Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Introduction; PravachansAr ; Avrutti; Sadgurudev shri kAnjiswAmi; Arpan; Shri sadgurudev stuti; PrakAshakiy nivedan; Prakashakiy nivedan (seventh edition); Jinjini vANi; UpodghAt.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 28

 

Page -32 of 513
PDF/HTML Page 1 of 546
single page version

background image
sarvaj~navItarAgAy namaH.
shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt
shrI
pravachanasAr
mUl gAthA, sa.nskR^it ChAyA, gujarAtI padyAnuvAd,
shrI amR^itacha.ndrAchAryadevavirachit ‘tattvapradIpikA’ nAmak sa.nskR^it TIkA aur
usake gujarAtI anuvAdake hindI rUpAntar sahit
: gujarAtI anuvAdak :
pa.nDitaratna shrI hi.nmatalAl jeThAlAl shAh(bI. esasI.)
sonaga.Dh.h.h (saurAShTra)
: hindI rUpAntarakAr :
pa.n. parameShThIdAs nyAyatIrtha
lalitapur (u. pra.)
: prakAshak :
shrI digambar jain svAdhyAyamandir TrasTa,
sonagaDh -364250 (saurAShTra)

Page -31 of 513
PDF/HTML Page 2 of 546
single page version

background image
bhagavAnashrIkundakunda -kahAnajainashAstramAlA, puShpa -87
sarvaj~navItarAgAy namaH.
shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt
shrI
pravachanasAr
mUl gAthA, sa.nskR^it ChAyA, gujarAtI padyAnuvAd,
shrI amR^itacha.ndrAchAryadevavirachit ‘tattvapradIpikA’ nAmak sa.nskR^it TIkA aur
usake gujarAtI anuvAdake hindI rUpAntar sahit
: gujarAtI anuvAdak :
pa.nDitaratna shrI hi.nmatalAl jeThAlAl shAh(bI. esasI.)
sonaga.Dh.h.h (saurAShTra)
: hindI rUpAntarakAr :
pa.n. parameShThIdAs nyAyatIrtha
lalitapur (u. pra.)
: prakAshak :
shrI digambar jain svAdhyAyamandir TrasTa,
sonagaDh -364250 (saurAShTra)

Page -30 of 513
PDF/HTML Page 3 of 546
single page version

background image
prastut sAtavA.N sa.nskaraN : 1000
vi. ni. sa.n. 2533 vi. sa.n. 2066 I. sa. 2010
mudrakaH
smR^iti ao.cph seT
sonagaDh -364250
Phone : (02846) 244081
is shAstrakA lAgat mUlya ru. 183=00 pa.DA hai. mumukShuo.nkI Arthik sahayogase
isakA vikriy mUlya ru. 100=00 hotA hai. uname.n shrI ghATakopar diga.nbar jain mumukShu
ma.nDal, mu.nbaIkI orase 50
% Arthik sahayog visheSh prApta honese is shAstrakA vikriy-
mUlya mAtra ru. 50=00 rakhA gayA hai.
mUlya : ru. 50=00
paramAgam shrI pravachanasAr (hindI)ke

sthAyI prakAshan puraskartA


Page -28 of 513
PDF/HTML Page 5 of 546
single page version

background image
arpaN
3
jinho.nne is pAmar par apAr upakAr kiyA hai, jinakI
preraNAse pravachanasArakA yah anuvAd taiyAr huA hai,
jo jinapravachanake param bhakta eva.n marmaj~na hai.n, jo
jinapravachanake hArdakA anubhav kar nij kalyAN
sAdh rahe hai.n aur bhAratavarShake bhavya jIvo.nko
kalyANapanthame.n lagA rahe hai.n, jo jinapravachanake
sArarU pa bhedavij~nAnake aur shuddhAtmapravR^ittike
is kAlame.n is kShetrame.n sarvotkR^iShTa prabhAvak
hai.n, un paramapUjya paramopakArI sadguru dev
(shrI kAnajIsvAmI)ko yah
anuvAd -puShpa atyanta bhakti-
bhAvase samarpit
karatA hU.N .
anuvAdak
(hi.nmatalAl jeThAlAl shAh)
J

Page -27 of 513
PDF/HTML Page 6 of 546
single page version

background image
shrI sadgurudev -stuti
(harigIt)
sa.nsArasAgar tAravA jinavANI Che naukA bhalI,
j~nAnI sukAnI maLyA vinA e nAv paN tAre nahI.n;
A kALamA.n shuddhAtmaj~nAnI sukAnI bahu bahu dohyalo,
muj puNyarAshi phaLyo aho ! guru k hAn tu.n nAvik maLyo.
(anuShTup)
aho ! bhakta chidAtmAnA, sIma.ndhar -vIr -ku.n danA !
bAhyA.ntar vibhavo tArA, tAre nAv mumukShunA.n.
(shikhariNI)
sadA draShTi tArI vimaL nij chaitanya nIrakhe,
ane j~naptimA.nhI darav -guN -paryAy vilase;
nijAla.nbIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe,
nimitto vahevAro chidaghan viShe kA.nI na maLe.
(shArdUlavikrIDit)
haiyu.n ‘sat sat, j~nAn j~nAn’ dhabake ne vajravANI ChUTe,
je vajre sumumukShu sattva jhaLake ; paradravya nAto tUTe;
rAgadveSh ruche na, ja.np na vaLe bhAve.ndrimA.na.nshamA.n,
Ta.nkotkIrNa aka.n pa j~nAn mahimA hR^idaye rahe sarvadA.
(vasa.ntatilakA)
nitye sudhAjharaN cha.ndra ! tane namu.n hu.n,
ka ruNA akAraN samudra ! tane namu.n hu.n;
he j~nAnapoShak sumegh ! tane namu.n hu.n,
A dAsanA jIvanashilpI ! tane namu.n hu.n.
(sragdharA)
U.nDI U.nDI, U.nDethI sukhanidhi satanA vAyu nitye vaha.ntI,
vANI chinmUrti ! tArI ur -anubhavanA sUkShma bhAve bharelI;
bhAvo U.nDA vichArI, abhinav mahimA chittamA.n lAvI lAvI,
khoyelu.n ratna pAmu.n,
manarath manano; pUrajo shakti shALI !
rachayitA : hi.nmatalAl jeThAlAl shAh

