Page -32 of 513
PDF/HTML Page 1 of 546
single page version
Page -31 of 513
PDF/HTML Page 2 of 546
single page version
Page -30 of 513
PDF/HTML Page 3 of 546
single page version
ఇస శాస్త్రకా లాగత మూల్య రు. ౧౮౩=౦౦ పడా హై. ముముక్షుఓంకీ ఆర్థిక సహయోగసే ఇసకా విక్రియ మూల్య రు. ౧౦౦=౦౦ హోతా హై. ఉనమేం శ్రీ ఘాటకోపర దిగంబర జైన ముముక్షు మండల, ముంబఈకీ ఓరసే ౫౦% ఆర్థిక సహయోగ విశేష ప్రాప్త హోనేసే ఇస శాస్త్రకా విక్రియ- మూల్య మాత్ర రు. ౫౦=౦౦ రఖా గయా హై.
Page -28 of 513
PDF/HTML Page 5 of 546
single page version
Page -27 of 513
PDF/HTML Page 6 of 546
single page version
జ్ఞానీ సుకానీ మళ్యా వినా ఏ నావ పణ తారే నహీం;
ఆ కాళమాం శుద్ధాత్మజ్ఞానీ సుకానీ బహు బహు దోహ్యలో,
ముజ పుణ్యరాశి ఫళ్యో అహో ! గురు క్ హాన తుం నావిక మళ్యో.
బాహ్యాంతర విభవో తారా, తారే నావ ముముక్షునాం.
నిజాలంబీభావే పరిణతి స్వరూపే జఈ భళే,
నిమిత్తో వహేవారో చిదఘన విషే కాంఈ న మళే.
జే వజ్రే సుముముక్షు సత్త్వ ఝళకే ; పరద్రవ్య నాతో తూటే;
క రుణా అకారణ సముద్ర ! తనే నముం హుం;
హే జ్ఞానపోషక సుమేఘ ! తనే నముం హుం,
ఆ దాసనా జీవనశిల్పీ ! తనే నముం హుం.
వాణీ చిన్మూర్తి ! తారీ ఉర -అనుభవనా సూక్ష్మ భావే భరేలీ;
భావో ఊండా విచారీ, అభినవ మహిమా చిత్తమాం లావీ లావీ,
ఖోయేలుం రత్న పాముం,
Page -26 of 513
PDF/HTML Page 7 of 546
single page version
ప్రవర్తమానతీర్థప్రణేతా వీతరాగ సర్వజ్ఞ భగవాన శ్రీ మహావీరస్వామీకీ ॐకార దివ్యధ్వనిసే ప్రవాహిత ఔర గణధరదేవ శ్రీ గౌతమస్వామీ ఆది గురుపరమ్పరా ద్వారా ప్రాప్త హుఏ శుద్ధాత్మానుభూతిప్రధాన అధ్యాత్మప్రవాహకో ఝేలకర, తథా విదేహక్షేత్రస్థ జీవన్తస్వామీ శ్రీ సీమన్ధరజినవరకీ ప్రత్యక్ష వన్దనా ఏవం దేశనాశ్రవణసే పుష్ట కర, శ్రీమద్ భగవత్కున్దకున్దాచార్యదేవనే ఉసే సమయసారాది పరమాగమరూప భాజనోంమేం సంగృహీత కరకే అధ్యాత్మతత్త్వపిపాసు జగత పర సాతిశయ మహాన ఉపకార కియా హై
స్వానుభవప్రధాన – అధ్యాత్మశ్రుతలబ్ధిధర భగవత్కున్దకున్దాచార్యదేవ ద్వారా ప్రణీత ప్రాభృతరూప ప్రభూత శ్రుతరచనాఓంమేం శ్రీ సమయసార, శ్రీ ప్రవచనసార, శ్రీ పంచాస్తికాయసంగ్రహ, శ్రీ నియమసార ఔర శ్రీ అష్టప్రాభృత — యహ పాఁచ పరమాగమ ముఖ్య హైం . యే పాఁచోం పరమాగమ శ్రీ కున్దకున్దఅధ్యాత్మ- భారతీకే అనన్య పరమోపాసక, అధ్యాత్మయుగప్రవర్తక, పరమోపకారీ పూజ్య సద్గురుదేవ శ్రీ కానజీస్వామీకే సత్ప్రభావనోదయసే శ్రీ ది౦ జైన స్వాధ్యాయమందిర ట్రస్ట (సోనగఢ) ఏవం అన్య ట్రస్ట ద్వారా గుజరాతీ ఏవం హిన్దీ భాషామేం అనేక బార ప్రకాశిత హో చుకే హైం . ఉనకే హీ సత్ప్రతాపసే యే పాఁచోం హీ పరమాగమ, అధ్యాత్మ – అతిశయక్షేత్ర శ్రీ సువర్ణపురీ (సోనగఢ)మేం భగవాన మహావీరకే పచీసవేం శతాబ్దీ – సమారోహకే అవసర పర (వి. సం. ౨౦౩౦మేం), విశ్వమేం అద్వితీయ ఏవం దర్శనీయ ఐసే ‘శ్రీ మహావీర – కున్దకున్ద – దిగమ్బర – జైన – పరమాగమమందిర’కీ భవ్య దివారోం పర లగే సంగేమర్మరకే ధవల శిలాపట పర (ఆద్య చార పరమాగమ టీకా సహిత ఔర అష్టప్రాభృతకీ మూల గాథా) ఉత్కీర్ణ కరాకర చిరంజీవీ కియే గయే హైం . అధునా, పరమాగమ శ్రీ ప్రవచనసార ఏవం శ్రీమద్ అమృతచన్ద్రాచార్యదేవకీ ‘తత్త్వప్రదీపికా’ టీకాకే గుజరాతీ అనువాదకే హిన్దీ రూపాన్తరకా యహ ఛఠవాఁ సంస్కరణ అధ్యాత్మతత్త్వప్రేమియోంకే హాథమేం ప్రస్తుత కరతే హుఏ శ్రుతప్రభావనాకా విశేష ఆనన్ద అనుభూత హోతా హై .
జినకే పునీత ప్రభావనోదయసే శ్రీ కున్దకున్ద – అధ్యాత్మభారతీకా ఇస యుగమేం పునరభ్యుదయ హుఆ హై ఐసే హమారే పరమోపకారీ పూజ్య సద్గురుదేవ శ్రీ కానజీస్వామీకీ ఉపకారమహిమా క్యా కహీ జాయే ? ఉనహీనే భగవాన శ్రీ మహావీరస్వామీ ద్వారా ప్రరూపిత ఏవం తదామ్నాయానువర్తీ భగవత్కున్దకున్దాచార్యదేవ ద్వారా సమయసార, ప్రవచనసార ఆది పరమాగమోంమేం సుసంచిత స్వానుభవ
Page -25 of 513
PDF/HTML Page 8 of 546
single page version
ముద్రిత వ శుద్ధాత్మద్రవ్యప్రధాన అధ్యాత్మతత్త్వామృతకా స్వయం పాన కరకే, ఇస కలికాలమేం అధ్యాత్మసాధనాకే పావన పథకా పునః సముద్యోత కియా హై, తథా రూఢిప్రస్త సామ్ప్రదాయికతామేం ఫఁసే హుఏ జైనజగత పర, ద్రవ్యదృష్టిప్రధాన స్వానుభూతిమూలక వీతరాగ జైనధర్మకో ప్రకాశమేం లాకర, అనుపమ, అద్భుత ఏవం అనన్త – అనన్త ఉపకార కియే హైం
అధ్యాత్మవిద్యాకే దాతా, పూజ్య సద్గురుదేవ శ్రీ కానజీస్వామీనే ఇస ప్రవచనసార పరమాగమ పర అనేక బార ప్రవచనోం ద్వారా ఉసకే గహన తాత్త్విక రహస్యోంకా ఉద్ఘాటన కియా హై . ఇస శతాబ్దీమేం అధ్యాత్మరుచికా ఏవం అధ్యాత్మతత్త్వజ్ఞానకా జో నవయుగ ప్రవర్త రహా హై ఉసకా శ్రేయ పూజ్య గురుదేవశ్రీకో హీ హై .
