दंसणसुद्धा निजशुद्धात्मरुचिरूपनिश्चयसम्यक्त्वसाधकेन मूढत्रयादिपञ्चविंशतिमलरहितेन तत्त्वार्थश्रद्धानलक्षणेन दर्शनेन शुद्धा दर्शनशुद्धाः । पुरिसा पुरुषा जीवाः । पुनरपि कथंभूताः । णाणपहाणा निरुपरागस्वसंवेदनज्ञानसाधकेन वीतरागसर्वज्ञप्रणीतपरमागमाभ्यासलक्षणज्ञानेन प्रधानाः समर्थाः प्रौढा ज्ञानप्रधानाः । पुनश्च कथंभूताः । समग्गचरियत्था निर्विकारनिश्चलात्मानुभूतिलक्षणनिश्चयचारित्रसाधके- नाचारादिशास्त्रकथितमूलोत्तरगुणानुष्ठानादिरूपेण चारित्रेण समग्राः परिपूर्णाः समग्रचारित्रस्थाः पूजासक्काररिहा द्रव्यभावलक्षणपूजा गुणप्रशंसा सत्कारस्तयोरर्हा योग्या भवन्ति । दाणस्स य हि अरहन्तोंने इसी मार्गसे मोक्ष प्राप्त किया है और अन्य मुमुक्षुओंको भी इसी मार्गका उपदेश दिया है । उन भगवन्तोंको नमस्कार हो ।।८२।।
अब, शुद्धात्मलाभके १परिपंथी -मोहका स्वभाव और उसमें प्रकारोंको (-भेदोंको) व्यक्त करते हैं : —
अन्वयार्थ : — [जीवस्य ] जीवके [द्रव्यादिकेषु मूढ़ः भावः ] द्रव्यादि सम्बन्धी मूढ़ भाव (-द्रव्यगुणपर्यायसम्बन्धी जो मूढ़तारूप परिणाम) [मोहः इति भवति ] वह मोह है [तेन अवच्छन्नः ] उससे आच्छादित वर्तता हुआ जीव [ रागं वा द्वेषं वा प्राप्य ] राग अथवा द्वेषको प्राप्त करके [क्षुभ्यति ] क्षुब्ध होता है ।।८३।।
टीका : — धतूरा खाये हुए मनुष्यकी भाँति, जीवके जो पूर्व वर्णित द्रव्य -गुण- १. परिपंथी = शत्रु; मार्गमें लूटनेवाला ।
द्रव्यादिके मूढ़ भाव वर्ते जीवने, ते मोह छे; ते मोहथी आच्छन्न रागी -द्वेषी थई क्षोभित बने. ८३.