nigaDayorivAhankArikan visheShamabhimanyamAnohamindrapadAdisampadAn nidAnamiti nirbharataran dharmAnu-
rAgamavalambate sa khalUparaktachittabhittitayA tiraskRutashuddhopayogashaktirAsansAran shArIran dukh-
mevAnubhavati ..77..
athaivamavadhAritashubhAshubhopayogAvisheSha samastamapi rAgadveShadvaitamapahAsayannasheShadukh-
kShayAy sunishchitamanA shuddhopayogamadhivasati —
evan vididattho jo davvesu Na rAgamedi dosan vA .
uvaogavisuddho so khavedi dehubbhavan dukkhan ..78..
shuddhanishchayen tu shuddhAtmano bhinnatvAdbhedo nAsti . evan shuddhanayen puNyapApayorabhedan yosau na manyate
sa devendrachakravartibaladevavAsudevakAmadevAdipadanimittan nidAnabandhen puNyamichchhannirmohashuddhAtmatattva-
viparItadarshanachAritramohaprachchhAdita suvarNalohanigaDadvayasamAnapuNyapApadvayabaddha san sansArarahitashuddhAtmano
viparItan sansAran bhramatItyartha ..77.. athaivan shubhAshubhayo samAnatvaparignAnen nishchitashuddhAtmatattva san
aisA hone par bhI, jo jIv un donommen — suvarNa aur lohekI beDIkI bhAnti — 1ahankArik
antar mAnatA huA, ahamindrapadAdi sampadAonke kAraNabhUt dharmAnurAg par atyanta
nirbharamayarUpase (-gADharUpase) avalambit hai, vah jIv vAstavamen chittabhUmike uparakta honese
(-chittakI bhUmi karmopAdhike nimittase rangI huI – malin vikRut honese) jisane shuddhopayog
shaktikA tiraskAr kiyA hai, aisA vartatA huA sansAraparyanta (-jabatak is sansArakA astitva
hai tabatak arthAt sadAke liye) shArIrik dukhakA hI anubhav karatA hai .
bhAvArtha : — jaise sonekI beDI aur lohekI beDI donon avisheSharUpase bAndhanekA hI
kAm karatI hain usIprakAr puNya -pAp donon avisheSharUpase bandhan hI hain . jo jIv puNya aur
pApakI avisheShatAko kabhI nahIn mAnatA usakA us bhayankar sansAramen paribhramaNakA kabhI anta
nahIn AtA ..77..
ab, isaprakAr shubh aur ashubh upayogakI avisheShatA avadhArit karake, samasta
rAgadveShake dvaitako dUr karate hue, asheSh dukhakA kShay karanekA manamen dRuDh nishchay karake
shuddhopayogamen nivAs karatA hai (-use angIkAr karatA hai ) : —
1. puNya aur pApamen antar honekA mat ahankArajanya (avidyAjanya, agnAnajanya hai) .
viditArtha e rIt, rAgadveSh lahe na je dravyo viShe,
shuddhopayogI jIv te kShay dehagat dukhano kare. 78.
132pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-