gnAnI chArthAshcha svalakShaNabhUtapRuthaktvato na mitho vRuttimAsAdayanti kintu teShAn gnAnagneyasvabhAvasambandhasAdhitamanyonyavRuttimAtramasti chakShurUpavat . yathA hi chakShUnShi tadviShay- tanniShThamev cha’ ..27.. ityAtmagnAnayorekatvan, gnAnasya vyavahAreN sarvagatatvamityAdikathanarUpeN dvitIyasthale gAthApanychakan gatam . ath gnAnan gneyasamIpe na gachchhatIti nishchinoti --NANI NANasahAvo gnAnI sarvagna kevalagnAnasvabhAv ev . aTThA NeyappagA hi NANissa jagattrayakAlatrayavartipadArthA gneyAtmakA ev bhavanti na cha gnAnAtmakA . kasya . gnAnina . rUvANi va chakkhUNan NevaNNoNNesu vaTTanti gnAnI padArthAshchAnyonyan parasparamekatven na vartante . kAnIv, keShAn sambandhitven . rUpANIv chakShuShAmiti . sAth hI avinAbhAvI sambandhavAle AtmAkA bhI abhAv ho jAyegA . (kyonki sukh, vIrya ityAdi guN na hon to AtmA bhI nahIn ho sakatA) ..27..
ab, gnAn aur gneyake paraspar gamanakA niShedh karate hain ( arthAt gnAn aur gney ek- dUsaremen pravesh nahIn karate aisA kahate hain .) : —
anvayArtha : — [gnAnI ] AtmA [gnAnasvabhAva ] gnAn svabhAv hai [arthA hi ] aur padArtha [gnAnina ] AtmAke [gneyAtmakA ] gney svarUp hain, [rUpANi iv chakShuSho ] jaise ki rUp (rUpI padArtha) netronkA gney hai vaise [anyonyeShu ] ve ek -dUsare men [na ev vartante ] nahIn vartate ..28..
TIkA : — AtmA aur padArtha svalakShaNabhUt pRuthaktvake kAraN ek dUsaremen nahIn vartate parantu unake mAtra netra aur rUpI padArthakI bhAnti gnAnagneyasvabhAv -sambandhase honevAlI ek dUsaremen pravRutti pAI jAtI hai . (pratyek dravyakA lakShaN anya dravyonse bhinnatva honese AtmA aur padArtha ek dUsaremen nahIn vartate, kintu AtmAkA gnAnasvabhAv hai aur padArthonkA gney svabhAv hai, aise gnAnagneyabhAvarUp sambandhake kAraN hI mAtra unakA ek dUsaremen honA netra
chhe ‘gnAnI’ gnAnasvabhAv, artho gneyarUp chhe ‘gnAnI’nA, jyam rUp chhe netro taNAn, nahi vartatA anyonyamAn.28.