పూజ్య గురుదేవశ్రీకే పునీత ప్రతాపసే హీ ముముక్షుజగతకో జైన అధ్యాత్మశ్రుతకే అనేక పరమాగమరత్న అపనీ మాతృభాషామేం ప్రాప్త హుఏ హైం . శ్రీ ప్రవచనసారకా గుజరాతీ అనువాద (జిసకా యహ హిన్దీ రూపాన్తర హై) భీ, శ్రీ సమయసారకే గుజరాతీ గద్యపద్యానువాదకీ భాఁతి, ప్రశమమూర్తి భగవతీ పూజ్య బహినశ్రీ చమ్పాబహినకే బడే భాఈ అధ్యాత్మతత్త్వరసిక, విద్వద్రత్న, ఆదరణీయ పం౦ శ్రీ హిమ్మతలాల జేఠాలాల శాహనే, పూజ్య గురుదేవ ద్వారా దియే గయే శుద్ధాత్మదర్శీ ఉపదేశామృతబోధ ద్వారా శాస్త్రోంకే గహన భావోంకో ఖోలనేకీ సూఝ ప్రాప్త కర, అధ్యాత్మజినవాణీకీ అగాధ భక్తిసే సరల భాషామేం — ఆబాలవృద్ధగ్రాహ్య, రోచక ఏవం సున్దర ఢంగసే — కర దియా హై . సమ్మాననీయ అనువాదక మహానుభావ అధ్యాత్మరసిక విద్వాన హోనేకే అతిరిక్త తత్త్వవిచారక, గమ్భీర ఆదర్శ ఆత్మార్థీ, వైరాగ్యశాలీ, శాన్త, గమ్భీర, నిఃస్పృహ, నిరభిమానీ ఏవం వివేకశీల సజ్జన హైం; తథా ఉనమేం అధ్యాత్మరసభరా మధుర కవిత్వ భీ హై కి జిసకే దర్శన ఉనకే పద్యానుసార ఏవం అన్య స్తుతికావ్యోంసే స్పష్టతయా హోతే హై . వే బహుత వర్షోం తక పూజ్య గురుదేవకే సమాగమమేం రహే హైం, ఔర పూజ్య గురుదేవకే అధ్యాత్మప్రవచనోంకే శ్రవణ ఏవం స్వయంకే గహన మనన ద్వారా ఉన్హోంనే అపనీ ఆత్మార్థితాకీ బహుత పుష్టి కీ హై . తత్త్వార్థకే మూల రహస్యోం పర ఉనకా మనన అతి గహన హై . శాస్త్రకార ఏవం టీకాకార ఉభయ ఆచార్యభగవన్తోంకే హృదయకే గహన భావోంకీ గమ్భీరతాకో యథావత్ సురక్షిత రఖకర ఉన్హోంనే యహ శబ్దశః గుజరాతీ అనువాద కియా హై; తదుపరాన్త మూల గాథాసూత్రోంకా భావపూర్ణ మధుర గుజరాతీ పద్యానువాద భీ (హరిగీత ఛన్దమేం) ఉన్హోంనే కియా హై, జో ఇస అనువాదకీ అతీవ అధికతా లాతా హై ఔర స్వాధ్యాయప్రేమియోంకో బహుత హీ ఉపయోగీ హోతా హై . తదుపరాన్త జహాఁ ఆవశ్యకతా లగీ వహాఁ భావార్థ ద్వారా యా పదటిప్పణ ద్వారా భీ ఉన్హోంనే అతి సున్దర స్పష్టతా కీ హై .
ఇస ప్రకార భగవత్కున్దకున్దాచార్యదేవకే సమయసారాది ఉత్తమోత్తమ పరమాగమోంకే అనువాదకా పరమ సౌభాగ్య, పూజ్య గురుదేవశ్రీ ఏవం పూజ్య బహినశ్రీకీ పరమ కృపాసే, ఆదరణీయ శ్రీ
Page -24 of 513
PDF/HTML Page 9 of 546
single page version
హిమ్మతభాఈకో సమ్ప్రాప్త హుఆ ఏతదర్థ వే సచముచ అభినన్దనీయ హైం . పూజ్య గురుదేవశ్రీకీ కల్యాణీ ప్రేరణా ఝేలకర అత్యన్త పరిశ్రమపూర్వక ఐసా సున్దర భావవాహీ అనువాద కర దేనేకే బదలేమేం సంస్థా ఏవం సమగ్ర అధ్యాత్మజిజ్ఞాసు సమాజ ఉనకా జితనా ఉపకార మానే వహ కమ హై . యహ అనువాద అమూల్య హై, క్యోంకి కున్దకున్దభారతీ ఏవం గురుదేవకే ప్రతి మాత్ర పరమ భక్తిసే ప్రేరిత హోకర అపనీ అధ్యాత్మరసికతా ద్వారా కియే గయే ఇస అనువాదకా మూల్య కైస ఆంకా జాయే ? ప్రవచనసారకే ఇస అనువాదరూప మహాన కార్యకే బదలేమేం సంస్థా ద్వారా, కుఛ కీమతీ భేటకీ స్వీకృతికే లియే, ఉనకో ఆగ్రహపూర్ణ అనురోధ కియా గయా థా తబ ఉన్హోంనే వైరాగ్యపూర్వక నమ్రభావసే ఐసా ప్రత్యుత్తర దియా థా కి ‘‘మేరా ఆత్మా ఇస సంసారపరిభ్రమణసే ఛూటే ఇతనా హీ పర్యాప్త హై, దూసరా ముఝే కుఛ బదలా నహీం చాహియే’’ . ఉనకీ యహ నిస్పృహతా భీ అత్యన్త ప్రశంసనీయ హై . ఉపోద్ఘాతమేం భీ అపనీ భావనా వ్యక్త కరతే హుఏ వే లిఖతే హైం కి — ‘‘యహ అనువాద మైంనే శ్రీ ప్రవచనసార ప్రతి భక్తిసే ఔర పూజ్య గురుదేవశ్రీకీ ప్రేరణాసే ప్రేరిత హోకర, నిజ కల్యాణకే లియే, భవభయసే డరతే డరతే కియా హై’’ .
శ్రీ ప్రవచనసార శాస్త్రకే దూసరే సంస్కరణకే అవసర పర పూజ్య గురుదేవశ్రీకే అన్తేవాసీ బ్రహ్మచారీ శ్రీ చన్దూలాలభాఈ ఖీమచన్ద ఝోబాలియా ద్వారా, హస్తలిఖిత ప్రతియోంకే ఆధారసే సంశోధిత శ్రీ జయసేనాచార్యదేవకృత ‘తాత్పర్యవృత్తి’ సంస్కృత టీకా భీ ఇస హిన్దీ సంస్కరణమేం జోడ దీ హై . హిన్దీ సంస్కరణకే లియే గుజరాతీ అనువాదకా హిన్దీ రూపాన్తర పం౦ పరమేష్ఠీదాసజీ జైన న్యాయతీర్థ (లలితపుర)నే కియా హై, తదర్థ ఉనకే ప్రతి ఉపకృతభావ తథా ఇస సంస్కరణకే సున్దర ముద్రణకే లియే ‘కితాబఘర’ రాజకోటకే ప్రతి కృతజ్ఞతా వ్యక్త కరతే హైం .
