Pravachansar-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 120 of 513
PDF/HTML Page 153 of 546

 

background image
યદાયમાત્મા દુઃખસ્ય સાધનીભૂતાં દ્વેષરૂપામિન્દ્રિયાર્થાનુરાગરૂપાં ચાશુભોપયોગ-
ભૂમિકામતિક્રમ્ય દેવગુરુયતિપૂજાદાનશીલોપવાસપ્રીતિલક્ષણં ધર્માનુરાગમંગીકરોતિ તદેન્દ્રિય-
સુખસ્ય સાધનીભૂતાં શુભોપયોગભૂમિકામધિરૂઢોઽભિલપ્યેત
..૬૯..
ભૂતમ્ . અવિચ્છિદં મણુવદેવપદિભાવં યથા પૂર્વમર્હદવસ્થાયાં મનુજદેવેન્દ્રાદયઃ સમવશરણે સમાગત્ય
નમસ્કુર્વન્તિ તેન પ્રભુત્વં ભવતિ, તદતિક્રાન્તત્વાદતિક્રાન્તમનુજદેવપતિભાવમ્ . પુનશ્ચ કિંવિશિષ્ટમ્ .
અપુણબ્ભાવણિબદ્ધં દ્રવ્યક્ષેત્રાદિપઞ્ચપ્રકારભવાદ્વિલક્ષણઃ શુદ્ધબુદ્ધૈકસ્વભાવનિજાત્મોપલમ્ભલક્ષણો યોઽસૌ
મોક્ષસ્તસ્યાધીનત્વાદપુનર્ભાવનિબદ્ધમિતિ ભાવઃ .... એવં નમસ્કારમુખ્યત્વેન ગાથાદ્વયં ગતમ્ . ઇતિ
ગાથાષ્ટકેન પઞ્ચમસ્થલં જ્ઞાતવ્યમ્ . એવમષ્ટાદશગાથાભિઃ સ્થલપઞ્ચકે ન સુખપ્રપઞ્ચનામાન્તરાધિકારો
ગતઃ . ઇતિ પૂર્વોક્તપ્રકારેણ ‘એસ સુરાસુર’ ઇત્યાદિ ચતુર્દશગાથાભિઃ પીