Show bookmarks Hide bookmarks

ण हवदि जदि सद्दव्वं असद्धुव्वं हवदि तं कधं दव्वं । हवदि पुणो अण्णं वा तम्हा दव्वं सयं सत्ता ।।१०५।।

यदि हि द्रव्यं स्वरूपत एव सन्न स्यात्तदा द्वितयी गतिः असद्वा भवति, सत्तातः पृथग्वा भवति । तत्रासद्भवद्ध्र्रौव्यस्यासंभवादात्मानमधारयद्द्रव्यमेवास्तं गच्छेत्; सत्तातः विभावगुणान्तरं परिणमति, पुद्गलद्रव्यं वा पूर्वोक्तशुक्लवर्णादिगुणं त्यक्त्वा रक्तादिगुणान्तरं परिणमति, हरितगुणं त्यक्त्वा पाण्डुरगुणान्तरमाम्रफलमिवेति भावार्थः ।।१०४।। एवं स्वभावविभावरूपा द्रव्यपर्याया गुणपर्यायाश्च नयविभागेन द्रव्यलक्षणं भवन्ति इति कथनमुख्यतया गाथाद्वयेन चतुर्थस्थलं गतम् । अथ

have sattā ane dravya arthāntaro (bhinna padārtho, anya padārtho) nahi hovā viṣhe yukti rajū kare chheḥ —

anvayārthaḥ — [यदि] jo [द्रव्यं] dravya [सत् न भवति] (svarūpathī ja) sat na hoy to — (1) [ध्रुवं असत् भवति] nakkī te asat hoy; [तत् कथं द्रव्यं] je asat hoy te dravya kem hoī shake? [पुनः वा] athavā (jo asat na hoy) to (2) [अन्यत् भवति] te sattāthī anya (judun) hoy! (te paṇ kem bane?) [तस्मात्] māṭe [द्रव्यं स्वयं] dravya pote ja [सत्ता] sattā chhe.

ṭīkāḥ — jo dravya svarūpathī ja ¹sat na hoy, to bījī gati e thāy ke — (1) te ²asat hoy, athavā (2) sattāthī pr̥uthak hoy. tyān, (1) jo asat hoy to, dhrauvyanā asambhavane līdhe pote nahi ṭakatun thakun, dravya ja ³asta thāy; ane (2) jo sattāthī

202pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-

1. sat = hayāt.

2. asat = nahi hayāt evun

3. asta = naṣhṭa. [je asat hoy tenun ṭakavun --hayāt rahevun kevun? māṭe dravyane asat mānatān, dravyanā abhāvano prasaṅg āve arthāt dravya ja siddha na thāy.]