તથૈવ લોકે કારણાંતરમનપેક્ષ્યૈવ સ્વયમેવ ભગવાનાત્માપિ સ્વપરપ્રકાશનસમર્થનિર્વિતથાનન્ત- શક્તિસહજસંવેદનતાદાત્મ્યાત્ જ્ઞાનં, તથૈવ ચાત્મતૃપ્તિસમુપજાતપરિનિર્વૃત્તિપ્રવર્તિતાનાકુલત્વ- સુસ્થિતત્વાત્ સૌખ્યં, તથૈવ ચાસન્નાત્મતત્ત્વોપલમ્ભલબ્ધવર્ણજનમાનસશિલાસ્તમ્ભોત્કીર્ણ- સમુદીર્ણદ્યુતિસ્તુતિયોગિદિવ્યાત્મસ્વરૂપત્વાદ્દેવઃ . અતોઽસ્યાત્મનઃ સુખસાધનાભાસૈર્વિષયૈઃ પર્યાપ્તમ્ ..૬૮.. — ઇતિ આનન્દપ્રપંચઃ . જગતિ . તહા દેવો નિજશુદ્ધાત્મસમ્યક્શ્રદ્ધાનજ્ઞાનાનુષ્ઠાનરૂપાભેદરત્નત્રયાત્મકનિર્વિકલ્પસમાધિસમુત્પન્ન- સુન્દરાનન્દસ્યન્દિસુખામૃતપાનપિપાસિતાનાં ગણધરદેવાદિપરમયોગિનાં દેવેન્દ્રાદીનાં ચાસન્નભવ્યાનાં મનસિ નિરન્તરં પરમારાધ્યં, તથૈવાનન્તજ્ઞાનાદિગુણસ્તવનેન સ્તુત્યં ચ યદ્દિવ્યમાત્મસ્વરૂપં તત્સ્વભાવત્વાત્તથૈવ દેવશ્ચેતિ . તતો જ્ઞાયતે મુક્તાત્મનાં વિષયૈરપિ પ્રયોજનં નાસ્તીતિ ..૬૮.. એવં સ્વભાવેનૈવ સુખસ્વભાવત્વાદ્વિષયા અપિ મુક્તાત્મનાં સુખકારણં ન ભવન્તીતિકથનરૂપેણ ગાથાદ્વયં ગતમ્ . અથેદાનીં શ્રીકુન્દકુન્દાચાર્યદેવાઃ પૂર્વોક્તલક્ષણાનન્તસુખાધારભૂતં સર્વજ્ઞં વસ્તુસ્તવેન નમસ્કુર્વન્તિ — લોકમેં અન્ય કારણકી અપેક્ષા રખે બિના હી ભગવાન આત્મા સ્વયમેવ હી (૧) સ્વપરકો પ્રકાશિત કરનેમેં સમર્થ નિર્વિતથ ( – સચ્ચી) અનન્ત શક્તિયુક્ત સહજ સંવેદનકે સાથ તાદાત્મ્ય હોનેસે જ્ઞાન હૈ, (૨) આત્મતૃપ્તિસે ઉત્પન્ન હોનેવાલી જો ૧પરિનિવૃત્તિ હૈ; ઉસમેં પ્રવર્તમાન અનાકુલતામેં સુસ્થિતતાકે કારણ સૌખ્ય હૈ, ઔર (૩) જિન્હેં આત્મતત્ત્વકી ઉપલબ્ધિ નિકટ હૈ ઐસે બુધ જનોંકે મનરૂપી ૨શિલાસ્તંભમેં જિસકી અતિશય ૩દ્યુતિ સ્તુતિ ઉત્કીર્ણ હૈ ઐસા દિવ્ય આત્મસ્વરૂપવાન હોનેસે દેવ હૈ . ઇસલિયે ઇસ આત્માકો સુખસાધનાભાસ (-જો સુખકે સાધન નહીં હૈં પરન્તુ સુખકે સાધન હોનેકા આભાસમાત્ર જિનમેં હોતા હૈ ઐસે) વિષયોંસે બસ હો .
ભાવાર્થ : — સિદ્ધ ભગવાન કિસી બાહ્ય કારણકી અપેક્ષાકે બિના અપને આપ હી સ્વપરપ્રકાશક જ્ઞાનરૂપ હૈં, અનન્ત આત્મિક આનન્દરૂપ હૈં ઔર અચિંત્ય દિવ્યતારૂપ હૈં . સિદ્ધ ભગવાનકી ભાઁતિ હી સર્વ જીવોંકા સ્વભાવ હૈ; ઇસલિયે સુખાર્થી જીવોંકો વિષયાલમ્બી ભાવ છોડકર નિરાલમ્બી પરમાનન્દસ્વભાવરૂપ પરિણમન કરના ચાહિયે .
૧૧૮પ્રવચનસાર[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-
૧. પરિનિર્વૃત્તિ = મોક્ષ; પરિપૂર્ણતા; અન્તિમ સમ્પૂર્ણ સુખ. (પરિનિર્વૃત્તિ આત્મતૃપ્તિસે હોતી હૈ અર્થાત્ આત્મતૃપ્તિકી પરાકાષ્ઠા હી પરિનિર્વૃત્તિ હૈ .)
૨. શિલાસ્તંભ = પત્થરકા ખંભા .
૩. દ્યુતિ = દિવ્યતા; ભવ્યતા, મહિમા (ગણધરદેવાદિ બુધ જનોંકે મનમેં શુદ્ધાત્મસ્વરૂપકી દિવ્યતાકા સ્તુતિગાન ઉત્કીર્ણ હો ગયા હૈ .)