स्वयं जघन्यगुणः सन् श्रमणोऽहमपीत्यवलेपात्परेषां गुणाधिकानां विनयं प्रतीच्छन् श्रामण्यावलेपवशात् कदाचिदनन्तसंसार्यपि भवति ।।२६६।। श्रुतफलं नास्ति, तपोधनानां तपःफलं चेति ।।२६५।। अत्राह शिष्यः — अपवादव्याख्यानप्रस्तावे शुभोपयोगो व्याख्यातः, पुनरपि किमर्थं अत्र व्याख्यानं कृतमिति । परिहारमाह — युक्तमिदं भवदीयवचनं, किंतु तत्र सर्वत्यागलक्षणोत्सर्गव्याख्याने कृते सति तत्रासमर्थतपोधनैः कालापेक्षया किमपि ज्ञानसंयमशौचोपकरणादिकं ग्राह्यमित्यपवादव्याख्यानमेव मुख्यम् । अत्र तु यथा भेदनयेन सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रतपश्चरणरूपा चतुर्विधाराधना भवति, सैवाभेदनयेन सम्यक्त्वचारित्ररूपेण द्विधा भवति, तत्राप्यभेदविवक्षया पुनरेकैव वीतरागचारित्राराधना, तथा भेदनयेन सम्यग्दर्शनसम्यग्ज्ञान- सम्यक्चारित्ररूपस्त्रिविधमोक्षमार्गो भवति, स एवाभेदनयेन श्रामण्यापरमोक्षमार्गनामा पुनरेक एव, स चाभेदरूपो मुख्यवृत्त्या ‘एयग्गगदो समणो’ इत्यादिचतुर्दशगाथाभिः पूर्वमेव व्याख्यातः । अयं तु
अब, जो श्रामण्यमें अधिक हो उसके प्रति जैसे कि वह श्रामण्यमें हीन (अपनेसे मुनिपनेमें नीचा) हो ऐसा आचरण करनेवालेका विनाश बतलाते हैं : —
अन्वयार्थ : — [यः ] जो श्रमण [यदि गुणाधरः भवन् ] गुणोंमें हीन होने पर भी [अपि श्रमणः भवामि ] ‘मैं भी श्रमण हूँ’ [इति ] ऐसा मानकर अर्थात् गर्व करके [गुणतः अधिकस्य ] गुणोंमें अधिक (ऐसे श्रमण) के पाससे [विनयं प्रत्येषकः ] विनय (करवाना) चाहता है [सः ] वह [अनन्तसंसारी भवति ] अनन्तसंसारी होता है ।।२६६।।
टीका : — जो श्रमण स्वयं जघन्य गुणोंवाला होने पर भी ‘मैं भी श्रमण हूँ’ ऐसे गर्वके कारण दूसरे अधिक गुणवालों (श्रमणों) से विनयकी इच्छा करता है, वह श्रामण्यके गर्वके वशसे कदाचित् अनन्त संसारी भी होता है ।।२६६।।
इच्छे विनय गुण – अधिक पास, अनंतसंसारी बने. २६६.