dravyabandhosti tAvadvishiShTapariNAmAt . vishiShTatvan tu pariNAmasya rAgadveShamohamay- tven . tachcha shubhAshubhatven dvaitAnuvarti . tatra mohadveShamayatvenAshubhatvan, rAgamayatven tu shubhatvan chAshubhatvan cha . vishuddhisankleshAngatven rAgasya dvaividhyAt bhavati ..180..
ath vishiShTapariNAmavisheShamavishiShTapariNAman cha kAraNe kAryamupacharya kAryatven nirdishati — suhapariNAmo puNNan asuho pAvan ti bhaNidamaNNesu .
pariNAmo NaNNagado dukkhakkhayakAraNan samaye ..181.. dravyabandhasAdhakan rAgAdyupAdhijanitabhedan darshayati — pariNAmAdo bandho pariNAmAtsakAshAdbandho bhavati . sa cha pariNAma kimvishiShTa . pariNAmo rAgadosamohajudo vItarAgaparamAtmano vilakShaNatven pariNAmo rAgadveSh- mohopAdhitrayeN sanyukta . asuho mohapadoso ashubhau mohapradveShau . paropAdhijanitapariNAmatrayamadhye moh- pradveShadvayamashubham . suho va asuho havadi rAgo shubhoshubho vA bhavati rAga . panychaparameShThayAdibhaktirUpa shubharAg uchyate, viShayakaShAyarUpashchAshubh iti . ayan pariNAma sarvopi sopAdhitvAt bandhaheturiti gnAtva bandhe shubhAshubhasamastarAgadveShavinAshArthan samastarAgAdyupAdhirahite sahajAnandaikalakShaNasukhAmRutasvabhAve nijAtmadravye bhAvanA kartavyeti tAtparyam ..180.. ath dravyarUpapuNyapApabandhakAraNatvAchchhubhAshubhapariNAmayo puNyapApasangnAn shubhAshubharahitashuddhopayogapariNAmasya mokShakAraNatvan cha kathayati — suhapariNAmo puNNan hai, [rAga ] rAg [shubha vA ashubha ] shubh athavA ashubh [bhavati ] hotA hai ..180..
TIkA : — pratham to dravyabandha vishiShTa pariNAmase hotA hai . pariNAmakI vishiShTatA rAg – dveSh – mohamayapaneke kAraN hai . vah shubh aur ashubhapaneke kAraN dvaitakA anusaraN karatA hai . (arthAt do prakArakA hai ); usamense 1moh – dveShamayapanese ashubhapanA hotA hai, aur rAgamayapanese shubhapanA tathA ashubhapanA hotA hai kyonki 2rAg – vishuddhi tathA sankleshayukta honese do prakArakA hotA hai ..180..
ab vishiShTa pariNAmake bhedako tathA avishiShTa pariNAmako, kAraNamen kAryakA upachAr karake kAryarUpase batalAte hain : —
nijadravyagat pariNAm samaye dukhakShayano hetu chhe. 181.
1. mohamay pariNAm aur dveShamay pariNAm ashubh hain .
2. dharmAnurAg vishuddhivAlA honese dharmAnurAgamay pariNAm shubh hai; viShayAnurAg sankleshamay honese viShayAnurAgamay pariNAm ashubh hain .