Page 488 of 513
PDF/HTML Page 521 of 546
single page version
bhāvaparāvartābhāvāt
sampūrṇa shrāmaṇyavāle sākṣhāt shramaṇako mokṣhatatva jānanā, kyoṅki pahaleke sakal karmoṅke phal
usane līlāmātrase naṣhṭa kar diye hain isaliye aur vah nūtan karmaphaloṅko utpanna nahīn karatā
isaliye punaḥ prāṇadhāraṇarūp dīnatāko prāpta na hotā huā dvitīy bhāvarūp parāvartanake abhāvake
kāraṇ shuddhasvabhāvamen
[viṣhayeṣhu na avasaktāḥ ] viṣhayommen āsakta nahīn hain, [te ] ve [shuddhāḥ iti nirdiṣhṭāḥ ] ‘shuddha’
kahe gaye hain
āsakta nahi viṣhayo viṣhe je, ‘shuddha’ bhākhyā temane. 273
Page 489 of 513
PDF/HTML Page 522 of 546
single page version
svarūpaguptasuṣhuptakalpāntastattvavr̥uttitayā viṣhayeṣhu manāgapyāsaktimanāsādayantaḥ samastānubhāvavanto
bhagavantaḥ shuddhā evāsansāraghaṭitavikaṭakarmakavāṭavighaṭanapaṭīyasādhyavasāyen prakaṭīkriyamāṇā-
vadānā mokṣhatattvasādhanatattvamavabudhyatām
āā
ā
rra
rayalakṣhaṇan
(tejasvī) ātmatattvake svarūpako jinane samasta bahiraṅg tathā antaraṅg saṅgatike parityāgase
vivikta (bhinna) kiyā hai, aur (isaliye) antaḥtattvakī vr̥utti (-ātmākī pariṇati) svarūp
gupta tathā suṣhupta (jaise ki so gayā ho) samān (
chhe shuddhane nirvāṇ, shuddha ja siddha, praṇamun tehane. 274
Page 490 of 513
PDF/HTML Page 523 of 546
single page version
svaparavibhāgo bhāvanamaskāro‘stu
shuddhake [nirvāṇan ] nirvāṇ hotā hai; [saḥ ev ] vahī (-shuddha hī) [siddhaḥ ] siddha hotā hai;
[tasmai namaḥ ] use namaskār ho
gnān ve ‘shuddha’ ke hī hote hain; nirvighna
hī hotā hai; aur ṭaṅkotkīrṇa paramānanda
vachanavistārase bas ho ! sarva manorathoṅke sthānabhūt, mokṣhatatvake sādhanatatvarūp, ‘shuddha’ko,
jisamen paraspar aṅgaaṅgīrūpase pariṇamit
Page 491 of 513
PDF/HTML Page 524 of 546
single page version
svabhāvo gnānāvaraṇādyaṣhṭavidhakarmarahitatven samyaktvādyaṣhṭaguṇāntarbhūtānantaguṇasahitaḥ siddho bhagavān sa
chaiv shuddhaḥ ev
kālen ] alpa kālamen hī [pravachanasāran ] pravachanake sārako (-bhagavān ātmāko) [prāpnoti ]
pātā hai
Page 492 of 513
PDF/HTML Page 525 of 546
single page version
pravāhāvasthāyitven sakalārthasārthātmakasya pravachanasya sārabhūtan bhūtārthasvasamvedyadivyagnānānanda-
svabhāvamananubhūtapūrvan bhagavantamātmānamavāpnoti
samyagdarshanasya tadviṣhayabhūtānekāntātmakaparamātmādidravyāṇān ten vyavahārasamyaktven sādhyasya nij-
shuddhātmaruchirūpanishchayasamyaktvasya cha, tathaiv cha vratasamitigu ptyādyanuṣhṭhānarūpasya sarāgachāritrasya tenaiv
sādhyasya svashuddhātmanishchalānubhūtirūpasya vītarāgachāritrasya cha pratipādakatvātpravachanasārābhidheyam
saptanavatigāthābhi
nāmakā tr̥utīy shrutaskandh samāpta huā
Page 493 of 513
PDF/HTML Page 526 of 546
single page version
gnānalakṣhaṇapramāṇapūrvakasvānubhavapramīyamāṇatvāt
jo ek shrutagnānasvarūp pramāṇ hai, us pramāṇapūrvak svānubhavase (vah ātmadravya) pramey hotā
hai (-gnāt hotā hai)
nishānakī or hai, usīprakār ātmā astitvanayase svachatuṣhṭayase astitvavālā hai
bāṇakī bhān̐ti
apekṣhāse sandhānadashāmen nahīn rahā huā aur anya bāṇake bhāvakī apekṣhāse alakṣhyonmukh hai,