ఇస శాస్త్రమేం ఆచార్యభగవన్తోంనే కహే హుఏ అధ్యాత్మమన్త్రకో గహరాఈసే సమఝకర, భవ్య జీవ శుద్ధోపయోగధర్మకో ప్రాప్త కరో — యహీ హార్దిక కామనా . భాదోం కృష్ణా ౨, వి. సం. ౨౦౪౯, ‘౭౯వీం బహినశ్రీ – చమ్బాబేన – జన్మజయన్తీ’సాహిత్యప్రకాశనసమితి
Page -23 of 513
PDF/HTML Page 10 of 546
single page version
ఇస గ్రంథ ప్రవచనసారకా అగలా సంస్కరణ సమాప్త హో జానేసే ముముక్షుఓంకీ మాంగకో ధ్యానమేం రఖకర యహ నవీన సాతవాం సంస్కరణ ప్రకాశిత కియా జా రహా హై. ఇస సంస్కరణమేం అగలే సంస్కరణకీ క్షతియోంకో సుధారనేకా యథాయోగ్య ప్రయత్న కియా గయా హై.
ప్రవచనసారమేం బతాయే హుఏ భావోంకో పూజ్య గురుదేవశ్రీనే జిస ప్రకార ఖోలా హై ఉస ప్రకార యథార్థ సమఝకర, అన్తరమేం ఉసకా పరిణమన కరకే అతీన్ద్రియ జ్ఞానకీ ప్రాప్తి ద్వారా అతీన్ద్రియ ఆనన్దకో సబ జీవ ఆస్వాదన కరే యహ అంతరీక భావనా సహ.....
మహావీర నిర్వాణోత్సవ దీపావలీ తా. ౨౬ -౧౦ -౨౦౧౧
Page -22 of 513
PDF/HTML Page 11 of 546
single page version
ఏనీ కుం దకుం ద గూంథే మాళ రే,
జేమాం సార -సమయ శిరతాజ రే,
గూంథ్యుం ప్రవచనసార రే,
గూంథ్యో సమయనో సార రే,
జినజీనో ॐకారనాద రే,
వందుం ఏ ॐకారనాద రే,
మారా ధ్యానే హజో జినవాణ రే,
వాజో మనే దినరాత రే,
Page -21 of 513
PDF/HTML Page 12 of 546
single page version
భగవాన శ్రీ కున్దకున్దాచార్యదేవప్రణీత యహ ‘ప్రవచనసార’ నామకా శాస్త్ర ‘ద్వితీయ శ్రుతస్కంధ’కే సర్వోత్కృష్ట ఆగమోంమేంసే ఏక హై.
‘ద్వితీయ శ్రుతస్కంధ’కీ ఉత్పత్తి కేసే హుఈ, ఉసకా హమ పట్టావలిఓంకే ఆధారసే సంక్షేపమేం అవలోకన కరేం : –
ఆజ సే ౨౪౭౪ వర్ష పూర్వ ఇస భరతక్షేత్రకీ పుణ్యభూమిమేం జగత్పూజ్య పరమ భట్టారక భగవాన శ్రీ మహావీరస్వామీ మోక్షమార్గకా ప్రకాశ కరనేకే లియే సమస్త పదార్థోంకా స్వరూప అపనీ సాతిశయ దివ్యధ్వనికే ద్వారా ప్రగట కర రహే థే. ఉనకే నిర్వాణకే పశ్చాత్ పాఁచ శ్రుతకేవలీ హుఏ, జినమేంసే అన్తిమ శ్రుతకేవలీ శ్రీ భద్రబాహుస్వామీ థే. వహాఁ తక తో ద్వాదశాంగశాస్త్రకే ప్రరూపణాసే నిశ్చయ -వ్యవహారాత్మక మోక్షమార్గ యథార్థరూపమేం ప్రవర్తతా రహా. తత్పశ్చాత్ కాలదోషసే క్రమశః అంగోంకే జ్ఞానకీ వ్యుచ్ఛిత్తి హోతీ గఈ ఔర ఇసప్రకార అపార జ్ఞానసింధుకా బహుభాగ విచ్ఛిన్న హోనేకే బాద దూసరే భద్రబాహుస్వామీ ఆచార్యకీ పరిపాటీ (పరమ్పరా)మేం దో మహా సమర్థ ముని హుఏ. ఉనమేంసే — ఏకకా నామ శ్రీ ధరసేన ఆచార్య తథా దూసరోంకా నామ శ్రీ గుణధర ఆచార్య థా. ఉనసే ప్రాప్త జ్ఞానకే ద్వారా ఉనకీ పరమ్పరామేం హోనేవాలే ఆచార్యోంనే శాస్త్రోంకీ రచనా కీ ఔర శ్రీ వీర భగవానకే ఉపదేశకా ప్రవాహ చాలూ రఖా.
శ్రీ ధరసేనాచార్యకో ఆగ్రాయణీపూర్వకే పంచమ వస్తుఅధికారకే ‘మహాకర్మప్రకృతి’ నామక చౌథే ప్రాభృతకా జ్ఞాన థా. ఉస జ్ఞానామృతమేంసే క్రమశః ఉనకే బాదకే ఆచార్యోం ద్వారా ష్టఖండాగమ, ధవల, మహాధవల, గోమ్మ్టసార, లబ్ధిసార, క్షపణాసార ఆది శాస్త్రోంకీ రచనా హుఈ. ఇసప్రకార ప్రథమ శ్రుతస్కంధకీ ఉత్పత్తి హుఈ. ఉసమేం జీవ ఔర కర్మకే సంయోగసే హోనేవాలీ ఆత్మాకీ సంసారపర్యాయకా — గుణస్థాన, మార్గణాస్థాన ఆదికా — వర్ణన హై, పర్యాయార్థికనయకో ప్రధాన కరకే కథన హై. ఇస నయకో అశుద్ధద్రవ్యార్థిక భీ కహతే హైం ఔర అధ్యాత్మభాషాసే అశుద్ధ -నిశ్చయనయ అథవా వ్యవహార కహతే హైం.
Page -20 of 513
PDF/HTML Page 13 of 546
single page version
శ్రీ గుణధర ఆచార్యకో జ్ఞానప్రవాదపూర్వకీ దశమ వస్తుఅధికారకే తృతీయ ప్రాభృతకా జ్ఞాన థా. ఉస జ్ఞానమేంసే బాదకే ఆచార్యోంనే క్రమశః సిద్ధాన్త -రచనా కీ. ఇసప్రకార సర్వజ్ఞ భగవాన్ మహావీరసే చలా ఆనేవాలా జ్ఞాన ఆచార్యపరమ్పరాసే భగవాన శ్రీ కున్దకున్దాచార్యదేవకో ప్రాప్త హుఆ. ఉన్హోంనే పంచాస్తికాయసంగ్రహ, ప్రవచనసార, సమయసార, నియమసార, అష్టపాహుడ ఆది శాస్త్రోంకీ రచనా కీ. ఇస ప్రకార ద్వితీయ శ్రుతస్కంధకీ ఉత్పత్తి హుఈ. ఉసమేం జ్ఞానకో ప్రధాన కరకే శుద్ధద్రవ్యార్థిక నయసే కథన హై, ఆత్మాకే శుద్ధస్వరూపకా వర్ణన హై.
