yadAyamAtmA dukhasya sAdhanIbhUtAn dveSharUpAmindriyArthAnurAgarUpAn chAshubhopayog- bhUmikAmatikramya devaguruyatipUjAdAnashIlopavAsaprItilakShaNan dharmAnurAgamangIkaroti tadendriy- sukhasya sAdhanIbhUtAn shubhopayogabhUmikAmadhirUDhobhilapyet ..69.. bhUtam . avichchhidan maNuvadevapadibhAvan yathA pUrvamarhadavasthAyAn manujadevendrAdaya samavasharaNe samAgatya namaskurvanti ten prabhutvan bhavati, tadatikrAntatvAdatikrAntamanujadevapatibhAvam . punashcha kimvishiShTam . apuNabbhAvaNibaddhan dravyakShetrAdipanychaprakArabhavAdvilakShaNa shuddhabuddhaikasvabhAvanijAtmopalambhalakShaNo yosau mokShastasyAdhInatvAdapunarbhAvanibaddhamiti bhAva ..✽4.. evan namaskAramukhyatven gAthAdvayan gatam . iti gAthAShTaken panychamasthalan gnAtavyam . evamaShTAdashagAthAbhi sthalapanychake na sukhaprapanychanAmAntarAdhikAro gata . iti pUrvoktaprakAreN ‘es surAsur’ ityAdi chaturdashagAthAbhi pIThikA gatA, tadanantaran saptagAthAbhi sAmAnyasarvagnasiddhi, tadanantaran trayastrinshadgAthAbhi gnAnaprapanycha, tadanantar- maShTAdashagAthAbhi sukhaprapanycha iti samudAyen dvAsaptatigAthAbhirantarAdhikArachatuShTayen shuddhopayogAdhikAra samApta .. it Urddhvan panychavinshatigAthAparyantan gnAnakaNDikAchatuShTayAbhidhAnodhikAra prArabhyate . tatra panychavinshatigAthAmadhye prathaman tAvachchhubhAshubhaviShaye mUDhatvanirAkaraNArthan ‘devadajadiguru’ ityAdi dashagAthAparyantan prathamagnAnakaNDikA kathyate . tadanantaramAptAtmasvarUpaparignAnaviShaye mUDhatvanirAkaraNArthan ‘chattA pAvArambhan’ ityAdi saptagAthAparyantan dvitIyagnAnakaNDikA . athAnantaran dravyaguNaparyAyaparignAnaviShaye mUDhatvanirAk raNArthan ‘davvAdIesu’ ityAdi gAthAShaTka paryantan tRutIyagnAnak NDikA . tadanantaran svapar- tattvaparignAnaviShaye mUDhatvanirAkaraNArthan ‘NANappagan’ ityAdi gAthAdvayen chaturthagnAnakaNDikA . iti gnAnakaNDikAchatuShTayAbhidhAnAdhikAre samudAyapAtanikA . athedAnIn prathamagnAnakaNDikAyAn svatantra- vyAkhyAnen gAthAchatuShTayan, tadanantaran puNyan jIvasya viShayatRuShNAmutpAdayatIti kathanarUpeN gAthAchatuShTayan, tadanantaramupasanhArarUpeN gAthAdvayan, iti sthalatrayaparyantan krameN vyAkhyAnan kriyate . tadyathA --ath yadyapi pUrvan gAthAShaTkenendriyasukhasvarUpan bhaNitan tathApi punarapi tadev vistareN kathayan san tatsAdhakan shubhopayogan pratipAdayati, athavA dvitIyapAtanikA --pIThikAyAn yachchhubhopayogasvarUpan sUchitan tasyedAnImindriyasukhavisheShavichAraprastAve tatsAdhakatven visheShavivaraNan karoti ---devadajadigurupUjAsu chev dANammi vA susIlesu devatAyatigurupUjAsu chaiv dAne vA sushIleShu uvavAsAdisu ratto tathaivopavAsAdiShu cha rakta Asakta appA jIva suhovaogappago shubhopayogAtmako bhaNyate iti . tathAhi – devatA
TIkA : – jab yah AtmA dukhakI sAdhanA bhUt aisI dveSharUp tathA indriy viShayakI anurAgarUp ashubhopayog bhUmikAkA ullanghan karake, dev -guru -yatikI pUjA, dAn, shIl aur upavAsAdikake prItisvarUp dharmAnurAgako angIkAr karatA hai tab vah indriyasukhakI sAdhanabhUt shubhopayogabhUmikAmen ArUDh kahalAtA hai .
120pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-