Page 494 of 513
PDF/HTML Page 527 of 546
single page version
lakṣhyonmukh tathā alakṣhyonmukh aise pahaleke bāṇakī bhān̐ti
astitva
nahīn sthit, sandhān avasthāmen rahe hue tathā sandhān avasthāmen na rahe hue aur lakṣhyonmukh tathā
alakṣhyonmukh aise pahalekī bāṇakī bhān̐ti
ātmā avaktavyanayase yugapat svachatuṣhṭay aur parachatuṣhṭayakī apekṣhāse avaktavya hai
parachatuṣhṭase) lohamay tathā alohamay, ḍorī aur dhanuṣhake madhyamen sthit tathā ḍorī aur dhanuṣhake
madhyamen nahīn sthit, sandhān avasthāen rahe hue tathā sandhān avasthāmen rahe hue aur lakṣhyonmukh
tathā alakṣhyonmukh aise pahaleke bāṇakī bhān̐ti
Page 495 of 513
PDF/HTML Page 528 of 546
single page version
vasthalakṣhyonmukhālakṣhyonmukhaprāktanavishikhavat
svaparachatuṣhṭayakī apekṣhāse (1) astitvavālā tathā (2) avaktavya hai
(yugapat svaparachatuṣhṭayase) lohamay tathā alohamay, ḍorī aur dhanuṣhake madhyamen sthit tathā ḍorī
aur dhanuṣhake madhyamen nahīn sthit, sandhān avasthāmen rahe hue tathā sandhān avasthāmen na rahe hue
aur lakṣhyonmukh tathā alakṣhyonmukh aise pahaleke bāṇakī bhān̐ti
(2) avaktavya hai, usīprakār ātmā nāstitva
lohamay tathā alohamay, ḍoro aur dhanuṣhake madhyamen sthit tathā pratyañchā aur dhanuṣhake madhyamen
nahīn sthit, sandhān avasthāmen rahe hue tathā sandhān avasthāmen na rahe hue aur lakṣhyonmukh tathā
alakṣhyonmukh aise pahaleke bāṇakī bhān̐ti
(2) alohamay tathā (3) avaktavya hai, usīprakār ātmā astitva
Page 496 of 513
PDF/HTML Page 529 of 546
single page version
prākta navishikhavat
bhedavālā hai
hai
kahā jātā hai
khyālamen ātā hai, jaise ki bālak seṭhapane svarūp bhāvī paryāyarūpase khyālamen ātā hai aur
muni rājāsvarūp bhūrtaparyāyarūpase ātā hai
pratibhāsit hotī hai
Page 497 of 513
PDF/HTML Page 530 of 546
single page version
vyāpta hotā hai
Page 498 of 513
PDF/HTML Page 531 of 546
single page version
svabhāvase hī nukīlā hai) aise paine kān̐ṭekī bhān̐ti
luhārake dvārā nok nikālī gaī ho aise paine bāṇakī bhān̐ti
Page 499 of 513
PDF/HTML Page 532 of 546
single page version
rahitaparamānandaikalakṣhaṇasukhāmr̥utarasāsvādānubhavamalabhamānaḥ san pūrṇamāsīdivase jalakallolakṣhubhitasamudra
jātā hai aise daivavādīkī bhān̐ti
Page 500 of 513
PDF/HTML Page 533 of 546
single page version
iti
raktakā vikār dūr honese ān̐khe khul jāyen aur nidhān prāpta ho, us prakār
chintāmaṇi
usase viyukta honevāle paramāṇukī bhān̐ti
pānerūp dvaitako prāpta hotā hai aur paramāṇuke mokṣhamen vah paramāṇu anya paramāṇuse pr̥uthak honerūp
dvaitako pātā hai, us prakār
pariṇamit hotā huā paramāṇu akelā hī baddha aur mukta hotā hai, us prakār
Page 501 of 513
PDF/HTML Page 534 of 546
single page version
parasparamatadbhāvamātreṇāshakyavivechanatvādamechakasvabhāvaikadharmavyāpakaikadharmitvādyathoditaikāntātmā-
vartanādiparamparādurlabhānyapi kathañchitkākatālīyanyāyenāvāpya sakalavimalakevalagnānadarshanasvabhāvanij-
vāstavamen samyak hai
Page 502 of 513
PDF/HTML Page 535 of 546
single page version