భగవాన్ శ్రీ కున్దకున్దాచార్యదేవ విక్రమ సంవత్కే ప్రారమ్భమేం హో గయే హైం. దిగమ్బర జైన పరమ్పరామేం భగవాన్ కున్దకున్దాచార్యదేవకా స్థాన సర్వోత్కృష్ట హై.
— యహ శ్లోక ప్రత్యేక దిగమ్బర జైన, శాస్త్రస్వాధ్యాయకే ప్రారమ్భమేం మంగలాచరణకే రూపమేం బోలతే హైం. ఇససే సిద్ధ హోతా హై కి సర్వజ్ఞ భగవాన్ శ్రీ మహావీరస్వామీ ఔర గణధర భగవాన శ్రీ గౌతమస్వామీకే పశ్చాత్ తురత హీ భగవాన కున్దకున్దాచార్యకా స్థాన ఆతా హై. దిగమ్బర జైన సాధు అపనేకో కున్దకున్దాచార్యకీ పరమ్పరాకా కహలానేమేం గౌరవ మానతే హైం. భగవాన కున్దకున్దాచార్యదేవకే శాస్త్ర సాక్షాత్ గణధరదేవకే వచన జితనే హీ ప్రమాణభూత మానే జాతే హైం. ఉనకే బాద హోనేవాలే గ్రన్థకార ఆచార్య అపనే కిసీ కథనకో సిద్ధ కరనేకే లియే కున్దకున్దాచార్యదేవకే శాస్త్రోంకా ప్రమాణ దేతే హైం జిససే యహ కథన నిర్వివాద సిద్ధ హో జాతా హై. ఉనకే బాద లిఖే గయే గ్రన్థోంమేం ఉనకే శాస్త్రోంమేంసే అనేకానేక బహుతసే అవతరణ లియే గఏ హైం. వాస్తవమేం భగవాన కున్దకున్దాచార్యదేవనే అపనే పరమాగమోంమేం తీర్థంకరదేవోంకే ద్వారా ప్రరూపిత ఉత్తమోత్తమ సిద్ధాంతోంకో సురక్షిత కర రఖా హై, ఔర మోక్షమార్గకో స్థిర రఖా హై. విక్రమ సంవత్ ౬౬౦మేం హోనేవాలే శ్రీ దేవసేనాచార్యవర అపనే దర్శనసార నామకే గ్రన్థమేం కహతే హైం కి —
‘‘విదేహక్షేత్రకే వర్తమాన తీర్థంకర శ్రీ సీమంధరస్వామీకే సమవసరణమేం జాకర శ్రీ పద్మనందినాథనే (శ్రీ కున్దకున్దాచార్యదేవనే) స్వయం ప్రాప్త కియే గఏ జ్ఞానకే ద్వారా బోధ న దియా హోతా తో మునిజన సచ్చే మార్గకో కైసే జానతే ?’’ ఏక దూసరా ఉల్లేఖ దేఖియే, జిసమేం కున్దకున్దాచార్యదేవకో ‘కలికాలసర్వజ్ఞ’ కహా గయా హై. షట్ప్రాభృతకీ శ్రీ శ్రుతసాగరసూరికృత
Page -19 of 513
PDF/HTML Page 14 of 546
single page version
టీకాకే అంతమేం లిఖా హై కి — ‘‘పద్మనందీ, కున్దకున్దాచార్య, వక్రగ్రీవాచార్య, ఐలాచార్య, గృధ్రపిచ్ఛాచార్య, — ఇన పాఁచ నామోంసే యుక్త తథా జిన్హేం చార అంగుల ఊ పర ఆకాశమేం చలనేకీ ఋద్ధి ప్రాప్త థీ, ఔర జిన్హోంనే పూర్వవిదేహమేం జాకర సీమంధరభగవానకీ వందనా కీ థీ తథా ఉనకే పాససే ప్రాప్త శ్రుతజ్ఞానకే ద్వారా జిన్హోంనే భారతవర్షకే భవ్య జీవోంకో ప్రతిబోధిత కియా హై, ఉన శ్రీ జినచన్ద్రసూరిభట్టారకకే పట్టకే ఆభరణరూప కలికాలసర్వజ్ఞ (భగవాన కున్దకున్దాచార్యదేవ)కే ద్వారా రచిత ఇస షట్ప్రాభృత గ్రన్థమేం........సూరీశ్వర శ్రీ శ్రుతసాగర ద్వారా రచిత మోక్షప్రాభృతకీ టీకా సమాప్త హుఈ.’’ భగవాన్ కున్దకున్దాచార్యదేవకీ మహత్తా బతానేవాలే ఐసే అనేకానేక ఉల్లేఖ జైన సాహిత్యమేం మిలతే హైం; కఈ ❃శిలాలేఖోంమేం భీ ఉల్లేఖ పాయా జాతా హై. ఇస ప్రకార హమ దేఖతే హైం కి సనాతన జైన (దిగమ్బర) సంప్రదాయమేం కలికాలసర్వజ్ఞ భగవాన్ కుందకుందాచార్యకా అద్వితీయ స్థాన హై.
భగవాన కున్దకున్దాచార్యదేవ ద్వారా రచిత అనేక శాస్త్ర హైం జినమేంసే థోడేసే వర్తమానమేం విద్యమాన హై. త్రిలోకీనాథ సర్వజ్ఞదేవకే ముఖసే ప్రవాహిత శ్రుతామృతకీ సరితామేంసే భర లిఏ గఏ వహ అమృతభాజన వర్తమానమేం భీ అనేక ఆత్మార్థియోంకో ఆత్మజీవన ప్రదాన కరతే హైం. ఉనకే సమయసార, పంచాస్తికాయ ఔర ప్రవచనసార నామక తీన ఉత్తమోత్తమ శాస్త్ర ‘ప్రాభృతత్రయ’ కహలాతే హైం. ఇన తీన పరమాగమోంమేం హజారోం శాస్త్రోంకా సార ఆ జాతా హై. భగవాన కుందకుందాచార్యకే బాద లిఖే గఏ అనేక గ్రంథోంకే బీజ ఇన తీన పరమాగమోంమేం విద్యమాన హైం, — ఐసా సూక్ష్మదృష్టిసే అభ్యాస కరనే పర స్పష్ట జ్ఞాత హోతా హై. శ్రీ సమయసార ఇస భరతక్షేత్రకా సర్వోత్కృష్ట పరమాగమ హై. ఉసమేం నవ తత్త్వోంకా శుద్ధనయకీ దృష్టిసే నిరూపణ కరకే జీవకా శుద్ధ స్వరూప సర్వ ప్రకారసే – ఆగమ, యుక్తి, అనుభవ ఔర పరమ్పరాసే — అతి విస్తారపూర్వక సమఝాయా హై. పంచాస్తికాయమేం ఛహ ద్రవ్యోం ఔర నవ తత్త్వోంకా స్వరూప సంక్షేపమేం కహా గయా హై. ప్రవచనసారమేం ఉసకే నామానుసార జినప్రవచనకా సార సంగృహీత కియా గయా హై. జైసే సమయసారమేం ముఖ్యతయా దర్శనప్రధాన నిరూపణ హై ఉసీప్రకార ప్రవచనసారమేం ముఖ్యతయా జ్ఞానప్రధాన కథన హై.
