रयणमिह इंदणीलं दुद्धज्झसियं जहा सभासाए । अभिभूय तं पि दुद्धं वट्टदि तह णाणमट्ठेसु ।।३०।।
यथा किलेन्द्रनीलरत्नं दुग्धमधिवसत्स्वप्रभाभारेण तदभिभूय वर्तमानं दृष्टं, तथा
प्रवेशोऽपि घटत इति ।।२९।। अथ तमेवार्थं दृष्टान्तद्वारेण दृढयति --रयणं रत्नं इह जगति ।
किंनाम । इंदणीलं इन्द्रनीलसंज्ञम् । किंविशिष्टम् । दुद्धज्झसियं दुग्धे निक्षिप्तं जहा यथा
सभासाए स्वकीयप्रभया अभिभूय तिरस्कृत्य । किम् । तं पि दुद्धं तत्पूर्वोक्तं दुग्धमपि वट्टदि वर्तते ।
इति दृष्टान्तो गतः । तह णाणमट्ठेसु तथा ज्ञानमर्थेषु वर्तत इति । तद्यथा ---यथेन्द्रनीलरत्नं
कर्तृ स्वकीयनीलप्रभया करणभूतया दुग्धं नीलं कृत्वा वर्तते, तथा निश्चयरत्नत्रयात्मकपरमसामायिक- संयमेन यदुत्पन्नं केवलज्ञानं तत् स्वपरपरिच्छित्तिसामर्थ्येन समस्ताज्ञानान्धकारं तिरस्कृत्य
vyavahārathī ‘mārī āṅkh ghaṇā padārthomān pharī vaḷe chhe’ em kahevāy chhe. evī rīte joke kevaḷagnānaprāpta ātmā potānā pradesho vaḍe gney padārthone sparshato nahi hovāthī nishchayathī to te gneyomān apraviṣhṭa chhe topaṇ gnāyakadarshak shaktinī koi param adbhut vichitratāne līdhe (nishchayathī dūr rahyā rahyā paṇ) te samasta gneyākārone jāṇato – dekhato hovāthī vyavahārathī ‘ātmā sarva dravya -paryāyomān pesī jāy chhe’ em kahevāy chhe. ā rīte vyavahārathī gney padārthomān ātmāno pravesh siddha thāy chhe. 29.
have, ā rīte (nīche pramāṇe) gnān padārthomān varte chhe em (draṣhṭānt dvārā) spaṣhṭa kare chheḥ —
anvayārthaḥ — [यथा] jem [इह] ā jagatane viṣhe [दुग्धाध्युषितं] dūdhamān rahelun [इन्द्रनीलं रत्नं] indranīl ratna [स्वभासा] potānī prabhā vaḍe [तद् अपि दुग्धं] te dūdhamān [अभिभूय] vyāpīne [वर्तते] varte chhe, [तथा] tem [ज्ञानं] gnān (arthāt gnātr̥udravya) [अर्थेषु] padārthomān vyāpīne varte chhe.
ṭīkāḥ — jem dūdhamān rahelun indranīl ratna potānī prabhānā samūh vaḍe dūdhamān
50pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-