Page -26 of 513
PDF/HTML Page 7 of 546
single page version

background image
OM
namaH shrIpravachanasAraparamAgamAya.
prakAshakIy nivedan
[ChaThavA.N sa.nskaraN]
pravartamAnatIrthapraNetA vItarAg sarvaj~na bhagavAn shrI mahAvIrasvAmIkI OMkAr divyadhvanise
pravAhit aur gaNadharadev shrI gautamasvAmI Adi guruparamparA dvArA prApta hue shuddhAtmAnubhUtipradhAn
adhyAtmapravAhako jhelakar, tathA videhakShetrastha jIvantasvAmI shrI sImandharajinavarakI pratyakSha
vandanA eva.n deshanAshravaNase puShTa kar, shrImad bhagavatkundakundAchAryadevane use samayasArAdi
paramAgamarUp bhAjano.nme.n sa.ngR^ihIt karake adhyAtmatattvapipAsu jagat par sAtishay mahAn upakAr
kiyA hai
.
svAnubhavapradhAnadhyAtmashrutalabdhidhar bhagavatkundakundAchAryadev dvArA praNIt prAbhR^itarUp
prabhUt shrutarachanAo.nme.n shrI samayasAr, shrI pravachanasAr, shrI pa.nchAstikAyasa.ngrah, shrI niyamasAr aur
shrI aShTaprAbhR^it
yah pA.Nch paramAgam mukhya hai.n . ye pA.Ncho.n paramAgam shrI kundakundaadhyAtma-
bhAratIke ananya paramopAsak, adhyAtmayugapravartak, paramopakArI pUjya sadgurudev shrI
kAnajIsvAmIke satprabhAvanodayase shrI di0 jain svAdhyAyama.ndir TrasTa (sonaga.Dh.h.h) eva.n anya
TrasTa dvArA gujarAtI eva.n hindI bhAShAme.n anek bAr prakAshit ho chuke hai.n
. unake hI satpratApase
ye pA.Ncho.n hI paramAgam, adhyAtmaatishayakShetra shrI suvarNapurI (sonaga.Dh.h.h)me.n bhagavAn mahAvIrake
pachIsave.n shatAbdIsamArohake avasar par (vi. sa.n. 2030me.n), vishvame.n advitIy eva.n darshanIy
aise ‘shrI mahAvIrkundakundadigambarjainparamAgamama.ndir’kI bhavya divAro.n par lage
sa.ngemarmarake dhaval shilApaT par (Adya chAr paramAgam TIkA sahit aur aShTaprAbhR^itakI mUl
gAthA) utkIrNa karAkar chira.njIvI kiye gaye hai.n
. adhunA, paramAgam shrI pravachanasAr eva.n shrImad
amR^itachandrAchAryadevakI ‘tattvapradIpikA’ TIkAke gujarAtI anuvAdake hindI rUpAntarakA yah
ChaThavA.N sa.nskaraN adhyAtmatattvapremiyo.nke hAthame.n prastut karate hue shrutaprabhAvanAkA visheSh Ananda
anubhUt hotA hai
.
jinake punIt prabhAvanodayase shrI kundakundaadhyAtmabhAratIkA is yugame.n punarabhyuday
huA hai aise hamAre paramopakArI pUjya sadgurudev shrI kAnajIsvAmIkI upakAramahimA kyA kahI
jAye ? unahIne bhagavAn shrI mahAvIrasvAmI dvArA prarUpit eva.n tadAmnAyAnuvartI
bhagavatkundakundAchAryadev dvArA samayasAr, pravachanasAr Adi paramAgamo.nme.n susa.nchit svAnubhav

Page -25 of 513
PDF/HTML Page 8 of 546
single page version

background image
mudrit va shuddhAtmadravyapradhAn adhyAtmatattvAmR^itakA svaya.n pAn karake, is kalikAlame.n
adhyAtmasAdhanAke pAvan pathakA punaH samudyot kiyA hai, tathA rUDhiprasta sAmpradAyikatAme.n pha.Nse
hue jainajagat par, dravyadR^iShTipradhAn svAnubhUtimUlak vItarAg jainadharmako prakAshame.n lAkar,
anupam, adbhut eva.n ananta
ananta upakAr kiye hai.n
. aise paramopakArI, svAnubhavarasabhInI
adhyAtmavidyAke dAtA, pUjya sadgurudev shrI kAnajIsvAmIne is pravachanasAr paramAgam par
anek bAr pravachano.n dvArA usake gahan tAttvik rahasyo.nkA udghATan kiyA hai
. is shatAbdIme.n
adhyAtmaruchikA eva.n adhyAtmatattvaj~nAnakA jo navayug pravarta rahA hai usakA shrey pUjya
gurudevashrIko hI hai
.
pUjya gurudevashrIke punIt pratApase hI mumukShujagatako jain adhyAtmashrutake anek
paramAgamaratna apanI mAtR^ibhAShAme.n prApta hue hai.n . shrI pravachanasArakA gujarAtI anuvAd (jisakA
yah hindI rUpAntar hai) bhI, shrI samayasArake gujarAtI gadyapadyAnuvAdakI bhA.Nti, prashamamUrti
bhagavatI pUjya bahinashrI champAbahinake ba.De bhAI adhyAtmatattvarasik, vidvadratna, AdaraNIy pa.n0
shrI himmatalAl jeThAlAl shAhane, pUjya gurudev dvArA diye gaye shuddhAtmadarshI upadeshAmR^itabodh
dvArA shAstro.nke gahan bhAvo.nko kholanekI sUjh prApta kar, adhyAtmajinavANIkI agAdh bhaktise
saral bhAShAme.n
AbAlavR^iddhagrAhya, rochak eva.n sundar Dha.ngasekar diyA hai . sammAnanIy
anuvAdak mahAnubhAv adhyAtmarasik vidvAn honeke atirikta tattvavichArak, gambhIr Adarsha
AtmArthI, vairAgyashAlI, shAnta, gambhIr, niHspR^ih, nirabhimAnI eva.n vivekashIl sajjan hai.n; tathA
uname.n adhyAtmarasabharA madhur kavitva bhI hai ki jisake darshan unake padyAnusAr eva.n anya
stutikAvyo.nse spaShTatayA hote hai
. ve bahut varSho.n tak pUjya gurudevake samAgamame.n rahe hai.n, aur
pUjya gurudevake adhyAtmapravachano.nke shravaN eva.n svaya.nke gahan manan dvArA unho.nne apanI
AtmArthitAkI bahut puShTi kI hai
. tattvArthake mUl rahasyo.n par unakA manan ati gahan hai .
shAstrakAr eva.n TIkAkAr ubhay AchAryabhagavanto.nke hR^idayake gahan bhAvo.nkI gambhIratAko
yathAvat surakShit rakhakar unho.nne yah shabdashaH gujarAtI anuvAd kiyA hai; taduparAnta mUl
gAthAsUtro.nkA bhAvapUrNa madhur gujarAtI padyAnuvAd bhI (harigIt Chandame.n) unho.nne kiyA hai, jo
is anuvAdakI atIv adhikatA lAtA hai aur svAdhyAyapremiyo.nko bahut hI upayogI hotA
hai
. taduparAnta jahA.N AvashyakatA lagI vahA.N bhAvArtha dvArA yA padaTippaN dvArA bhI unho.nne ati
sundar spaShTatA kI hai .
is prakAr bhagavatkundakundAchAryadevake samayasArAdi uttamottam paramAgamo.nke anuvAdakA
param saubhAgya, pUjya gurudevashrI eva.n pUjya bahinashrIkI param kR^ipAse, AdaraNIy shrI

