Pravachansar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 68.

< Previous Page   Next Page >


Page 117 of 513
PDF/HTML Page 150 of 546

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
જ્ઞાનતત્ત્વ -પ્રજ્ઞાપન
૧૧૭
અથાત્મનઃ સુખસ્વભાવત્વં દૃષ્ટાન્તેન દૃઢયતિ

સયમેવ જહાદિચ્ચો તેજો ઉણ્હો ય દેવદા ણભસિ .

સિદ્ધો વિ તહા ણાણં સુહં ચ લોગે તહા દેવો ..૬૮..
સ્વયમેવ યથાદિત્યસ્તેજઃ ઉષ્ણશ્ચ દેવતા નભસિ .
સિદ્ધોઽપિ તથા જ્ઞાનં સુખં ચ લોકે તથા દેવઃ ..૬૮..

યથા ખલુ નભસિ કારણાન્તરમનપેક્ષ્યૈવ સ્વયમેવ પ્રભાકરઃ પ્રભૂતપ્રભાભારભાસ્વર- સ્વરૂપવિકસ્વરપ્રકાશશાલિતયા તેજઃ, યથા ચ કાદાચિત્કૌષ્ણ્યપરિણતાયઃપિણ્ડવન્નિત્ય- મેવૌષ્ણ્યપરિણામાપન્નત્વાદુષ્ણઃ, યથા ચ દેવગતિનામકર્મોદયાનુવૃત્તિવશવર્તિસ્વભાવતયા દેવઃ; નિર્વિષયામૂર્તસર્વપ્રદેશાહ્લાદકસહજાનન્દૈકલક્ષણસુખસ્વભાવો નિશ્ચયેનાત્મૈવ, તત્ર મુક્તૌ સંસારે વા વિષયાઃ કિં કુર્વન્તિ, ન કિમપીતિ ભાવઃ ..૬૭.. અથાત્મનઃ સુખસ્વભાવત્વં જ્ઞાનસ્વભાવત્વં ચ પુનરપિ દૃષ્ટાન્તેન દૃઢયતિસયમેવ જહાદિચ્ચો તેજો ઉણ્હો ય દેવદા ણભસિ કારણાન્તરં નિરપેક્ષ્ય સ્વયમેવ યથાદિત્યઃ સ્વપરપ્રકાશરૂપં તેજો ભવતિ, તથૈવ ચ સ્વયમેવોષ્ણો ભવતિ, તથા ચાજ્ઞાનિજનાનાં દેવતા ભવતિ . ક્વ સ્થિતઃ . નભસિ આકાશે . સિદ્ધો વિ તહા ણાણં સુહં ચ સિદ્ધોઽપિ ભગવાંસ્તથૈવ કારણાન્તરં નિરપેક્ષ્ય સ્વભાવેનૈવ સ્વપરપ્રકાશકં કેવલજ્ઞાનં, તથૈવ પરમતૃપ્તિરૂપમનાકુલત્વલક્ષણં સુખમ્ . ક્વ . લોગે

અબ, આત્માકા સુખસ્વભાવત્વ દૃષ્ટાન્ત દેક ર દૃઢ કરતે હૈં :

અન્વયાર્થ :[યથા ] જૈસે [નભસિ ] આકાશમેં [આદિત્યઃ ] સૂર્ય [સ્વયમેવ ] અપને આપ હી [તેજઃ ] તેજ, [ઉષ્ણઃ ] ઉષ્ણ [ચ ] ઔર [દેવતા ] દેવ હૈ, [તથા ] ઉસીપ્રકાર [લોકે ] લોકમેં [સિદ્ધઃ અપિ ] સિદ્ધ ભગવાન ભી (સ્વયમેવ) [જ્ઞાનં ] જ્ઞાન [સુખં ચ ] સુખ [તથા દેવઃ ] ઔર દેવ હૈં ..૬૮..

ટીકા :જૈસે આકાશમેં અન્ય કારણકી અપેક્ષા રખે બિના હી સૂર્ય (૧) સ્વયમેવ અત્યધિક પ્રભાસમૂહસે ચમકતે હુએ સ્વરૂપકે દ્વારા વિકસિત પ્રકાશયુક્ત હોનેસે તેજ હૈ, (૨) કભી ઉષ્ણતારૂપ પરિણમિત લોહેકે ગોલેકી ભાઁતિ સદા ઉષ્ણતા -પરિણામકો પ્રાપ્ત હોનેસે ઉષ્ણ હૈ, ઔર (૩) દેવગતિનામકર્મકે ધારાવાહિક ઉદયકે વશવર્તી સ્વભાવસે દેવ હૈ; ઇસીપ્રકાર

.

જ્યમ આભમાં સ્વયમેવ ભાસ્કર ઉષ્ણ, દેવ, પ્રકાશ છે, સ્વયમેવ લોકે સિદ્ધ પણ ત્યમ જ્ઞાન, સુખ ને દેવ છે. ૬૮.

૧. જૈસે લોહેકા ગોલા કભી ઉષ્ણતાપરિણામસે પરિણમતા હૈ વૈસે સૂર્ય સદા હી ઉષ્ણતાપરિણામસે પરિણમા હુઆ