nmechakasvabhāvānantadharmavyāpyekadharmitvād
svātmadravyan shuddhachinmātramantaḥ
samavāyātmak (samudāyasvarūp) ek samudrakī bhān̐ti, ananta dharmoṅko vasturūpase pr̥uthak karanā
ashakya honese ātmadravya
dharmako jānanevāle ek nayase dekhā jāy to ātmā ek dharma svarūp gnāt hotā hai; parantu jaise
ek hī sāth sarva nadiyoṅke jalako jānanevāle gnānase dekhā jāy to samudra sarva nadiyoṅke
jalasvarūp gnāt hotā hai, usīprakār ek hī sāth sarvadharmoṅko jānanevāle pramāṇase dekhā jāy
to ātmā anek dharmasvarūp gnāt hotā hai
ātmadravyako bhītaramen shuddha chaitanyamātra dekhate hī hain
Page 503 of 513
PDF/HTML Page 536 of 546
single page version
bahirarthavyaktiṣhu pravr̥uttamaitrīkasya shithilitātmavivekatayātyantabahirmukhasya punaḥ paudgalikakarma-
nirmāpakarāgadveṣhadvaitamanuvartamānasya dūrat evātmāvāptiḥ
gnānapūrvakavibhāgakaraṇāt
gnaptivyaktinimittatayā gneyabhūtāsu bahirarthavyaktiṣhu na nām maitrī pravartate; tataḥ
supratiṣhṭhitātmavivekatayātyantamantarmukhībhūtaḥ paudgalikakarmanirmāpakarāgadveṣhadvaitānuvr̥uttidūrībhūto
dūrat evānanubhūtapūrvamapūrvagnānānandasvabhāvan bhagavantamātmānamavāpnoti
mohakallolakṣhobharahitaprastāve yadā nijashuddhātmasvarūpe sthiro bhavati tadā tadaiv nijashuddhātmasvarūpan
prāpnoti
usakī maitrī pravartatī hai, isaliye ātmavivek shithil huā honese atyanta bahirmukh aisā vah
punaḥ paudgalik karmake rachayitā rāgadveṣhadvaitarūp pariṇamit hotā hai aur isaliye usake
ātmaprāpti dūr hī hai
honese samudrakī bhān̐ti apanemen hī ati niṣhkamp rahatā huā ek sāth hī ananta gnaptivyaktiyommen
vyāpta hokar avakāshake abhāvake kāraṇ sarvathā vivartan [parivartan ] ko prāpta nahīn hotā, tab
gnaptivyaktiyoṅke nimittarūp honese jo gneyabhūt hain aisī bāhyapadārthavyaktiyoṅke prati use vāstavamen
maitrī nahīn pravartatī aur isaliye ātmavivek supratiṣhṭhit [susthit ] huā honeke kāraṇ atyanta
antarmukh huā aisā yah ātmā paudgalik karmoṅke rachayitā rāgadveṣhadvaitarūp pariṇatise dūr hotā
huā pūrvamen anubhav nahīn kiye gaye apūrva gnānānandasvabhāvī bhagavān ātmāko ātyantik rūpase
hī prāpta karatā hai
Page 504 of 513
PDF/HTML Page 537 of 546
single page version
jisamen mukhya hai, jo uttam ratna
isaprakār jan mohase mat nācho (
(
Page 505 of 513
PDF/HTML Page 538 of 546
single page version
aparamih na kiñchittattvamekan paran chit
chāritrādhikārashcheti mahādhikāratrayeṇaikādashādhikatrishatagāthābhiḥ
us samasta varṇanako ananta mahimāvān chaitanya khā jātā hai; chaitanyakī ananta mahimāke nikaṭ
sārā varṇan māno varṇan hī na huā ho is prakār tuchchhatāko prāpta hotā hai
[uttam ] tattva hai
shāh kr̥ut gujarātī anuvādakā hindī rūpāntar samāpta huā
Page 506 of 513
PDF/HTML Page 539 of 546
single page version
vyavahāranayako gauṇ karanekā āshay hai aisā samajhanā chāhiye
hai
vyavahāranayako mukhya karake aur nishchayanayako gauṇ rakhakar kathan kiyā jātā hai
ananya pariṇām hai
hī hotī jātī hai aur ashuddhatā ṭalatī hī jātī hai
Page 507 of 513
PDF/HTML Page 540 of 546
single page version