yadAyamAtmA dharmapariNatasvabhAva shuddhopayogapariNatimudvahati tadA nipratyanIkashaktitayA
svakAryakaraNasamarthachAritra sAkShAnmokShamavApnoti . yadA tu dharmapariNatasvabhAvopi shubhop-
yogapariNatyA sangachchhate tadA sapratyanIkashaktitayA svakAryakaraNAsamartha kathanchidviruddha-
kAryakArichAritra shikhitaptaghRutopasiktapuruSho dAhadukhamiv svargasukhabandhamavApnoti . ata
shuddhopayog upAdeya shubhopayogo heya ..11..
ath chAritrapariNAmasamparkAsambhavAdatyantaheyasyAshubhapariNAmasya phalamAlochayati —
asuhodaeN AdA kuNaro tiriyo bhavIy Neraiyo .
dukkhasahassehin sadA abhiddudo bhamadi achchantan ..12..
cha dvidhA bhavati . tatra yachchhuddhasamprayogashabdavAchyan shuddhopayogasvarUpan vItarAgachAritran ten nirvANan labhate .
nirvikalpasamAdhirUpashuddhopayogashaktyabhAve sati yadA shubhopayogarUpasarAgachAritreN pariNamati tadA
1. dAn, pUjA, panch -mahAvrat, devagurudharma prati rAg ityAdirUp jo shubhopayog hai vah chAritrakA virodhI hai isaliye
sarAg (shubhopayogavAlA) chAritra virodhI shakti sahit hai aur vItarAg chAritra virodhI shakti rahit hai .
ashubhodaye AtmA kunar, tiryanch ne nArakapaNe
nitye sahasra dukhe pIDit, sansAramAn ati ati bhame.12.
18pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
TIkA : — jab yah AtmA dharmapariNat svabhAvavAlA hotA huA shuddhopayog pariNatiko
dhAraN karatA hai — banAye rakhatA hai tab, jo virodhI shaktise rahit honeke kAraN apanA kArya
karaneke liye samartha hai aisA chAritravAn honese, (vah) sAkShAt mokShako prApta karatA hai; aur
jab vah dharmapariNat svabhAvavAlA hone par bhI shubhopayog pariNatike sAth yukta hotA hai tab
jo 1virodhI shakti sahit honese svakArya karanemen asamartha hai aur kathanchit viruddha kArya
karanevAlA hai aise chAritrase yukta honese, jaise agnise garma kiyA huA ghI kisI manuShya par
DAl diyA jAve to vah usakI jalanase dukhI hotA hai, usIprakAr vah svarga sukhake bandhako
prApta hotA hai, isaliye shuddhopayog upAdey hai aur shubhopayog hey hai .
bhAvArtha : — jaise ghI svabhAvata shItalatA utpanna karanevAlA hai tathApi garma ghI se jal
jAte hain, isIprakAr chAritra svabhAvase mokSha dAtA hai, tathApi sarAg chAritrase bandha hotA hai . jaise
ThanDA ghI shItalatA utpanna karatA hai isIprakAr vItarAg chAritra sAkShAt mokShakA kAraN hai ..11..
ab chAritra pariNAmake sAth samparka rahit honese jo atyanta hey hai aise ashubh
pariNAmakA phal vichArate hain : —