Page -24 of 513
PDF/HTML Page 9 of 546
single page version

background image
himmatabhAIko samprApta huA etadartha ve sachamuch abhinandanIy hai.n . pUjya gurudevashrIkI kalyANI
preraNA jhelakar atyanta parishramapUrvak aisA sundar bhAvavAhI anuvAd kar deneke badaleme.n sa.nsthA
eva.n samagra adhyAtmajij~nAsu samAj unakA jitanA upakAr mAne vah kam hai
. yah anuvAd
amUlya hai, kyo.nki kundakundabhAratI eva.n gurudevake prati mAtra param bhaktise prerit hokar apanI
adhyAtmarasikatA dvArA kiye gaye is anuvAdakA mUlya kais A.nkA jAye ? pravachanasArake is
anuvAdarUp mahAn kAryake badaleme.n sa.nsthA dvArA, kuCh kImatI bheTakI svIkR^itike liye,
unako AgrahapUrNa anurodh kiyA gayA thA tab unho.nne vairAgyapUrvak namrabhAvase aisA pratyuttar
diyA thA ki ‘‘merA AtmA is sa.nsAraparibhramaNase ChUTe itanA hI paryApta hai, dUsarA mujhe kuCh
badalA nahI.n chAhiye’’
. unakI yah nispR^ihatA bhI atyanta prasha.nsanIy hai . upodghAtame.n bhI apanI
bhAvanA vyakta karate hue ve likhate hai.n ki‘‘yah anuvAd mai.nne shrI pravachanasAr prati bhaktise
aur pUjya gurudevashrIkI preraNAse prerit hokar, nij kalyANake liye, bhavabhayase Darate Darate
kiyA hai’’
.
shrI pravachanasAr shAstrake dUsare sa.nskaraNake avasar par pUjya gurudevashrIke antevAsI
brahmachArI shrI chandUlAlabhAI khImachanda jhobAliyA dvArA, hastalikhit pratiyo.nke AdhArase
sa.nshodhit shrI jayasenAchAryadevakR^it ‘tAtparyavR^itti’ sa.nskR^it TIkA bhI is hindI sa.nskaraName.n joD
dI hai
. hindI sa.nskaraNake liye gujarAtI anuvAdakA hindI rUpAntar pa.n0 parameShThIdAsajI jain
nyAyatIrtha (lalitapur)ne kiyA hai, tadartha unake prati upakR^itabhAv tathA is sa.nskaraNake sundar
mudraNake liye ‘kitAbaghar’ rAjakoTake prati kR^itaj~natA vyakta karate hai.n
.
is shAstrame.n AchAryabhagavanto.nne kahe hue adhyAtmamantrako gaharAIse samajhakar, bhavya
jIv shuddhopayogadharmako prApta karoyahI hArdik kAmanA .
bhAdo.n kR^iShNA 2, vi. sa.n. 2049,
‘79vI.n bahinashrI
chambAbenjanmajayantI’sAhityaprakAshanasamiti
shrI di0 jain svAdhyAyama.ndir TrasTa
sonagaDh -364250(saurAShTra)

Page -23 of 513
PDF/HTML Page 10 of 546
single page version

background image
sAhityaprakAshanavibhAg
shrI digambar jain svAdhyAyamandir TrasTa,
sonaga.Dh.h.h364250 (saurAShTra)

prakAshakIy nivedan
[sAtavA.N sa.nskaraN]
is gra.nth pravachanasArakA agalA sa.nskaraN samApta ho jAnese mumukShuo.nkI mA.ngako dhyAname.n
rakhakar yah navIn sAtavA.n sa.nskaraN prakAshit kiyA jA rahA hai. is sa.nskaraName.n agale
sa.nskaraNakI kShatiyo.nko sudhAranekA yathAyogya prayatna kiyA gayA hai.
pravachanasArame.n batAye hue bhAvo.nko pUjya gurudevashrIne jis prakAr kholA hai us prakAr
yathArtha samajhakar, antarame.n usakA pariNaman karake atIndriy j~nAnakI prApti dvArA atIndriy
Anandako sab jIv AsvAdan kare yah a.ntarIk bhAvanA sah.....
mahAvIr nirvANotsav
dIpAvalI
tA. 26 -10 -2011

Page -22 of 513
PDF/HTML Page 11 of 546
single page version

background image
jinajInI vANI
(rAgAshAbharyA ame AvIyA)
sIma.ndhar mukhathI phU laDA.n khare,
enI ku.n daku.n da gU.nthe mAL re,
jinajInI vANI bhalI re.
vANI bhalI, man lAge raLI,
jemA.n sAr -samay shiratAj re,
jinajInI vANI bhalI re......sIma.ndhara0
gU.nthyA.n pAhuD ne gU.nthyu.n pa.nchAsti,
gU.nthyu.n pravachanasAr re,
jinajInI vANI bhalI re.
gU.nthyu.n niyamasAr, gU.nthyu.n rayaNasAr,
gU.nthyo samayano sAr re,
jinajInI vANI bhalI re.......sIma.ndhara0
syAdvAd ke rI suvAse bharelo,
jinajIno OMkAranAd re,
jinajInI vANI bhalI re.
va.ndu.n jineshvar, va.ndu.n hu.n ku.n daku.n da,
va.ndu.n e OMkAranAd re,
jinajInI vANI bhalI re.......sIma.ndhara0
haiDe hajo, mArA bhAve hajo,
mArA dhyAne hajo jinavAN re,
jinajInI vANI bhalI re.
jineshvaradevanI vANInA vAyarA
vAjo mane dinarAt re,
jinajInI vANI bhalI re.......sIma.ndhara0
hi.nmatalAl jeThAlAl shAh

