Pravachansar-Hindi (English transliteration). Gatha: 181.

< Previous Page   Next Page >


Page 339 of 513
PDF/HTML Page 372 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
gneyatattva -pragnApan
339

dravyabandhosti tAvadvishiShTapariNAmAt . vishiShTatvan tu pariNAmasya rAgadveShamohamay- tven . tachcha shubhAshubhatven dvaitAnuvarti . tatra mohadveShamayatvenAshubhatvan, rAgamayatven tu shubhatvan chAshubhatvan cha . vishuddhisankleshAngatven rAgasya dvaividhyAt bhavati ..180..

ath vishiShTapariNAmavisheShamavishiShTapariNAman cha kAraNe kAryamupacharya kAryatven nirdishati suhapariNAmo puNNan asuho pAvan ti bhaNidamaNNesu .

pariNAmo NaNNagado dukkhakkhayakAraNan samaye ..181.. dravyabandhasAdhakan rAgAdyupAdhijanitabhedan darshayatipariNAmAdo bandho pariNAmAtsakAshAdbandho bhavati . sa cha pariNAma kimvishiShTa . pariNAmo rAgadosamohajudo vItarAgaparamAtmano vilakShaNatven pariNAmo rAgadveSh- mohopAdhitrayeN sanyukta . asuho mohapadoso ashubhau mohapradveShau . paropAdhijanitapariNAmatrayamadhye moh- pradveShadvayamashubham . suho va asuho havadi rAgo shubhoshubho vA bhavati rAga . panychaparameShThayAdibhaktirUpa shubharAg uchyate, viShayakaShAyarUpashchAshubh iti . ayan pariNAma sarvopi sopAdhitvAt bandhaheturiti gnAtva bandhe shubhAshubhasamastarAgadveShavinAshArthan samastarAgAdyupAdhirahite sahajAnandaikalakShaNasukhAmRutasvabhAve nijAtmadravye bhAvanA kartavyeti tAtparyam ..180.. ath dravyarUpapuNyapApabandhakAraNatvAchchhubhAshubhapariNAmayo puNyapApasangnAn shubhAshubharahitashuddhopayogapariNAmasya mokShakAraNatvan cha kathayatisuhapariNAmo puNNan hai, [rAga ] rAg [shubha vA ashubha ] shubh athavA ashubh [bhavati ] hotA hai ..180..

TIkA :pratham to dravyabandha vishiShTa pariNAmase hotA hai . pariNAmakI vishiShTatA rAg dveShmohamayapaneke kAraN hai . vah shubh aur ashubhapaneke kAraN dvaitakA anusaraN karatA hai . (arthAt do prakArakA hai ); usamense 1mohdveShamayapanese ashubhapanA hotA hai, aur rAgamayapanese shubhapanA tathA ashubhapanA hotA hai kyonki 2rAgvishuddhi tathA sankleshayukta honese do prakArakA hotA hai ..180..

ab vishiShTa pariNAmake bhedako tathA avishiShTa pariNAmako, kAraNamen kAryakA upachAr karake kAryarUpase batalAte hain :

par mAnhI shubh pariNAm puNya, ashubh paramAn pAp chhe;
nijadravyagat pariNAm samaye dukhakShayano hetu chhe. 181
.

1. mohamay pariNAm aur dveShamay pariNAm ashubh hain .

2. dharmAnurAg vishuddhivAlA honese dharmAnurAgamay pariNAm shubh hai; viShayAnurAg sankleshamay honese viShayAnurAgamay pariNAm ashubh hain .