पृथक्त्ववृत्तस्वलक्षणैर्द्रव्यमन्यदपहाय तस्मिन्नेव च वर्तमानैः सकलत्रिकालकलितध्रौव्यं द्रव्यमाकाशं धर्ममधर्मं कालं पुद्गलमात्मान्तरं च निश्चिनोमि । ततो नाहमाकाशं न धर्मो नाधर्मो न च कालो न पुद्गलो नात्मान्तरं च भवामि; यतोऽमीष्वेकापवरकप्रबोधितानेक- दीपप्रकाशेष्विव संभूयावस्थितेष्वपि मच्चैतन्यं स्वरूपादप्रच्युतमेव मां पृथगवगमयति । एवमस्य निश्चितस्वपरविवेकस्यात्मनो न खलु विकारकारिणो मोहाङ्कु रस्य प्रादुर्भूतिः स्यात् ।।९०।।
अप्पणो आत्मन इति । तथाहि — यदिदं मम चैतन्यं स्वपरप्रकाशकं तेनाहं कर्ता विशुद्धज्ञानदर्शन-
स्वभावं स्वकीयमात्मानं जानामि, परं च पुद्गलादिपञ्चद्रव्यरूपं शेषजीवान्तरं च पररूपेण जानामि, ततः कारणादेकापवरक प्रबोधितानेकप्रदीपप्रकाशेष्विव संभूयावस्थितेष्वपि सर्वद्रव्येषु मम सहजशुद्ध- चिदानन्दैकस्वभावस्य केनापि सह मोहो नास्तीत्यभिप्रायः ।।९०।। एवं स्वपरपरिज्ञानविषये मूढत्व- निरासार्थं गाथाद्वयेन चतुर्थज्ञानकण्डिका गता । इति पञ्चविंशतिगाथाभिर्ज्ञानकण्डिकाचतुष्टयाभिधानो
द्वितीयोऽधिकारः समाप्तः । अथ निर्दोषिपरमात्मप्रणीतपदार्थश्रद्धानमन्तरेण श्रमणो न भवति,
rīte pr̥uthakpaṇe vartatān svalakṣhaṇo vaḍe — ke je (svalakṣhaṇo) anya dravyane chhoḍīne te ja dravyamān varte chhe temanā vaḍe — ākāshane, dharmane, adharmane, kāḷane, pudgalane ane ātmāntarane ( – anya ātmāne) sakaḷ trikāḷe dhruvatva dharatān dravyo tarīke nakkī karun chhun (arthāt jem chaitanyalakṣhaṇ vaḍe ātmāne dhruv dravya tarīke jāṇyo, tem avagāhahetutva, gatihetutva vagere lakṣhaṇo ke jeo svalakṣhyabhūt dravya sivāy anya dravyomān vartatān nathī temanā vaḍe ākāsh, dharmāstikāy vagerene bhinna bhinna dhruv dravyo tarīke jāṇun chhun). māṭe hun ākāsh nathī, dharma nathī, adharma nathī, kāḷ nathī, pudgal nathī ane ātmāntar nathī; kāraṇ ke 1ek oraḍāmān pragaṭāvelā anek dīvānā prakāshonī māphak ā dravyo ekaṭhān thaīne rahelān hovā chhatān mārun chaitanya (nij) svarūpathī achyut ja rahyun thakun mane pr̥uthak jaṇāve chhe.
ā pramāṇe jeṇe sva -parano vivek nishchit (nakkī) karyo chhe evā ā ātmāne vikārakārī mohāṅkurano prādurbhāv thato nathī ( – vikār karanāro mohāṅkur pragaṭ thato nathī).
bhāvārthaḥ — sva -paranā vivekathī mohano nāsh karī shakāy chhe. te sva -parano vivek, jināgam dvārā sva -paranān lakṣhaṇo yathārthapaṇe oḷakhavāthī karī shakāy chhe. 90.
1. jem ghaṇā dīvānā prakāsho ek ja oraḍāmān bhegā rahyā hoy to sthūl draṣhṭithī jotān teo
ek -bījāmān maḷī gayelā bhāse chhe, topaṇ sūkṣhma draṣhṭithī vichārapūrvak jotān to te prakāsho bhinna
bhinna ja chhe (kāraṇ ke ek dīvo bujhāī jatān te ja dīvāno prakāsh naṣhṭa thāy chhe, anya
dīvānā prakāsho naṣhṭa thatā nathī); tem jīvādi anek dravyo ek ja kṣhetramān rahyān chhe topaṇ sūkṣhma
draṣhṭithī jotān teo bhinna bhinna ja chhe, ekamek thayān nathī.