Show bookmarks Hide bookmarks

प्राणैर्हि तावज्जीवः कर्मफलमुपभुंक्ते; तदुपभुञ्जानो मोहप्रद्वेषावाप्नोति; ताभ्यां स्वजीव- परजीवयोः प्राणाबाधं विदधाति । तदा कदाचित्परस्य द्रव्यप्राणानाबाध्य कदाचिदनाबाध्य स्वस्य भावप्राणानुपरक्तत्वेन बाधमानो ज्ञानावरणादीनि कर्माणि बध्नाति । एवं प्राणाः पौद्गलिककर्मकारणतामुपयान्ति ।।१४९।।

आदा कम्ममलिमसो धरेदि पाणे पुणो पुणो अण्णे । ण चयदि जाव ममत्तिं देहपधाणेसु विसयेसु ।।१५०।। ज्ञानस्वरूपं स्वकीयशुद्धप्राणं हन्ति, पश्चादुत्तरकाले परप्राणघाते नियमो नास्तीति ।।१४९।। अथेन्द्रि- यादिप्राणोत्पत्तेरन्तरङ्गहेतुमुपदिशति — आदा कम्ममलिमसो अयमात्मा स्वभावेन भावकर्मद्रव्यकर्मनोकर्म- मलरहितत्वेनात्यन्तनिर्मलोऽपि व्यवहारेणानादिकर्मबन्धवशान्मलीमसो भवति । तथाभूतः सन् किं करोति । धरेदि पाणे पुणो पुणो अण्णे धारयति प्राणान् पुनःपुनः अन्यान्नवतरान् । यावत्किम् । ण चयदि

TIkA — pratham to prANothI jIv karmaphaLane bhogave chhe; tene bhogavato thako moh tathA dveShane pAme chhe; moh tathA dveShathI svajIv ane parajIvanA prANone ¹bAdhA kare chhe. tyAn, kadAchit ( – koI vAr) paranA dravyaprANone bAdhA karIne ane kadAchit (paranA dravyaprANone) bAdhA nahi karIne, potAnA bhAvaprANone to ²uparaktapaNA vaDe (avashya) bAdhA karato thako, (jIv) gnAnAvaraNAdi karmo bAndhe chhe. A pramANe prANo paudgalik karmonA kAraNapaNAne pAme chhe. 149.

have paudgalik prANonI santatinI (-pravAhanI, paramparAnI) pravRuttino antarang hetu sUtra dvArA kahe chhe —

294pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-

1. bAdhA = pIDA; upadrav; IjA; vighna.
2. uparaktapaNun = malinapaNun; vikArIpaNun; mohAdipariNAme pariNamavun te. [jem koI puruSh tapelA lokhanDanA goLA vaDe parane IjA karavA ichchhato thako pratham to pote potAne ja IjA kare chhe
( – pote potAnA ja hAthane bALe chhe), pachhI parane to IjA thAy ke na thAy — niyam nathI; tem jIv tapelA lokhanDanA goLA samAn mohAdipariNAme pariNamato thako pratham to nirvikAr
svasamvedanagnAnasvarUp nij shuddha bhAvaprANane ja IjA kare chhe, pachhI paranA dravyaprANone to IjA
thAy ke na thAy — niyam nathI.]