ath krameNAstitvan dvividhamabhidadhAti — svarUpAstitvan sAdRushyAstitvan cheti . tatredan
svarUpAstitvAbhidhAnam —
sabbhAvo hi sahAvo guNehin sagapajjaehin chittehin .
davvassa savvakAlan uppAdavvayadhuvattehin ..96..
sadbhAvo hi svabhAvo guNai svakaparyayaishchitrai .
dravyasya sarvakAlamutpAdavyayadhruvatvai ..96..
astitvan hi kil dravyasya svabhAva. tatpunaranyasAdhananirapekShatvAdanAdyanantatayA-
hetukayaikarUpayA vRuttyA nityapravRuttatvAd vibhAvadharmavailakShaNyAchcha bhAvabhAvavadbhAvAnnAnAtvepi
pariNamati, tathA sarvadravyANItyabhiprAya ..95.. evan namaskAragAthA dravyaguNaparyAyakathanagAthA
svasamayaparasamayanirUpaNagAthA sattAdilakShaNatrayasUchanagAthA cheti svatantragAthAchatuShTayen pIThikAbhidhAnan
prathamasthalan gatam . ath prathaman tAvatsvarUpAstitvan pratipAdayati — sahAvo hi svabhAva svarUpan bhavati hi svabhAva svarUpan bhavati hi
sphu Tam . ka kartA . sabbhAvo sadbhAva shuddhasattA shuddhAstitvam . kasya svabhAvo bhavati . davvassa
muktAtmadravyasya . tachcha svarUpAstitvan yathA muktAtmana sakAshAtpRuthagbhUtAnAn pudgalAdipanychadravyANAn
174pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
ab anukramase do prakArakA astitva kahate hain . svarUp -astitva aur sAdRushya
. inamense yah svarUpAstitvakA kathan hai : —
anvayArtha : — [sarvakAlan ] sarvakAlamen [guNai ] guN tathA [chitrai svakaparyAyai ]
anek prakArakI apanI paryAyonse [utpAdavyayadhruvatvai ] aur utpAd -vyay -dhrauvyase [dravyasya
sadbhAva ] dravyakA jo astitva hai, [hi ] vah vAstavamen [svabhAva ] svabhAv hai ..96..
TIkA : — astitva vAstavamen dravyakA svabhAv hai; aur vah (astitva) anya
sAdhanase 1nirapekSha honeke kAraN anAdi – ananta honese tathA 2ahetuk, ekarUp 3vRuttise sadA
hI pravartatA honeke kAraN vibhAvadharmase vilakShaN honese, bhAv aur 4bhAvavAnatAke kAraN
1. astitva anya sAdhanakI apekShAse rahit – svayamsiddha hai isaliye anAdi -ananta hai .
2. ahetuk = akAraN, jisakA koI kAraN nahIn hai aisI .
3. vRutti = vartan; vartanA vah; pariNati . (akAraNik ekarUp pariNatise sadAkAl pariNamatA honese astitva
vibhAvadharmase bhinna lakShaNavAlA hai .)
4. astitva to (dravyakA) bhAv hai aur dravya bhAvavAn hai .
utpAd -dhrauvya -vinAshathI, guN ne vividh paryAyathI
astitva dravyanun sarvadA je, teh dravyasvabhAv chhe . 96.