శ్రీ ప్రవచనసారకే ప్రారమ్భమేం హీ శాస్త్రకర్తానే వీతరాగచారిత్రకే లిఏ అపనీ తీవ్ర ఆకాంక్షా వ్యక్త కీ హై . బార – బార భీతర హీ భీతర (అంతరమేం) డుబకీ లగాతే హుఏ ఆచార్యదేవ నిరన్తర భీతర హీ సమాఏ రహనా చాహతే హైం . కిన్తు జబ తక ఉస దశాకో నహీం పహుఁచా జాతా తబ తక అంతర అనుభవసే ఛూటకర బార – బార బాహర భీ ఆనా హో జాతా హై . ఇస దశామేం జిన అమూల్య వచన మౌక్తికోంకీ మాలా గూఁథ గఈ వహ యహ ప్రవచనసార పరమాగమ హై . సమ్పూర్ణ పరమాగమమేం వీతరాగచారిత్రకీ తీవ్రాకాంక్షాకీ ముఖ్య ధ్వని గూంజ రహీ హై . ❃ శిలాలేఖకే లిఏ దేఖే పృష్ఠ ౧౯
Page -18 of 513
PDF/HTML Page 15 of 546
single page version
ఐసే ఇస పరమ పవిత్ర శాస్త్రమేం తీన శ్రుతస్కన్ధ హైం . ప్రథమ శ్రుతస్కన్ధకా నామ ‘జ్ఞానతత్త్వప్రజ్ఞాపన’ హై . అనాదికాలసే పరోన్ముఖ జీవోంకో కభీ ఐసీ శ్రద్ధా నహీం హుఈ కి ‘మైం జ్ఞానస్వభావ హూఁ ఔర మేరా సుఖ ముఝమేం హీ హై’ . ఇసీలిఏ ఉసకీ పరముఖాపేక్షీ – పరోన్ముఖవృత్తి కభీ నహీం టలతీ . ఐసే దీన దుఖీ జీవోం పర ఆచార్యదేవనే కరుణా కరకే ఇస అధికారమేం జీవకా జ్ఞానానన్దస్వభావ విస్తారపూర్వక సమఝాయా హై; ఉసీప్రకార కేవలీకే జ్ఞాన ఔర సుఖ ప్రాప్త కరనేకీ ప్రచుర ఉత్కృష్ట భావనా బహాఈ హై . ‘‘క్షాయిక జ్ఞాన హీ ఉపాదేయ హై, క్షాయోపశమికజ్ఞానవాలే తో కర్మభారకో హీ భోగతే హైం; ప్రత్యక్షజ్ఞాన హీ ఏకాన్తిక సుఖ హై, పరోక్షజ్ఞాన తో అత్యంత ఆకుల హై; కేవలీకా అతీన్ద్రియ సుఖ హీ సుఖ హై, ఇన్ద్రియజనిత సుఖ తో దుఃఖ హీ హై; సిద్ధ భగవాన స్వయమేవ జ్ఞాన, సుఖ ఔర దేవ హైం, ఘాతికర్మ రహిత భగవానకా సుఖ సునకర భీ జిన్హేం ఉనకే ప్రతి శ్రద్ధా నహీం హోతీ వే అభవ్య (దూరభవ్య) హైం’’ యోం అనేకానేక ప్రకారసే ఆచార్యదేవనే కేవలజ్ఞాన ఔర అతీంద్రియ, పరిపూర్ణ సుఖకే లియే పుకార కీ హై . కేవలీకే జ్ఞాన ఔర ఆనన్దకే లిఏ ఆచార్యదేవనే ఐసీ భావ భరీ ధున మచాఈ హై కి జిసే సునకర – పఢకర సహజ హీ ఐసా లగనే లగతా హై కి విదేహవాసీ సీమంధర భగవానకే ఔర కేవలీ భగవన్తోంకే ఝుణ్డమేంసే భరతక్షేత్రమేం ఆకర తత్కాల హీ కదాచిత్ ఆచార్యదేవనే యహ అధికార రచకర అపనీ హృదయోర్మియాఁ వ్యక్త కీ హోం. ఇస ప్రకార జ్ఞాన ఔర సుఖకా అనుపమ నిరూపణ కరకే ఇస అధికారమేం ఆచార్యదేవనే ముముక్షుఓంకో అతీన్ద్రియ జ్ఞాన ఔర సుఖకీ రుచి తథా శ్రద్ధా కరాఈ హై, ఔర అన్తిమ గాథాఓంమేం మోహ – రాగ – ద్వేషకో నిర్మూల కరనేకా జినోక్త యథార్థ ఉపాయ సంక్షేపమేం బతాయా హై .
ద్వితీయ శ్రుతస్కన్ధకా నామ ‘జ్ఞేయతత్త్వ – ప్రజ్ఞాపన’ హై . అనాదికాలసే పరిభ్రమణ కరతా హుఆ జీవ సబ కుఛ కర చుకా హై, కిన్తు ఉసనే స్వ – పరకా భేదవిజ్ఞాన కభీ నహీం కియా . ఉసే కభీ ఐసీ సానుభవ శ్రద్ధా నహీం హుఈ కి ‘బంధ మార్గమేం తథా మోక్షమార్గమేం జీవ అకేలా హీ కర్తా, కర్మ, కరణ ఔర కర్మఫల బనతా హై, ఉసకా పరకే సాథ కభీ భీ కుఛ భీ సమ్బన్ధ నహీం హై’. ఇసలిఏ హజారోం మిథ్యా ఉపాయ కరనే పర భీ వహ దుఃఖ ముక్త నహీం హోతా . ఇస శ్రుతస్కన్ధమేం ఆచార్యదేవనే దుఃఖకీ జడ ఛేదనేకా సాధన – భేదవిజ్ఞాన – సమఝాయా హై . ‘జగతకా ప్రత్యేక సత్ అర్థాత్ ప్రత్యేక ద్రవ్య ఉత్పాద – వ్యయ – ధ్రౌవ్యకే అతిరిక్త యా గుణ – పర్యాయ సమూహకే అతిరిక్త అన్య కుఛ భీ నహీం హై . సత్ కహో, ద్రవ్య కహో, ఉత్పాద – వ్యయ – ధ్రౌవ్య కహో యా గుణపర్యాయపిణ్డ కహో, – యహ సబ ఏక హీ హై’ యహ త్రికాలజ్ఞ జినేన్ద్రభగవానకే ద్వారా సాక్షాత్ దృష్ట వస్తుస్వరూపకా మూలభూత సిద్ధాన్త హై . వీతరాగవిజ్ఞానకా యహ మూలభూత సిద్ధాన్త ప్రారమ్భకీ బహుతసీ గాథాఓంమేం అత్యధిక సున్దర రీతిసే, కిసీ లోకోత్తర వైజ్ఞానిక ఢంగసే
Page -17 of 513
PDF/HTML Page 16 of 546
single page version
సమఝాయా గయా హై . ఉసమేం ద్రవ్యసామాన్యకా స్వరూప జిస అలౌకిక శైలీసే సిద్ధ కియా హై ఉసకా ధ్యాన పాఠకోంకో యహ భాగ స్వయం హీ సమఝపూర్వక పఢే బినా ఆనా అశక్య హై .