Page -21 of 513
PDF/HTML Page 12 of 546
single page version

background image
OM
namaH shrI sadgurave .
upodghAt
[ gujarAtIkA hindI anuvAd ]
bhagavAn shrI kundakundAchAryadevapraNIt yah ‘pravachanasAr’ nAmakA shAstra ‘dvitIy
shrutaska.ndh’ke sarvotkR^iShTa Agamo.nme.nse ek hai.
‘dvitIy shrutaska.ndh’kI utpatti kese huI, usakA ham paTTAvalio.nke AdhArase
sa.nkShepame.n avalokan kare.n :
Aj se 2474 varSha pUrva is bharatakShetrakI puNyabhUmime.n jagatpUjya param bhaTTArak
bhagavAn shrI mahAvIrasvAmI mokShamArgakA prakAsh karaneke liye samasta padArtho.nkA svarUp
apanI sAtishay divyadhvanike dvArA pragaT kar rahe the
. unake nirvANake pashchAt pA.Nch
shrutakevalI hue, jiname.nse antim shrutakevalI shrI bhadrabAhusvAmI the. vahA.N tak to
dvAdashA.ngashAstrake prarUpaNAse nishchay -vyavahArAtmak mokShamArga yathArtharUpame.n pravartatA rahA.
tatpashchAt kAladoShase kramashaH a.ngo.nke j~nAnakI vyuchChitti hotI gaI aur isaprakAr apAr
j~nAnasi.ndhukA bahubhAg vichChinna honeke bAd dUsare bhadrabAhusvAmI AchAryakI paripATI
(paramparA)me.n do mahA samartha muni hue
. uname.nseekakA nAm shrI dharasen AchArya tathA
dUsaro.nkA nAm shrI guNadhar AchArya thA. unase prApta j~nAnake dvArA unakI paramparAme.n honevAle
AchAryo.nne shAstro.nkI rachanA kI aur shrI vIr bhagavAnake upadeshakA pravAh chAlU rakhA.
shrI dharasenAchAryako AgrAyaNIpUrvake pa.ncham vastuadhikArake ‘mahAkarmaprakR^iti’ nAmak
chauthe prAbhR^itakA j~nAn thA. us j~nAnAmR^itame.nse kramashaH unake bAdake AchAryo.n dvArA
ShTakha.nDAgam, dhaval, mahAdhaval, gommTasAr, labdhisAr, kShapaNAsAr Adi shAstro.nkI rachanA
huI
. isaprakAr pratham shrutaska.ndhakI utpatti huI. usame.n jIv aur karmake sa.nyogase
honevAlI AtmAkI sa.nsAraparyAyakAguNasthAn, mArgaNAsthAn AdikAvarNan hai,
paryAyArthikanayako pradhAn karake kathan hai. is nayako ashuddhadravyArthik bhI kahate hai.n aur
adhyAtmabhAShAse ashuddha -nishchayanay athavA vyavahAr kahate hai.n.

Page -20 of 513
PDF/HTML Page 13 of 546
single page version

background image
shrI guNadhar AchAryako j~nAnapravAdapUrvakI dasham vastuadhikArake tR^itIy prAbhR^itakA
j~nAn thA. us j~nAname.nse bAdake AchAryo.nne kramashaH siddhAnta -rachanA kI. isaprakAr sarvaj~na
bhagavAn mahAvIrase chalA AnevAlA j~nAn AchAryaparamparAse bhagavAn shrI kundakundAchAryadevako
prApta huA
. unho.nne pa.nchAstikAyasa.ngrah, pravachanasAr, samayasAr, niyamasAr, aShTapAhu.D.h.h Adi
shAstro.nkI rachanA kI. is prakAr dvitIy shrutaska.ndhakI utpatti huI. usame.n j~nAnako pradhAn
karake shuddhadravyArthik nayase kathan hai, AtmAke shuddhasvarUpakA varNan hai.
bhagavAn shrI kundakundAchAryadev vikram sa.nvatke prArambhame.n ho gaye hai.n. digambar jain
paramparAme.n bhagavAn kundakundAchAryadevakA sthAn sarvotkR^iShTa hai.
ma.ngala.n bhagavAn vIro ma.ngala.n gautamo gaNI.
ma.ngala.n kundakundAryo jainadharmo.astu ma.ngalam..
yah shlok pratyek digambar jain, shAstrasvAdhyAyake prArambhame.n ma.ngalAcharaNake
rUpame.n bolate hai.n. isase siddha hotA hai ki sarvaj~na bhagavAn shrI mahAvIrasvAmI aur
gaNadhar bhagavAn shrI gautamasvAmIke pashchAt turat hI bhagavAn kundakundAchAryakA sthAn
AtA hai
. digambar jain sAdhu apaneko kundakundAchAryakI paramparAkA kahalAneme.n gaurav
mAnate hai.n. bhagavAn kundakundAchAryadevake shAstra sAkShAt gaNadharadevake vachan jitane hI
pramANabhUt mAne jAte hai.n. unake bAd honevAle granthakAr AchArya apane kisI kathanako
siddha karaneke liye kundakundAchAryadevake shAstro.nkA pramAN dete hai.n jisase yah kathan
nirvivAd siddha ho jAtA hai
. unake bAd likhe gaye grantho.nme.n unake shAstro.nme.nse anekAnek
bahutase avataraN liye gae hai.n. vAstavame.n bhagavAn kundakundAchAryadevane apane paramAgamo.nme.n
tIrtha.nkaradevo.nke dvArA prarUpit uttamottam siddhA.nto.nko surakShit kar rakhA hai, aur mokShamArgako
sthir rakhA hai
. vikram sa.nvat 660me.n honevAle shrI devasenAchAryavar apane darshanasAr
nAmake granthame.n kahate hai.n ki
jai paumaNa.ndiNAho sIma.ndharasAmidivvaNANeN.
Na vibohai to samaNA kaha.n sumagga.n payANa.nti..
‘‘videhakShetrake vartamAn tIrtha.nkar shrI sIma.ndharasvAmIke samavasaraName.n jAkar shrI
padmana.ndinAthane (shrI kundakundAchAryadevane) svaya.n prApta kiye gae j~nAnake dvArA bodh na diyA
hotA to munijan sachche mArgako kaise jAnate ?’’ ek dUsarA ullekh dekhiye, jisame.n
kundakundAchAryadevako ‘kalikAlasarvaj~na’ kahA gayA hai
. ShaTprAbhR^itakI shrI shrutasAgarasUrikR^it

