अथास्य सिद्धागमज्ञानतत्त्वार्थश्रद्धानसंयतत्वयौगपद्यात्मज्ञानयौगपद्यसंयतस्य कीदृग्लक्षण- मित्यनुशास्ति — समसत्तुबंधुवग्गो समसुहदुक्खो पसंसणिंदसमो । समलोट्ठुकं चणो पुण जीविदमरणे समो समणो ।।२४१।।
संयमः सम्यग्दर्शनज्ञानपुरःसरं चारित्रं, चारित्रं धर्मः, धर्मः साम्यं, साम्यं मोहक्षोभ- विहीनः आत्मपरिणामः । ततः संयतस्य साम्यं लक्षणम् । तत्र शत्रुबन्धुवर्गयोः सुखदुःखयोः प्रशंसानिन्दयोः लोष्टकाञ्चनयोर्जीवितमरणयोश्च समम् अयं मम परोऽयं स्वः, अयमाह्लादोऽयं परितापः, इदं ममोत्कर्षणमिदमपकर्षणमयं ममाकिञ्चित्कर इदमुपकारकमिदं ममात्मधारणमय- क्वापि क्वापि यथासंभवमितिशब्दस्यार्थो ज्ञातव्यः — स श्रमणः संयतस्तपोधनो भवति । यः किंविशिष्टः । शत्रुबन्धुसुखदुःखनिन्दाप्रशंसालोष्टकाञ्चनजीवितमरणेषु समः समचित्तः इति । ततः एतदायाति — शत्रु- बन्धुसुखदुःखनिन्दाप्रशंसालोष्टकाञ्चनजीवितमरणसमताभावनापरिणतनिजशुद्धात्मतत्त्वसम्यक्श्रद्धान-
have AgamagnAn-tattvArthashraddhAn-sanyatatvanA yugapadapaNAnun ane AtmagnAnanun yugapad- paNun jene siddha thayun chhe evA A sanyatanun kayun lakShaN chhe te upadeshe chhe —
anvayArtha — [समशत्रुबन्धुवर्गः] shatru ane bandhuvarga jene samAn chhe, [समसुखदुःखः] sukh ane dukh jene samAn chhe, [प्रशंसानिन्दासमः] prashansA ane nindA pratye jene samatA chhe, [समलोष्टकाञ्चनः] loShTa (mATInun Dhephun) ane kAnchan jene samAn chhe [पुनः] tem ja [जीवितमरणे समः] jIvit ane maraN pratye jene samatA chhe, [श्रमणः] te shramaN chhe.
TIkA — sanyam samyagdarshanagnAnapUrvak chAritra chhe; chAritra dharma chhe; dharma sAmya chhe; sAmya mohakShobharahit AtmapariNAm chhe. tethI sanyatanun, sAmya lakShaN chhe.
tyAn, (1) shatru -bandhuvargamAn, (2) sukh -dukhamAn, (3) prashansA -nindAmAn, (4) loShTa- kAnchanamAn ane (5) jIvit -maraNamAn ekIsAthe, (1) ‘A mAro par ( – dushman) chhe, A sva ( – svajan) chhe’, (2) ‘A AhlAd chhe, A paritAp chhe’, (3) ‘A mArun utkarShaN ( – kIrti) chhe, A apakarShaN ( – apakIrti) chhe’, (4) ‘A mane akinchitkar chhe, A upakArak
448pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-