వాస్తవమేం ప్రవచనసారమేం వర్ణిత యహ ద్రవ్యసామాన్య నిరూపణ అత్యన్త అబాధ్య ఔర పరమ ప్రతీతికర హై . ఇస ప్రకార ద్రవ్యసామాన్యకీ జ్ఞానరూపీ సుదృఢ భూమికా రచకర, ద్రవ్య విశేషకా అసాధారణ వర్ణన, ప్రాణాదిసే జీవకీ భిన్నతా, జీవ దేహాదికా – కర్తా, కారయితా, అనుమోదక నహీం హై – యహ వాస్తవికతా, జీవకో పుద్గలపిణ్డకా అకర్తృత్వ, నిశ్చయబంధకా స్వరూప, శుద్ధాత్మాకీ ఉపలబ్ధికా ఫల, ఏకాగ్ర సంచేతనలక్షణ ధ్యాన ఇత్యాది అనేక విషయ అతి స్పష్టతయా సమఝాఏ గఏ హైం . ఇన సబమేం స్వ – పరకా భేదవిజ్ఞాన హీ స్పష్ట తైరతా దిఖాఈ దే రహా హై . సమ్పూర్ణ అధికార మేం వీతరాగ ప్రణీత ద్రవ్యానుయోగకా సత్త్వ ఖూబ ఠూంస ఠూంస కర భరా హై, జినశాసనకే మౌలిక సిద్ధాన్తోంకో అబాధ్యయుక్తిసే సిద్ధ కియా హై . యహ అధికార జినశాసనకే స్తమ్భ సమాన హై . ఇసకా గహరాఈసే అభ్యాస కరనేవాలే మధ్యస్థ సుపాత్ర జీవకో ఐసీ ప్రతీతి హుయే బినా నహీం రహతీ కి ‘జైన దర్శన హీ వస్తుదర్శన హై’ . విషయకా ప్రతిపాదన ఇతనా ప్రౌఢ, అగాధ గహరాఈయుక్త, మర్మస్పర్శీ ఔర చమత్కృతిమయ హై కి వహ ముముక్షుకే ఉపయోగకో తీక్ష్ణ బనాకర శ్రుతరత్నాకరకీ గమ్భీర గహరాఈమేం లే జాతా హై . కిసీ ఉచ్చకోటికే ముముక్షుకో నిజస్వభావరత్నకీ ప్రాప్తి కరాతా హై, ఔర యది కోఈ సామాన్య ముముక్షు వహాఁ తక న పహుఁచ సకే తో ఉసకే హృదయమేం భీ ఇతనీ మహిమా తో అవశ్య హీ ఘర కర లేతీ హై కి ‘శ్రుతరత్నాకర అద్భుత ఔర అపార హై’ . గ్రన్థకార శ్రీ కున్దకున్దాచార్యదేవ ఔర టీకాకార శ్రీ అమృతచన్ద్రాచార్యదేవకే హృదయసే ప్రవాహిత శ్రుతగంగానే తీర్థంకరకే ఔర శ్రుతకేవలియోంకే విరహకో భులా దియా హై .
తీసరే శ్రుతస్కన్ధకా నామ ‘చరణానుయోగసూచక చూలికా’ హై . శుభోపయోగీ మునికో అంతరంగ దశాకే అనురూప కిస ప్రకారకా శుభోపయోగ వర్తతా హై ఔర సాథ హీ సాథ సహజతయా బాహరకీ కైసీ క్రియామేం స్వయం వర్తనా హోతీ హైం, వహ ఇసమేం జినేన్ద్ర కథనానుసార సమఝాయా గయా హై . దీక్షా గ్రహణ కరనేకీ జినోక్త విధి, అంతరంగ సహజ దశాకే అనురూప బహిరంగయథాజాత -రూపత్వ, అట్ఠాఈస మూలగుణ, అంతరంగ – బహిరంగ ఛేద, ఉపధినిషేధ, ఉత్సర్గ – అపవాద, యుక్తాహార విహార, ఏకాగ్రతారూప మోక్షమార్గ, మునికా అన్య మునియోంకే ప్రతికా వ్యవహార ఆది అనేక విషయ ఇసమేం యుక్తి సహిత సమఝాయే గయే హైం . గ్రంథకార ఔర టీకాకార ఆచార్యయుగలనే చరణానుయోగ జైసే విషయకో భీ ఆత్మద్రవ్యకో ముఖ్య కరకే శుద్ధద్రవ్యావలమ్బీ అంతరంగ దశాకే సాథ ఉన – ఉన క్రియాఓంకా యా శుభభావోంకా సంబంధ దర్శాతే హుఏ నిశ్చయ – వ్యవహారకీ సంధిపూర్వక ఐసా చమత్కారపూర్ణ వర్ణన కియా హై కి ఆచరణప్రజ్ఞాపన జైసే అధికారమేం భీ జైసే కోఈ శాంతఝరనేసే ఝరతా హుఆ అధ్యాత్మగీత గాయా జా రహా హో, — ఐసా హీ లగతా రహతా హై . ఆత్మద్రవ్యకో ముఖ్య కరకే, ఐసా సయుక్తిక ఐసా
Page -16 of 513
PDF/HTML Page 17 of 546
single page version
ప్రమాణభూత, సాద్యన్త, శాన్తరసనిర్ఝరతా చరణానుయోగకా ప్రతిపాదన అన్య కిసీ శాస్త్రమేం నహీం హై . హృదయమేం భరే హుఏ అనుభవామృతమేం ఓతప్రోత హోకర నికలతీ హుఈ దోనోం ఆచార్యదేవోంకీ వాణీమేం కోఈ ఐసా చమత్కార హై కి వహ జిస జిస విషయకో స్పర్శ కరతీ హై ఉస ఉస విషయకో పరమ రసమయ, శీతల – శీతల ఔర సుధాస్యందీ బనా దేతీ హై .
ఇస ప్రకార తీన శ్రుతస్కన్ధోంమేం విభాజిత యహ పరమ పవిత్ర పరమాగమ ముముక్షుఓంకో యథార్థ వస్తుస్వరూపకే సమఝనేమేం మహానిమిత్తభూత హై . ఇస శాస్త్రమేం జినశాసనకే అనేక ముఖ్య ముఖ్య సిద్ధాన్తోంకే బీజ విద్యమాన హైం . ఇస శాస్త్రమేం ప్రత్యేక పదార్థకీ స్వతన్త్రతాకీ ఘోషణా కీ గఈ హై తథా దివ్యధ్వనికే ద్వారా వినిర్గత అనేక ప్రయోజనభూత సిద్ధాన్తోంకా దోహన హై . పరమపూజ్య గురుదేవ శ్రీ కానజీస్వామీ అనేక బార కహతే హై కి — ‘శ్రీ సమయసార, ప్రవచనసార, నియమసార ఆది శాస్త్రోంకీ గాథా – గాథామేం దివ్యధ్వనికా సందేశ హై . ఇన గాథాఓంమేం ఇతనీ అపార గహరాఈ హై కి ఉసకా మాప కరనేమేం అపనీ హీ శక్తికా మాప హోజాతా హై . యహ సాగరగమ్భీర శాస్త్రోంకే రచయితా పరమకృపాలు ఆచార్యభగవానకా కోఈ పరమ అలౌకిక సామర్థ్య హై . పరమ అద్భుత సాతిశయ అన్తర్బాహ్య యోగోంకే బినా ఇన శాస్త్రోంకా రచా జానా శక్య నహీం హై . ఇన శాస్త్రోంకీ వాణీ తైరతే హుఏ పురుషకీ వాణీ హై యహ స్పష్ట ప్రతీత హోతా హై . ఇనకీ ప్రత్యేక గాథా ఛఠవేం – సాతవేం గుణస్థానమేం ఝూలనేవాలే మహామునికే ఆత్మానుభవసే నికలీ హుఈ హై . ఇన శాస్త్రోంకే కర్తా భగవాన కున్దకున్దాచార్యదేవ మహావిదేహక్షేత్రమేం సర్వజ్ఞ వీతరాగ భీ సీమంధర భగవానకే సమవసరణమేం గయే థే, ఔర వహాఁ వే ఆఠ దిన రహే థే యహ బాత యథాతథ్య హై, అక్షరశః సత్య హై, ప్రమాణసిద్ధ హై . ఉన పరమోపకారీ ఆచార్యదేవకే ద్వారా రచిత సమయసార, ప్రవచనసార ఆది శాస్త్రోంమేం తీర్థంకరదేవకీ ॐకారధ్వనిమేంసే హీ నికలా హుఆ ఉపదేశ హై .’