Page -19 of 513
PDF/HTML Page 14 of 546
single page version

background image
TIkAke a.ntame.n likhA hai ki‘‘padmana.ndI, kundakundAchArya, vakragrIvAchArya, ailAchArya,
gR^idhrapichChAchArya,in pA.Nch nAmo.nse yukta tathA jinhe.n chAr a.ngul U par AkAshame.n chalanekI
R^iddhi prApta thI, aur jinho.nne pUrvavidehame.n jAkar sIma.ndharabhagavAnakI va.ndanA kI thI tathA
unake pAsase prApta shrutaj~nAnake dvArA jinho.nne bhAratavarShake bhavya jIvo.nko pratibodhit kiyA
hai, un shrI jinachandrasUribhaTTArakake paTTake AbharaNarUp kalikAlasarvaj~na (bhagavAn
kundakundAchAryadev)ke dvArA rachit is ShaTprAbhR^it granthame.n........sUrIshvar shrI shrutasAgar dvArA
rachit mokShaprAbhR^itakI TIkA samApta huI
.’’ bhagavAn kundakundAchAryadevakI mahattA batAnevAle
aise anekAnek ullekh jain sAhityame.n milate hai.n; kaI shilAlekho.nme.n bhI ullekh pAyA
jAtA hai. is prakAr ham dekhate hai.n ki sanAtan jain (digambar) sa.npradAyame.n kalikAlasarvaj~na
bhagavAn ku.ndaku.ndAchAryakA advitIy sthAn hai.
bhagavAn kundakundAchAryadev dvArA rachit anek shAstra hai.n jiname.nse thoDese vartamAname.n
vidyamAn hai. trilokInAth sarvaj~nadevake mukhase pravAhit shrutAmR^itakI saritAme.nse bhar lie gae
vah amR^itabhAjan vartamAname.n bhI anek AtmArthiyo.nko AtmajIvan pradAn karate hai.n. unake
samayasAr, pa.nchAstikAy aur pravachanasAr nAmak tIn uttamottam shAstra ‘prAbhR^itatray’ kahalAte
hai.n
. in tIn paramAgamo.nme.n hajAro.n shAstro.nkA sAr A jAtA hai. bhagavAn ku.ndaku.ndAchAryake bAd
likhe gae anek gra.ntho.nke bIj in tIn paramAgamo.nme.n vidyamAn hai.n,aisA sUkShmadR^iShTise abhyAs
karane par spaShTa j~nAt hotA hai. shrI samayasAr is bharatakShetrakA sarvotkR^iShTa paramAgam hai. usame.n
nav tattvo.nkA shuddhanayakI dR^iShTise nirUpaN karake jIvakA shuddha svarUp sarva prakAraseAgam,
yukti, anubhav aur paramparAseati vistArapUrvak samajhAyA hai. pa.nchAstikAyame.n Chah dravyo.n
aur nav tattvo.nkA svarUp sa.nkShepame.n kahA gayA hai. pravachanasArame.n usake nAmAnusAr
jinapravachanakA sAr sa.ngR^ihIt kiyA gayA hai. jaise samayasArame.n mukhyatayA darshanapradhAn nirUpaN
hai usIprakAr pravachanasArame.n mukhyatayA j~nAnapradhAn kathan hai.
shrI pravachanasArake prArambhame.n hI shAstrakartAne vItarAgachAritrake lie apanI tIvra AkA.nkShA
vyakta kI hai . bArbAr bhItar hI bhItar (a.ntarame.n) DubakI lagAte hue AchAryadev nirantar
bhItar hI samAe rahanA chAhate hai.n . kintu jab tak us dashAko nahI.n pahu.NchA jAtA tab tak
a.ntar anubhavase ChUTakar bArbAr bAhar bhI AnA ho jAtA hai . is dashAme.n jin amUlya
vachan mauktiko.nkI mAlA gU.Nth gaI vah yah pravachanasAr paramAgam hai . sampUrNa paramAgamame.n
vItarAgachAritrakI tIvrAkA.nkShAkI mukhya dhvani gU.nj rahI hai .
shilAlekhake lie dekhe pR^iShTha 19

Page -18 of 513
PDF/HTML Page 15 of 546
single page version

background image
aise is param pavitra shAstrame.n tIn shrutaskandha hai.n . pratham shrutaskandhakA nAm
‘j~nAnatattvapraj~nApan’ hai . anAdikAlase paronmukh jIvo.nko kabhI aisI shraddhA nahI.n huI ki ‘mai.n
j~nAnasvabhAv hU.N aur merA sukh mujhame.n hI hai’ . isIlie usakI paramukhApekShIparonmukhavR^itti
kabhI nahI.n TalatI . aise dIn dukhI jIvo.n par AchAryadevane karuNA karake is adhikArame.n
jIvakA j~nAnAnandasvabhAv vistArapUrvak samajhAyA hai; usIprakAr kevalIke j~nAn aur sukh
prApta karanekI prachur utkR^iShTa bhAvanA bahAI hai
. ‘‘kShAyik j~nAn hI upAdey hai,
kShAyopashamikaj~nAnavAle to karmabhArako hI bhogate hai.n; pratyakShaj~nAn hI ekAntik sukh hai,
parokShaj~nAn to atya.nt Akul hai; kevalIkA atIndriy sukh hI sukh hai, indriyajanit sukh
to duHkh hI hai; siddha bhagavAn svayamev j~nAn, sukh aur dev hai.n, ghAtikarma rahit bhagavAnakA
sukh sunakar bhI jinhe.n unake prati shraddhA nahI.n hotI ve abhavya (dUrabhavya) hai.n’’ yo.n
anekAnek prakArase AchAryadevane kevalaj~nAn aur atI.ndriy, paripUrNa sukhake liye pukAr kI
hai
. kevalIke j~nAn aur Anandake lie AchAryadevane aisI bhAv bharI dhun machAI hai ki
jise sunakarpa.Dhkar sahaj hI aisA lagane lagatA hai ki videhavAsI sIma.ndhar bhagavAnake
aur kevalI bhagavanto.nke jhuNDame.nse bharatakShetrame.n Akar tatkAl hI kadAchit AchAryadevane yah
adhikAr rachakar apanI hR^idayormiyA.N vyakta kI ho.n
. is prakAr j~nAn aur sukhakA anupam
nirUpaN karake is adhikArame.n AchAryadevane mumukShuo.nko atIndriy j~nAn aur sukhakI ruchi
tathA shraddhA karAI hai, aur antim gAthAo.nme.n moh
rAgdveShako nirmUl karanekA jinokta
yathArtha upAy sa.nkShepame.n batAyA hai .
dvitIy shrutaskandhakA nAm ‘j~neyatattvapraj~nApan’ hai . anAdikAlase paribhramaN karatA
huA jIv sab kuCh kar chukA hai, kintu usane svaparakA bhedavij~nAn kabhI nahI.n kiyA .
use kabhI aisI sAnubhav shraddhA nahI.n huI ki ‘ba.ndh mArgame.n tathA mokShamArgame.n jIv akelA
hI kartA, karma, karaN aur karmaphal banatA hai, usakA parake sAth kabhI bhI kuCh bhI
sambandha nahI.n hai’
. isalie hajAro.n mithyA upAy karane par bhI vah duHkh mukta nahI.n hotA .
is shrutaskandhame.n AchAryadevane duHkhakI ja.D.h.h ChedanekA sAdhanbhedavij~nAnsamajhAyA hai .
‘jagatakA pratyek sat arthAt pratyek dravya utpAdvyaydhrauvyake atirikta yA guNparyAy
samUhake atirikta anya kuCh bhI nahI.n hai . sat kaho, dravya kaho, utpAdvyaydhrauvya
kaho yA guNaparyAyapiNDa kaho,yah sab ek hI hai’ yah trikAlaj~na jinendrabhagavAnake dvArA
sAkShAt dR^iShTa vastusvarUpakA mUlabhUt siddhAnta hai . vItarAgavij~nAnakA yah mUlabhUt siddhAnta
prArambhakI bahutasI gAthAo.nme.n atyadhik sundar rItise, kisI lokottar vaij~nAnik Dha.ngase

