उपयोगाख्यलक्षणे ग्रहणं सूर्य इवोपरागो यस्येति शुद्धोपयोगस्वभावस्य । न लिंगादुपयोगा-
ख्यलक्षणाद्ग्रहणं पौद्गलिककर्मादानं यस्येति द्रव्यकर्मासंपृक्तत्वस्य । न लिंगेभ्य इन्द्रियेभ्यो
ग्रहणं विषयाणामुपभोगो यस्येति विषयोपभोक्तृत्वाभावस्य । न लिंगात् मनो वेन्द्रियादि-
लक्षणाद्ग्रहणं जीवस्य धारणं यस्येति शुक्रार्तवानुविधायित्वाभावस्य । न लिंगस्य मेहना-
कारस्य ग्रहणं यस्येति लौकिकसाधनमात्रत्वाभावस्य । न लिंगेनामेहनाकारेण ग्रहणं
लोकव्याप्तिर्यस्येति कुहुक प्रसिद्धसाधनाकारलोकव्याप्तित्वाभावस्य । न लिंगानां स्त्रीपुन्नपुंसक-
‘कुव्वं सहावमादा’ इत्यादि षष्ठस्थले गाथासप्तकम् । यत्र मुख्यत्वमिति वदति तत्र यथासंभवमन्यो-
ऽप्यर्थो लभ्यत इति सर्वत्र ज्ञातव्यम् । एवमेकोनविंशतिगाथाभिस्तृतीयविशेषान्तराधिकारे समुदाय-
पातनिका । तद्यथा — अथ किं तर्हि जीवस्य शरीरादिपरद्रव्येभ्यो भिन्नमन्यद्रव्यासाधारणं स्वस्वरूपमिति
प्रश्ने प्रत्युत्तरं ददाति — अरसमरूवमगंधं रसरूपगन्धरहितत्वात्तथा चाध्याहार्यमाणास्पर्शरूपत्वाच्च अव्वत्तं
अव्यक्तत्वात् असद्दं अशब्दत्वात् अलिंगग्गहणं अलिङ्गग्रहणत्वात् अणिद्दिट्ठसंठाणं अनिर्दिष्टसंस्थानत्वाच्च
जाण जीवं जानीहि जीवम् । अरसमरूपमगन्धमस्पर्शमव्यक्तमशब्दमलिङ्गग्रहणमनिर्दिष्टसंस्थानलक्षणं च
हे शिष्य, जीवं जीवद्रव्यं जानीहि । पुनरपि कथंभूतम् । चेदणागुणं समस्तपुद्गलादिभ्योऽचेतनेभ्यो
भिन्नः समस्तान्यद्रव्यासाधारणः स्वकीयानन्तजीवजातिसाधारणश्च चेतनागुणो यस्य तं चेतनागुणं
harI jaI shakAtun nathI evA arthanI prApti thAy chhe. (10) jene lingamAn eTale ke upayog nAmanA lakShaNamAn grahaN eTale ke sUryanI mAphak uparAg ( – malinatA, vikAr) nathI te alingagrahaN chhe; A rIte AtmA shuddhopayogasvabhAvI chhe evA arthanI prApti thAy chhe. (11) ling dvArA eTale ke upayog nAmanA lakShaN dvArA grahaN eTale ke paudgalik karmanun grahavun jene nathI te alingagrahaN chhe; A rIte AtmA dravyakarmathI asanyukta (asambaddha) chhe evA arthanI prApti thAy chhe. (12) jene lingo dvArA eTale ke indriyo dvArA grahaN eTale ke viShayono upabhog nathI te alingagrahaN chhe; A rIte AtmA viShayono upabhoktA nathI evA arthanI prApti thAy chhe. (13) ling dvArA eTale ke man athavA indriy vagere lakShaN dvArA grahaN eTale jIvatvane dhAraN karI rAkhavun jene nathI te alingagrahaN chhe; A rIte AtmA shukra ane Artavane anuvidhAyI (-anusarIne thanAro) nathI evA arthanI prApti thAy chhe. (14) linganun eTale ke mehanAkAranun (-puruShAdinI indriyanA AkAranun) grahaN jene nathI te alingagrahaN chhe; A rIte AtmA laukikasAdhanamAtra nathI evA arthanI prApti thAy chhe. (15) ling vaDe eTale ke amehanAkAr vaDe jenun grahaN eTale ke lokamAn vyApavApaNun nathI te alingagrahaN chhe; A rIte AtmA pAkhanDIone prasiddha sAdhanarUp AkAravALo — lokavyAptivALo nathI evA arthanI prApti thAy chhe. (16) jene lingonun eTale ke strI, puruSh ane napunsak vedonun grahaN nathI te