భగవాన కున్దకున్దాచార్యదేవకృత ఇస శాస్త్రకీ ప్రాకృత గాథాఓంకీ ‘తత్త్వదీపికా’ నామక సంస్కృత టీకా శ్రీ అమృతచన్ద్రాచార్య (జో కి లగభగ విక్రమ సంవత్కీ ౧౦వీం శతాబ్దీమేం హో గయే హైం)నే రచీ హై . జైసే ఇస శాస్త్రకే మూల కర్తా అలౌకిక పురుష హైం వైసే హీ ఇసకే టీకాకార భీ మహాసమర్థ ఆచార్య హైం . ఉన్హోంనే సమయసార తథా పంచాస్తికాయకీ టీకా భీ లిఖీ హై ఔర తత్త్వార్థసార, పురుషార్థసిద్ధ్యుపాయ ఆది స్వతన్త్ర గ్రన్థోంకీ భీ రచనా కీ హై . ఉన జైసీ టీకాయేం అభీ తక అన్య జైనశాస్త్రకీ నహీం హుఈ హై . ఉనకీ టీకాఓంకే పాఠకోంకో ఉనకీ అధ్యాత్మరసికతా, ఆత్మానుభవ, ప్రఖర విద్వత్తా, వస్తుస్వరూపకో న్యాయపూర్వక సిద్ధ కరనేకీ అసాధారణ శక్తి, జినశాసనకా అత్యన్త గమ్భీర జ్ఞాన, నిశ్చయ – వ్యవహారకా సంధిబద్ధ నిరూపణ కరనేకీ విరల శక్తి ఔర ఉత్తమ కావ్యశక్తికా పూరా పతా లగ జాతా హై . గమ్భీర రహస్యోంకో అత్యన్త సంక్షేపమేం భర దేనేకీ ఉనకీ శక్తి విద్వానోంకో ఆశ్చర్యచకిత కర దేతీ హై . ఉనకీ దైవీ
Page -15 of 513
PDF/HTML Page 18 of 546
single page version
టీకాయేం శ్రుతకేవలీకే వచనోం జైసీ హైం . జైసే మూల శాస్త్రకారకే శాస్త్ర అనుభవ – యుక్తి ఆది సమస్త సమృద్ధియోంసే సమృద్ధ హైం వైసే హీ టీకాకారకీ టీకాయేం భీ ఉన ఉన సర్వ సమృద్ధియోంసే విభూషిత హైం . శాసనమాన్య భగవాన్ కున్దకున్దాచార్యదేవనే మానో కి వే కుందకుందభగవాన్కే హృదయమేం పైఠ గయే హోం ఇసప్రకారసే ఉనకే గంభీర ఆశయోంకో యథార్థతయా వ్యక్త కరకే ఉనకే గణధర జైసా కార్య కియా హై . శ్రీ అమృతచంద్రాచార్యదేవ ద్వారా రచిత కావ్య భీ అధ్యాత్మరస ఔర ఆత్మానుభవకీ మస్తీసే భరపూర హైం . శ్రీ సమయసారకీ టీకామేం ఆనేవాలే కావ్యోం (కలశోం)నే శ్రీ పద్మప్రభదేవ జైసే సమర్థ మునివరోం పర గహరీ ఛాప జమాఈ హై, ఔర ఆజ భీ తత్త్వజ్ఞాన తథా అధ్యాత్మరససే భరే హుఏ వే మధుర కలశ అధ్యాత్మరసికోంకే హదయకే తారకో ఝనఝనా డాలతే హైం . అధ్యాత్మకవికే రూపమేం శ్రీ అమృతచన్ద్రాచార్యదేవకా స్థాన అద్వితీయ హై .
ప్రవచనసారమేం భగవాన కున్దకున్దాచార్యదేవనే ౨౭౫ గాథాఓంకీ రచనా ప్రాకృతమేం కీ హై . ఉసపర శ్రీ అమృతచన్ద్రాచార్యనే తత్త్వదీపికా నామక తథా శ్రీ జయసేనాచార్యనే తాత్పర్యవృత్తి నామక సంస్కృత టీకాకీ రచనా కీ హై . శ్రీ పాండే హేమరాజజీనే తత్త్వదీపికాకా భావార్థ హిన్దీమేం లిఖా హై, జిసకా నామ ‘బాలావబోధభాషాటీకా’ రఖా హై . విక్రమ సంవత్ ౧౯౬౯మేం శ్రీ పరమశ్రుతప్రభావక మణ్డల ద్వారా ప్రకాశిత హిన్దీ ప్రవచనసారమేం మూల గాథాయేం, దోనోం సంస్కృత టీకాయేం, ఔర శ్రీ హేమరాజజీకృత హిన్దీ బాలావబోధభాషాటీకా ముద్రిత హుఈ హై . అబ ఇస ప్రకాశిత గుజరాతీ ప్రవచనసారమేం మూల గాథాయేం, ఉనకా గుజరాతీ పద్యానువాద, సంస్కృత తత్త్వదీపికా టీకా ఔర ఉన గాథా వ టీకాకా అక్షరశః గుజరాతీ అనువాద ప్రగట కియా గయా హై . జహాఁ కుఛ విశేష స్పష్టీకరణ కరనేకీ ఆవశ్యకతా ప్రతీత హుఈ హై వహాఁ కోష్ఠకమేం అథవా ‘భావార్థ’మేం యా ఫూ టనోటమేం స్పష్టతా కీ గఈ హై . ఉస స్పష్టతా కరనేమేం బహుత సీ జగహ శ్రీ జయసేనాచార్యకీ ‘తాత్పర్యవృత్తి’ అత్యన్త ఉపయోగీ హుఈ హై ఔర కహీ కహీం శ్రీ హేమరాజజీకృత బాలావబోధభాషాటీకాకా భీ ఆధార లియా హై . శ్రీ పరమశ్రుతప్రభావక మణ్డల ద్వారా ప్రకాశిత ప్రవచనసారమేం ముద్రిత సంస్కృత టీకాకో హస్తలిఖిత ప్రతియోంసే మిలాన కరనే పర ఉసమేం కహీం కహీం జో అల్ప అశుద్ధియాఁ మాలూమ హుఈ వే ఇసమేం ఠీక కర లీ గఈ హైం .