Page -17 of 513
PDF/HTML Page 16 of 546
single page version

background image
samajhAyA gayA hai . usame.n dravyasAmAnyakA svarUp jis alaukik shailIse siddha kiyA hai
usakA dhyAn pAThako.nko yah bhAg svaya.n hI samajhapUrvak pa.Dhe binA AnA ashakya hai .
vAstavame.n pravachanasArame.n varNit yah dravyasAmAnya nirUpaN atyanta abAdhya aur param
pratItikar hai . is prakAr dravyasAmAnyakI j~nAnarUpI sudR^i.Dh.h.h bhUmikA rachakar, dravya visheShakA
asAdhAraN varNan, prANAdise jIvakI bhinnatA, jIv dehAdikAkartA, kArayitA, anumodak nahI.n
haiyah vAstavikatA, jIvako pudgalapiNDakA akartR^itva, nishchayaba.ndhakA svarUp, shuddhAtmAkI
upalabdhikA phal, ekAgra sa.nchetanalakShaN dhyAn ityAdi anek viShay ati spaShTatayA samajhAe
gae hai.n
. in sabame.n svaparakA bhedavij~nAn hI spaShTa tairatA dikhAI de rahA hai . sampUrNa adhikAr
me.n vItarAg praNIt dravyAnuyogakA sattva khUb ThU.ns ThU.ns kar bharA hai, jinashAsanake maulik
siddhAnto.nko abAdhyayuktise siddha kiyA hai
. yah adhikAr jinashAsanake stambha samAn hai .
isakA gaharAIse abhyAs karanevAle madhyastha supAtra jIvako aisI pratIti huye binA nahI.n rahatI
ki ‘jain darshan hI vastudarshan hai’
. viShayakA pratipAdan itanA prau.Dh.h.h, agAdh gaharAIyukta, marmasparshI
aur chamatkR^itimay hai ki vah mumukShuke upayogako tIkShNa banAkar shrutaratnAkarakI gambhIr gaharAIme.n
le jAtA hai
. kisI uchchakoTike mumukShuko nijasvabhAvaratnakI prApti karAtA hai, aur yadi koI
sAmAnya mumukShu vahA.N tak na pahu.Nch sake to usake hR^idayame.n bhI itanI mahimA to avashya hI ghar
kar letI hai ki ‘shrutaratnAkar adbhut aur apAr hai’
. granthakAr shrI kundakundAchAryadev aur
TIkAkAr shrI amR^itachandrAchAryadevake hR^idayase pravAhit shrutaga.ngAne tIrtha.nkarake aur shrutakevaliyo.nke
virahako bhulA diyA hai
.
tIsare shrutaskandhakA nAm ‘charaNAnuyogasUchak chUlikA’ hai . shubhopayogI muniko a.ntara.ng
dashAke anurUp kis prakArakA shubhopayog vartatA hai aur sAth hI sAth sahajatayA bAharakI
kaisI kriyAme.n svaya.n vartanA hotI hai.n, vah isame.n jinendra kathanAnusAr samajhAyA gayA hai
. dIkShA
grahaN karanekI jinokta vidhi, a.ntara.ng sahaj dashAke anurUp bahira.ngayathAjAt -rUpatva, aTThAIs
mUlaguN, a.ntara.ng
bahira.ng Ched, upadhiniShedh, utsargaapavAd, yuktAhAr vihAr, ekAgratArUp
mokShamArga, munikA anya muniyo.nke pratikA vyavahAr Adi anek viShay isame.n yukti sahit
samajhAye gaye hai.n
. gra.nthakAr aur TIkAkAr AchAryayugalane charaNAnuyog jaise viShayako bhI
Atmadravyako mukhya karake shuddhadravyAvalambI a.ntara.ng dashAke sAth unun kriyAo.nkA yA
shubhabhAvo.nkA sa.nba.ndh darshAte hue nishchayvyavahArakI sa.ndhipUrvak aisA chamatkArapUrNa varNan kiyA
hai ki AcharaNapraj~nApan jaise adhikArame.n bhI jaise koI shA.ntajharanese jharatA huA adhyAtmagIt gAyA
jA rahA ho,
aisA hI lagatA rahatA hai . Atmadravyako mukhya karake, aisA sayuktik aisA

