गमयति । तथा अशेषशेषद्रव्याणां प्रतिपर्यायं समयवृत्तिहेतुत्वं कारणान्तरसाध्यत्वात्समय- विशिष्टाया वृत्तेः स्वतस्तेषामसंभवत्कालमधिगमयति । तथा चैतन्यपरिणामश्चेतनत्वादेव शेष- द्रव्याणामसंभवन् जीवमधिगमयति । एवं गुणविशेषाद्द्रव्यविशेषोऽधिगन्तव्यः ।।१३३ । १३४।।
अथ द्रव्याणां प्रदेशवत्त्वाप्रदेशवत्त्वविशेषं प्रज्ञापयति — तृतीयस्थले गाथात्रयं गतम् । अथ कालद्रव्यं विहाय जीवादिपञ्चद्रव्याणामस्तिकायत्वं व्याख्याति —
evī ja rīte (kāḷ sivāy) bākīnān samasta dravyone darek paryāye samayavr̥uttinun hetupaṇun kāḷane jaṇāve chhe, kāraṇ ke temane *samayavishiṣhṭa vr̥utti kāraṇāntarathī sadhātī hovāne līdhe (arthāt temane samayathī vishiṣhṭa evī pariṇati anya kāraṇathī thatī hovāne līdhe) svataḥ temane te (samayavr̥uttihetutva) sambhavatun nathī.
evī ja rīte chaitanyapariṇām jīvane jaṇāve chhe, kāraṇ ke te chetan hovāthī sheṣh dravyone te sambhavato nathī.
ā pramāṇe guṇavisheṣhathī dravyavisheṣh jāṇavo.
bhāvārthaḥ — pūrve darshāvyun tem sparsha -ras -gandh -varṇathī pudgaladravyonun astitva jaṇāy chhe. ahīn amūrta dravyonun astitva temanān visheṣh lakṣhaṇothī pragaṭ karavāmān āvyun chhe.
chaitanyapariṇāmarūp lakṣhaṇ anubhavamān āvatun hovāthī anant jīvadravyonun astitva jaṇāy chhe. jīvādi samasta dravyo jenā nimitte avagāh (avakāsh) pāme chhe evun koī dravya hovun joīe; te dravya lokālokavyāpī ākāsh chhe. jīv -pudgalo gati karatān jaṇāy chhe, tethī jem māchhalānne gatimān nimittabhūt jaḷ chhe tem jīv -pudgalone gatimān nimittabhūt koī dravya hovun joīe; te dravya lokavyāpī dharmadravya chhe. jem manuṣhyane sthitimān nimittabhūt pr̥ithvī chhe tem jīv -pudgalone sthitimān nimittabhūt koī dravya hovun joīe; te dravya lokavyāpī adharmadravya chhe. jem kumbhāranā chakrane pharavāmān khīlī nimittabhūt chhe tem (kāḷ sivāyanān) sarva dravyone pariṇamanamān nimittabhūt koī dravya hovun joīe; te dravya asaṅkhyāt kāḷāṇuo chhe ke jemanā paryāyo samay, ghaḍī, divas, varṣha ityādirūpe vyakta thāy chhe.
ā pramāṇe guṇabhedathī dravyabhed nakkī thayo. 133 -134. have dravyono +pradeshavattva ane apradeshavattvarūp visheṣh ( – bhed) jaṇāve chheḥ —
266pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
*kāḷ sivāyanān dravyonī pariṇati ‘ek samayamān ā pariṇati thaī chhe’ em samayathī vishiṣhṭa chhe arthāt vyavahāre temān samayanī apekṣhā āve chhe māṭe temān koi dravya — kāḷadravya — nimitta hovun joīe.
+pradeshavattva = pradeshavāḷāpaṇun