యహ అనువాద కరనేకా మహాభాగ్య ముఝే ప్రాప్త హుఆ, జో కి మేరే లియే అత్యన్త హర్షకా కారణ హై . పరమపూజ్య అధ్యాత్మమూర్తి సద్గురుదేవ శ్రీ కానజీస్వామీకే ఆశ్రయమేం ఇస గహన శాస్త్రకా అనువాద హుఆ హై . అనువాద కరనేకీ సమ్పూర్ణ శక్తి ముఝే పూజ్యపాద సద్గురుదేవసే హీ ప్రాప్త హుఈ హై . పరమోపకారీ సద్గురుదేవకే పవిత్ర జీవనకే ప్రత్యక్ష పరిచయకే బినా ఔర ఉనకే ఆధ్యాత్మిక ఉపదేశకే బినా ఇస పామరకో జినవాణీకే ప్రతి లేశమాత్ర భీ భక్తి యా శ్రద్ధా కహాఁసే ప్రగట హోతీ, భగవాన కున్దకున్దాచార్యదేవ ఔర ఉనకే శాస్త్రోంకీ రంచమాత్ర మహిమా కహాఁసే
Page -14 of 513
PDF/HTML Page 19 of 546
single page version
ఆతీ, తథా ఉన శాస్త్రోంకా అర్థ ఢూంఢ నికాలనేకీ లేశమాత్ర శక్తి కహాఁసే ఆతీ ? — ఇసప్రకార అనువాదకీ సమస్త శక్తికా మూల శ్రీ సద్గురుదేవ హీ హోనేసే వాస్తవమేం తో సద్గురుదేవకీ అమృతవాణీకా ప్రవాహ హీ — ఉనసే ప్రాప్త అమూల్య ఉపదేశ హీ — యథాసమయ ఇస అనువాదకే రూపమేం పరిణత హుఆ హై . జినకే ద్వారా సించిత శక్తిసే ఔర జినకా పీఠపర బల హోనేసే ఇస గహన శాస్త్రకే అనువాద కరనేకా మైంనే సాహస కియా ఔర జినకీ కృపాసే వహ నిర్విఘ్న సమాప్త హుఆ ఉన పరమపూజ్య పరమోపకారీ సద్గురుదేవ (శ్రీ కానజీస్వామీ)కే చరణారవిన్దమేం అతి భక్తిభావసే మైం వన్దనా కరతా హూఁ .
పరమపూజ్య బహేనశ్రీ చమ్పాబేనకే ప్రతి భీ, ఇస అనువాదకీ పూర్ణాహుతి కరతే హుయే, ఉపకారవశతాకీ ఉగ్ర భావనాకా అనుభవ హో రహా హై . జినకే పవిత్ర జీవన ఔర బోధ ఇస పామరకో శ్రీ ప్రవచనసారకే ప్రతి, ప్రవచనసారకే మహాన్ కర్తాకే ప్రతి ఔర ప్రవచనసారమేం ఉపదిష్ట వీతరాగవిజ్ఞానకే ప్రతి బహుమానవృద్ధికా విశిష్ట నిమిత్త హుఏ హైం — ఐసీ ఉన పరమపూజ్య బహినశ్రీకే చరణకమలమేం యహ హృదయ నమన కరతా హై .
ఇస అనువాదమేం అనేక భాఇయోంసే హార్దిక సహాయతా మిలీ హై . మాననీయ శ్రీ వకీల రామజీభాఈ మాణేకచన్ద దోశీనే అపనే భరపూర ధార్మిక వ్యవసాయోంమేంసే సమయ నికాలకర సారా అనువాద బారీకీసే జాఁచ లియా హై, యథోచిత సలాహ దీ హై ఔర అనువాదమేం ఆనేవాలీ ఛోటీ – బడీ కఠినాఇయోంకా అపనే విశాల శాస్త్రజ్ఞానసే హల కియా హై . భాఈశ్రీ ఖీమచన్ద జేఠాలాల శేఠనే భీ పూరా అనువాద సావధానీపూర్వక జాంచా హై ఔర అపనే సంస్కృత భాషాకే తథా శాస్త్రీయ జ్ఞానకే ఆధారకే ఉపయోగీ సూచనాయేం దీ హైం . బ్రహ్మచారీ భాఈశ్రీ చన్దూలాల ఖీమచన్ద ఝోబాలియానే హస్తలిఖిత ప్రతియోంకే ఆధారసే సంస్కృత టీకామేం సుధార కియా హై, అనువాదకా కితనా హీ భాగ జాంచా హై, శుద్ధిపత్ర, అనుక్రమణికా ఔర గాథాసూచీ తైయార కీ హై, తథా ప్రూఫ సంశోధనకా కార్య కియా హై — ఇస ప్రకార విధవిధ సహాయతా కీ హై . ఇన సబ భాఇయోంకా మైం అన్తఃకరణపూర్వక ఆభార మానతా హూఁ . ఉనకీ సహృదయ సహాయతాకే బినా అనువాదమేం అనేక త్రూటియాఁ రహ జాతీం . ఇనకే అతిరిక్త అన్య జిన – జిన భాఇయోంకీ ఇసమేం సహాయతా మిలీ హై మైం ఉన సబకా ఋణీ హూఁ .
మైంనే యహ అనువాద ప్రవచనసారకే ప్రతి భక్తిసే ఔర గురుదేవకీ ప్రేరణాసే ప్రేరిత హోకర నిజ కల్యాణకే హేతు, భవభయసే డరతే – డరతే కియా హై . అనువాద కరతే హుయే శాస్త్రకే మూల ఆశయమేం కోఈ అన్తర న పడనే పాయే, ఇస ఓర మైంనే పూరీ – పూరీ సావధానీ రఖీ హై; తథాపి అల్పజ్ఞతాకే కారణ ఉసమేం కహీం కోఈ ఆశయ బదల గయా హో యా కోఈ భూల రహ గఈ హో తో ఉసకే లియే మైం శాస్త్రకార శ్రీ కున్దకున్దాచార్యభగవాన, టీకాకార శ్రీ అమృతచన్ద్రాచార్యదేవ ఔర ముముక్షు పాఠకోంసే అంతఃకరణపూర్వక క్షమాయాచనా కరతా హూఁ .
Page -13 of 513
PDF/HTML Page 20 of 546
single page version
మేరీ ఆంతరిక భావనా హై కి యహ అనువాద భవ్య జీవోంకో జినకథిత వస్తువిజ్ఞానకా నిర్ణయ కరాకర, అతీన్ద్రియ జ్ఞాన ఔర సుఖకీ శ్రద్ధా కరాకర, ప్రత్యేక ద్రవ్యకా సంపూర్ణ స్వాతంత్ర్య సమఝాకర, ద్రవ్యసామాన్యమేం లీన హోనేరూప శాశ్వత సుఖకా పంథ దిఖాయే . ‘పరమానన్దరూపీ సుధారసకే పిపాసు భవ్య జీవోంకే హితార్థ’ శ్రీ అమృతచన్ద్రాచార్యదేవనే ఇస మహాశాస్త్రకీ వ్యాఖ్యా కీ హై . జో జీవ ఇసమేం కథిత పరమకల్యాణకారీ భావోంకో హృదయగత కరేంగే వే అవశ్య పరమానన్దరూపీ సుధారసకే భాజన హోంగే . జబ తక యే భావ హృదయగత న హోం తబ తక నిశ – దిన యహీ భావనా, యహీ విచార, యహీ మంథన ఔర యహీ పురుషార్థ కర్తవ్య హై . యహీ పరమానన్దప్రాప్తికా ఉపాయ హై . శ్రీ అమృతచన్ద్రాచార్యదేవ ద్వారా తత్త్వదీపికాకీ పూర్ణాహుతి కరతే హుయే భావిత భావనాకో భాకర యహ ఉపోద్ఘాత పూర్ణ కరతా హూఁ — ‘‘ఆనన్దామృతకే పూరసే పరిపూర్ణ ప్రవాహిత కైవల్యసరితామేం జో నిమగ్న హై, జగత్కో దేఖనేకే లియే సమర్థ మహాజ్ఞానలక్ష్మీ జిసమేం ముఖ్య హై, జో ఉత్తమ రత్నకే కిరణోంకే సమాన స్పష్ట హై ఔర జో ఇష్ట హై — ఐసే ప్రకాశమాన స్వతత్త్వకో జీవ స్యాత్కారలక్షణసే లక్షిత జినేన్ద్రశాసనకే వశ ప్రాప్త హోం .’’ శ్రుతపంచమీ, వి౦ సం౦ ౨౦౦౪