Page -16 of 513
PDF/HTML Page 17 of 546
single page version

background image
pramANabhUt, sAdyanta, shAntarasanirjharatA charaNAnuyogakA pratipAdan anya kisI shAstrame.n nahI.n hai .
hR^idayame.n bhare hue anubhavAmR^itame.n otaprot hokar nikalatI huI dono.n AchAryadevo.nkI vANIme.n koI
aisA chamatkAr hai ki vah jis jis viShayako sparsha karatI hai us us viShayako param rasamay,
shItal
shItal aur sudhAsya.ndI banA detI hai .
is prakAr tIn shrutaskandho.nme.n vibhAjit yah param pavitra paramAgam mumukShuo.nko yathArtha
vastusvarUpake samajhaneme.n mahAnimittabhUt hai . is shAstrame.n jinashAsanake anek mukhya mukhya
siddhAnto.nke bIj vidyamAn hai.n . is shAstrame.n pratyek padArthakI svatantratAkI ghoShaNA kI gaI
hai tathA divyadhvanike dvArA vinirgat anek prayojanabhUt siddhAnto.nkA dohan hai . paramapUjya gurudev
shrI kAnajIsvAmI anek bAr kahate hai ki‘shrI samayasAr, pravachanasAr, niyamasAr Adi
shAstro.nkI gAthAgAthAme.n divyadhvanikA sa.ndesh hai . in gAthAo.nme.n itanI apAr gaharAI hai ki
usakA mAp karaneme.n apanI hI shaktikA mAp hojAtA hai . yah sAgaragambhIr shAstro.nke rachayitA
paramakR^ipAlu AchAryabhagavAnakA koI param alaukik sAmarthya hai . param adbhut sAtishay
antarbAhya yogo.nke binA in shAstro.nkA rachA jAnA shakya nahI.n hai . in shAstro.nkI vANI tairate
hue puruShakI vANI hai yah spaShTa pratIt hotA hai . inakI pratyek gAthA ChaThave.nsAtave.n guNasthAname.n
jhUlanevAle mahAmunike AtmAnubhavase nikalI huI hai . in shAstro.nke kartA bhagavAn
kundakundAchAryadev mahAvidehakShetrame.n sarvaj~na vItarAg bhI sIma.ndhar bhagavAnake samavasaraName.n gaye the,
aur vahA.N ve ATh din rahe the yah bAt yathAtathya hai, akSharashaH satya hai, pramANasiddha hai
. un
paramopakArI AchAryadevake dvArA rachit samayasAr, pravachanasAr Adi shAstro.nme.n tIrtha.nkaradevakI
OMkAradhvanime.nse hI nikalA huA upadesh hai
.
bhagavAn kundakundAchAryadevakR^it is shAstrakI prAkR^it gAthAo.nkI ‘tattvadIpikA’
nAmak sa.nskR^it TIkA shrI amR^itachandrAchArya (jo ki lagabhag vikram sa.nvatkI 10vI.n shatAbdIme.n
ho gaye hai.n)ne rachI hai
. jaise is shAstrake mUl kartA alaukik puruSh hai.n vaise hI isake
TIkAkAr bhI mahAsamartha AchArya hai.n . unho.nne samayasAr tathA pa.nchAstikAyakI TIkA bhI likhI
hai aur tattvArthasAr, puruShArthasiddhyupAy Adi svatantra grantho.nkI bhI rachanA kI hai . un jaisI
TIkAye.n abhI tak anya jainashAstrakI nahI.n huI hai . unakI TIkAo.nke pAThako.nko unakI
adhyAtmarasikatA, AtmAnubhav, prakhar vidvattA, vastusvarUpako nyAyapUrvak siddha karanekI
asAdhAraN shakti, jinashAsanakA atyanta gambhIr j~nAn, nishchay
vyavahArakA sa.ndhibaddha nirUpaN
karanekI viral shakti aur uttam kAvyashaktikA pUrA patA lag jAtA hai . gambhIr rahasyo.nko
atyanta sa.nkShepame.n bhar denekI unakI shakti vidvAno.nko Ashcharyachakit kar detI hai . unakI daivI

Page -15 of 513
PDF/HTML Page 18 of 546
single page version

background image
TIkAye.n shrutakevalIke vachano.n jaisI hai.n . jaise mUl shAstrakArake shAstra anubhavyukti Adi
samasta samR^iddhiyo.nse samR^iddha hai.n vaise hI TIkAkArakI TIkAye.n bhI un un sarva samR^iddhiyo.nse
vibhUShit hai.n
. shAsanamAnya bhagavAn kundakundAchAryadevane mAno ki ve ku.ndaku.ndabhagavAnke hR^idayame.n
paiTh gaye ho.n isaprakArase unake ga.nbhIr Ashayo.nko yathArthatayA vyakta karake unake gaNadhar jaisA
kArya kiyA hai
. shrI amR^itacha.ndrAchAryadev dvArA rachit kAvya bhI adhyAtmaras aur AtmAnubhavakI
mastIse bharapUr hai.n . shrI samayasArakI TIkAme.n AnevAle kAvyo.n (kalasho.n)ne shrI padmaprabhadev
jaise samartha munivaro.n par gaharI ChAp jamAI hai, aur Aj bhI tattvaj~nAn tathA adhyAtmarasase
bhare hue ve madhur kalash adhyAtmarasiko.nke hadayake tArako jhanajhanA DAlate hai.n
.
adhyAtmakavike rUpame.n shrI amR^itachandrAchAryadevakA sthAn advitIy hai .
pravachanasArame.n bhagavAn kundakundAchAryadevane 275 gAthAo.nkI rachanA prAkR^itame.n kI hai .
usapar shrI amR^itachandrAchAryane tattvadIpikA nAmak tathA shrI jayasenAchAryane tAtparyavR^itti nAmak
sa.nskR^it TIkAkI rachanA kI hai
. shrI pA.nDe hemarAjajIne tattvadIpikAkA bhAvArtha hindIme.n likhA
hai, jisakA nAm ‘bAlAvabodhabhAShATIkA’ rakhA hai . vikram sa.nvat 1969me.n shrI
paramashrutaprabhAvak maNDal dvArA prakAshit hindI pravachanasArame.n mUl gAthAye.n, dono.n sa.nskR^it
TIkAye.n, aur shrI hemarAjajIkR^it hindI bAlAvabodhabhAShATIkA mudrit huI hai
. ab is
prakAshit gujarAtI pravachanasArame.n mUl gAthAye.n, unakA gujarAtI padyAnuvAd, sa.nskR^it tattvadIpikA
TIkA aur un gAthA va TIkAkA akSharashaH gujarAtI anuvAd pragaT kiyA gayA hai
. jahA.N kuCh
visheSh spaShTIkaraN karanekI AvashyakatA pratIt huI hai vahA.N koShThakame.n athavA ‘bhAvArtha’me.n yA
phU TanoTame.n spaShTatA kI gaI hai
. us spaShTatA karaneme.n bahut sI jagah shrI jayasenAchAryakI
‘tAtparyavR^itti’ atyanta upayogI huI hai aur kahI kahI.n shrI hemarAjajIkR^it
bAlAvabodhabhAShATIkAkA bhI AdhAr liyA hai
. shrI paramashrutaprabhAvak maNDal dvArA prakAshit
pravachanasArame.n mudrit sa.nskR^it TIkAko hastalikhit pratiyo.nse milAn karane par usame.n kahI.n kahI.n
jo alpa ashuddhiyA.N mAlUm huI ve isame.n ThIk kar lI gaI hai.n
.
yah anuvAd karanekA mahAbhAgya mujhe prApta huA, jo ki mere liye atyanta harShakA
kAraN hai . paramapUjya adhyAtmamUrti sadgurudev shrI kAnajIsvAmIke Ashrayame.n is gahan
shAstrakA anuvAd huA hai . anuvAd karanekI sampUrNa shakti mujhe pUjyapAd sadgurudevase hI
prApta huI hai . paramopakArI sadgurudevake pavitra jIvanake pratyakSha parichayake binA aur unake
AdhyAtmik upadeshake binA is pAmarako jinavANIke prati leshamAtra bhI bhakti yA shraddhA
kahA.Nse pragaT hotI, bhagavAn kundakundAchAryadev aur unake shAstro.nkI ra.nchamAtra mahimA kahA.Nse

