मुत्तो रूवादिगुणो बज्झदि फासेहिं अण्णमण्णेहिं ।
मूर्तयोर्हि तावत्पुद्गलयो रूपादिगुणयुक्तत्वेन यथोदितस्निग्धरूक्षत्वस्पर्शविशेषादन्योन्य- बन्धोऽवधार्यते एव । आत्मकर्मपुद्गलयोस्तु स कथमवधार्यते; मूर्तस्य कर्मपुद्गलस्य रूपादि- गुणयुक्तत्वेन यथोदितस्निग्धरूक्षत्वस्पर्शविशेषसंभवेऽप्यमूर्तस्यात्मनो रूपादिगुणयुक्तत्वाभावेन एवमलिङ्गग्रहणशब्दस्य व्याख्यानक्रमेण शुद्धजीवस्वरूपं ज्ञातव्यमित्यभिप्रायः ।।१७२।। अथामूर्त- शुद्धात्मनो व्याख्याने कृते सत्यमूर्तजीवस्य मूर्तपुद्गलकर्मणा सह कथं बन्धो भवतीति पूर्वपक्षं करोति — मुत्तो रूवादिगुणो मूर्तो रूपरसगन्धस्पर्शत्वात् पुद्गलद्रव्यगुणः बज्झदि अन्योन्यसंश्लेषेण बध्यते बन्धमनुभवति, तत्र दोषो नास्ति । कैः कृत्वा । फासेहिं अण्णमण्णेहिं स्निग्धरूक्षगुणलक्षण- स्पर्शसंयोगैः । किंविशिष्टैः । अन्योन्यैः परस्परनिमित्तैः । तव्विवरीदो अप्पा बज्झदि किध पोग्गलं कम्मं तद्विपरीतात्मा बध्नाति कथं पौद्गलं कर्मेति । अयं परमात्मा निर्विकारपरमचैतन्य- चमत्कारपरिणतत्वेन बन्धकारणभूतस्निग्धरूक्षगुणस्थानीयरागद्वेषादिविभावपरिणामरहितत्वादमूर्तत्वाच्च
anvayArtha — [मूर्तः] mUrta (evAn pudgal) to [रूपादिगुणः] rUpAdiguNavALAn hovAthI [अन्योन्यैः स्पर्शैः] anyonya ( – paraspar bandhayogya) sparsho vaDe [बध्यते] bandhAy chhe; (parantu) [तद्विपरीतः आत्मा] tenAthI viparIt (-amUrta) evo AtmA [पौद्गलिकं कर्म] paudgalik karma [कथं] kaI rIte [बध्नाति] bAndhI shake?
TIkA — mUrta evAn be pudgalo to rUpAdiguNavALAn hovAthI yathokta snigdha- rUkShatvarUp *sparshavisheShane lIdhe temano anyonya bandh jarUr samajI shakAy chhe; parantu AtmA ane karmapudgalano bandh thato kaI rIte samajI shakAy? kAraN ke mUrta evun karmapudgal rUpAdiguNavALun hovAthI tene yathokta snigdha -rUkShatvarUp sparshavisheShano sambhav hovA chhatAn paN amUrta evo AtmA rUpAdiguNo vinAno hovAthI tene yathokta snigdha -rUkShatvarUp sparsha- pra. 42
*sparshavisheSh = khAs prakAranA (bandhayogya) sparsho.