निश्चेतनस्य वचसामतिविस्तरेऽपि ।।१४।।
न भवतीति नियमो नास्ति, परद्रव्ये ममत्वरूपमूर्च्छापरिग्रहेण तु नियमेन भवत्येवेति ।।२१९।। एवं भावहिंसाव्याख्यानमुख्यत्वेन पञ्चमस्थले गाथाषटंक गतम् । इति पूर्वोक्तक्रमेण ‘एवं पणमिय सिद्धे’ इत्याद्येकविंशतिगाथाभिः स्थलपञ्चकेनोत्सर्गचारित्रव्याख्याननामा प्रथमोऽन्तराधिकारः समाप्तः । अतः परं चारित्रस्य देशकालापेक्षयापहृतसंयमरूपेणापवादव्याख्यानार्थं पाठक्रमेण त्रिंशद्गाथाभिर्द्वितीयो- ऽन्तराधिकारः प्रारभ्यते । तत्र चत्वारि स्थलानि भवन्ति । तस्मिन्प्रथमस्थले निर्ग्रन्थमोक्षमार्ग- स्थापनामुख्यत्वेन ‘ण हि णिरवेक्खो चागो’ इत्यादि गाथापञ्चकम् । अत्र टीकायां गाथात्रयं नास्ति । तदनन्तरं सर्वसावद्यप्रत्याख्यानलक्षणसामायिकसंयमासमर्थानां यतीनां संयमशौचज्ञानोपकरण- निमित्तमपवादव्याख्यानमुख्यत्वेन ‘छेदो जेण ण विज्जदि’ इत्यादि सूत्रत्रयम् । तदनन्तरं स्त्रीनिर्वाण- निराकरणप्रधानत्वेन ‘पेच्छदि ण हि इह लोगं’ इत्याद्येकादश गाथा भवन्ति । ताश्च अमृतचन्द्रटीकायां न सन्ति । ततः परं सर्वोपेक्षासंयमासमर्थस्य तपोधनस्य देशकालापेक्षया किंचित्संयमसाधकशरीरस्य
bhAvArtha — ashuddhopayogano asadbhAv hoy topaN kAyAnI halanachalanAdi kriyA thatAn par jIvonA prANono ghAt thai jAy chhe. mATe kAyacheShTApUrvak paraprANonA ghAtathI bandh thavAno niyam nathI; — ashuddhopayoganA sadbhAvamAn thato je kAyacheShTApUrvak paraprANono ghAt tenAthI to bandh thAy chhe, ane ashuddhopayoganA asadbhAvamAn thato je kAyacheShTApUrvak paraprANono ghAt tenAthI bandh thato nathI. A rIte kAyacheShTApUrvak thatA paraprANonA ghAtathI bandh thavAnun anaikAntik hovAthI tene chhedapaNun anaikAntik chhe — niyamarUp nathI.
jem bhAv vinA paN paraprANono ghAt thaI jAy chhe, tem bhAv na hoy topaN parigrahanun grahaN thAy em kadI bane nahi. jyAn parigrahanun grahaN hoy chhe tyAn ashuddhop- yogano sadbhAv avashya hoy ja chhe. mATe parigrahathI bandh thavAnun to ekAntik – nishchit – niyamarUp chhe. tethI parigrahane chhedapaNun ekAntik chhe. Am hovAthI ja param shramaN evA arhantabhagavantoe prathamathI ja sarva parigrahano tyAg karyo chhe ane anya shramaNoe paN prathamathI ja sarva parigrahano tyAg karavo joIe. 219.
[have, ‘kahevAyogya badhun kahevAyun chhe’ ityAdi kathan shlok dvArA karavAmAn Ave chhe] [artha — ] je kahevA jevun ja hatun te asheShapaNe kahevAyun chhe, eTalAthI ja jo koI ahIn chete – samaje to. (bAkI to,) vANIno ati vistAr karavAmAn Ave topaN nishchetanane ( – aNasamajune, jaD jevAne) kharekhar vyAmohanI ( – mohanI) jAL ati dustar chhe.
*vasantatilakA chhand