इह हि सर्वस्यापि स्यात्कारकेतनागमपूर्विकया तत्त्वार्थश्रद्धानलक्षणया द्रष्टया शून्यस्य स्वपरविभागाभावात् कायकषायैः सहैक्यमध्यवसतोऽनिरुद्धविषयाभिलाषतया षड्जीवनिकाय- घातिनो भूत्वा सर्वतोऽपि कृतप्रवृत्तेः सर्वतो निवृत्त्यभावात्तथा परमात्मज्ञानाभावाद् ज्ञेयचक्र- क्रमाक्रमणनिरर्गलज्ञप्तितया ज्ञानरूपात्मतत्त्वैकाग्र्यप्रवृत्त्यभावाच्च संयम एव न तावत् सिद्धयेत् । आगमपूर्विका द्रष्टिः सम्यक्त्वं नास्ति यस्येह लोके संजमो तस्स णत्थि संयमस्तस्य नास्ति इदि भणदि इत्येवं भणति कथयति । किं कर्तृ । सुत्तं सूत्रमागमः । असंजदो होदि किध समणो असंयतः सन् श्रमणस्तपोधनः कथं भवति, न कथमपीति । तथाहि — यदि निर्दोषिनिजपरमात्मैवोपादेय इति रुचिरूपं सम्यक्त्वं नास्ति तर्हि परमागमबलेन विशदैकज्ञानरूपमात्मानं जानन्नपि सम्यग्द्रष्टिर्न भवति, ज्ञानी च न भवति, तद्द्वयाभावे सति पञ्चेन्द्रियविषयाभिलाषषड्जीववधव्यावृत्तोऽपि संयतो न भवति । ततः
anvayArtha — [इह] A lokamAn [यस्य] jene [आगमपूर्वा द्रष्टिः] AgamapUrvak draShTi (-darshan) [न भवति] nathI [तस्य] tene [संयमः] sanyam [न अस्ति] nathI [इति] em [सूत्रं भणति] sUtra kahe chhe; ane [असंयतः] asanyat te [श्रमणः] shramaN [कथं भवति] kaI rIte hoy?
TIkA — A lokamAn kharekhar, syAtkAr jenun chihna chhe evA AgamapUrvak 1tattvArthashraddhAnalakShaNavALI draShTithI je shUnya chhe te badhAyane sanyam ja pratham to siddha thato nathI, kAraN ke (1) svaparanA vibhAganA abhAvane lIdhe kAyA ane kaShAyo sAthe ekatAno adhyavasAy karatA evA te jIvo, (potAne) 2viShayonI abhilAShAno nirodh nahi thayo hovAne lIdhe chha jIvanikAyanA ghAtI thaIne sarvata (badhIye taraphathI) pravRutti karatA hovAthI, temane sarvata nivRuttino abhAv chhe (arthAt ekke taraphathI — jarAy nivRutti nathI), tem ja (2) temane paramAtmagnAnanA abhAvane lIdhe gneyasamUhane krame jANatI 3nirargaLagnapti
1. tattvArthashraddhAnalakShaNavALI = tattvArthanun shraddhAn jenun lakShaN chhe evI. [samyagdarshananun lakShaN tattvArthashraddhAn chhe. te AgamapUrvak hoy chhe. Agamanun chihna ‘syAt’kAr chhe.]
2. je jIvone svaparanun bhedagnAn nathI temane bhale kadAchit pAnch indriyonAn viShayono sanyog na dekhAto
hoy, chha jIvanikAyanI dravyahinsA na dekhAtI hoy ane e rIte sanyogathI nivRutti dekhAtI hoy, topaN
kAyA ane kaShAyo sAthe ekatA mAnanArA te jIvone kharekhar pAnch indriyonA viShayonI abhilAShAno
nirodh nathI, hinsAno jarAy abhAv nathI ane e rIte parabhAvathI bilakul nivRutti nathI.
3. nirargaL = ankush vinAnI; sanyam vinAnI; nirankush; svachchhandI.