सः हि] to pUrve kahelo [ज्ञानावरणादिकर्मभिः बन्धः] gnAnAvaraNAdik karmo vaDe bandh [भवति] thAy chhe.