Page -14 of 513
PDF/HTML Page 19 of 546
single page version

background image
AtI, tathA un shAstro.nkA artha DhU.nDh nikAlanekI leshamAtra shakti kahA.Nse AtI ?isaprakAr
anuvAdakI samasta shaktikA mUl shrI sadgurudev hI honese vAstavame.n to sadgurudevakI
amR^itavANIkA pravAh hI
unase prApta amUlya upadesh hIyathAsamay is anuvAdake rUpame.n
pariNat huA hai . jinake dvArA si.nchit shaktise aur jinakA pIThapar bal honese is gahan
shAstrake anuvAd karanekA mai.nne sAhas kiyA aur jinakI kR^ipAse vah nirvighna samApta huA
un paramapUjya paramopakArI sadgurudev (shrI kAnajIsvAmI)ke charaNAravindame.n ati bhaktibhAvase
mai.n vandanA karatA hU.N
.
paramapUjya bahenashrI champAbenake prati bhI, is anuvAdakI pUrNAhuti karate huye,
upakAravashatAkI ugra bhAvanAkA anubhav ho rahA hai . jinake pavitra jIvan aur bodh is
pAmarako shrI pravachanasArake prati, pravachanasArake mahAn kartAke prati aur pravachanasArame.n upadiShTa
vItarAgavij~nAnake prati bahumAnavR^iddhikA vishiShTa nimitta hue hai.n
aisI un paramapUjya bahinashrIke
charaNakamalame.n yah hR^iday naman karatA hai .
is anuvAdame.n anek bhAiyo.nse hArdik sahAyatA milI hai . mAnanIy shrI vakIl
rAmajIbhAI mANekachanda doshIne apane bharapUr dhArmik vyavasAyo.nme.nse samay nikAlakar sArA
anuvAd bArIkIse jA.Nch liyA hai, yathochit salAh dI hai aur anuvAdame.n AnevAlI ChoTI
ba.DI kaThinAiyo.nkA apane vishAl shAstraj~nAnase hal kiyA hai . bhAIshrI khImachanda jeThAlAl
sheThane bhI pUrA anuvAd sAvadhAnIpUrvak jA.nchA hai aur apane sa.nskR^it bhAShAke tathA shAstrIy
j~nAnake AdhArake upayogI sUchanAye.n dI hai.n
. brahmachArI bhAIshrI chandUlAl khImachanda jhobAliyAne
hastalikhit pratiyo.nke AdhArase sa.nskR^it TIkAme.n sudhAr kiyA hai, anuvAdakA kitanA hI bhAg
jA.nchA hai, shuddhipatra, anukramaNikA aur gAthAsUchI taiyAr kI hai, tathA prUph sa.nshodhanakA kArya
kiyA hai
is prakAr vidhavidh sahAyatA kI hai . in sab bhAiyo.nkA mai.n antaHkaraNapUrvak
AbhAr mAnatA hU.N . unakI sahR^iday sahAyatAke binA anuvAdame.n anek trUTiyA.N rah jAtI.n . inake
atirikta anya jinjin bhAiyo.nkI isame.n sahAyatA milI hai mai.n un sabakA R^iNI hU.N .
mai.nne yah anuvAd pravachanasArake prati bhaktise aur gurudevakI preraNAse prerit hokar nij
kalyANake hetu, bhavabhayase DarateDarate kiyA hai . anuvAd karate huye shAstrake mUl Ashayame.n
koI antar na pa.Dne pAye, is or mai.nne pUrIpUrI sAvadhAnI rakhI hai; tathApi alpaj~natAke
kAraN usame.n kahI.n koI Ashay badal gayA ho yA koI bhUl rah gaI ho to usake liye
mai.n shAstrakAr shrI kundakundAchAryabhagavAn, TIkAkAr shrI amR^itachandrAchAryadev aur mumukShu
pAThako.nse a.ntaHkaraNapUrvak kShamAyAchanA karatA hU.N
.

Page -13 of 513
PDF/HTML Page 20 of 546
single page version

background image
merI A.ntarik bhAvanA hai ki yah anuvAd bhavya jIvo.nko jinakathit vastuvij~nAnakA
nirNay karAkar, atIndriy j~nAn aur sukhakI shraddhA karAkar, pratyek dravyakA sa.npUrNa svAta.ntrya
samajhAkar, dravyasAmAnyame.n lIn honerUp shAshvat sukhakA pa.nth dikhAye
. ‘paramAnandarUpI
sudhArasake pipAsu bhavya jIvo.nke hitArtha’ shrI amR^itachandrAchAryadevane is mahAshAstrakI vyAkhyA
kI hai
. jo jIv isame.n kathit paramakalyANakArI bhAvo.nko hR^idayagat kare.nge ve avashya
paramAnandarUpI sudhArasake bhAjan ho.nge . jab tak ye bhAv hR^idayagat na ho.n tab tak nish
din yahI bhAvanA, yahI vichAr, yahI ma.nthan aur yahI puruShArtha kartavya hai . yahI
paramAnandaprAptikA upAy hai . shrI amR^itachandrAchAryadev dvArA tattvadIpikAkI pUrNAhuti karate huye
bhAvit bhAvanAko bhAkar yah upodghAt pUrNa karatA hU.N‘‘AnandAmR^itake pUrase paripUrNa
pravAhit kaivalyasaritAme.n jo nimagna hai, jagatko dekhaneke liye samartha mahAj~nAnalakShmI jisame.n
mukhya hai, jo uttam ratnake kiraNo.nke samAn spaShTa hai aur jo iShTa hai
aise prakAshamAn
svatattvako jIv syAtkAralakShaNase lakShit jinendrashAsanake vash prApta ho.n .’’
shrutapa.nchamI, vi0 sa.n0 2004
jo jANa.ndi araha.nta.n davvattaguNattapajjayattehi.n .
so jANadi appANa.n moho khalu jAli tassa laya.n ..
jIvo vavagadamoho uvaladdho tachchamappaNo samma.n .
jahadi jadi rAgadose so appANa.n lahadi suddha.n ..
savve vi ya araha.ntA teN vidhANeN khavidakamma.nsA .
kichchA tadhovadesa.n NivvAdA te Namo tesi.n ..
shrImad bhagavatku.ndaku.ndAchAryadev
himmatalAl jeThAlAl shAh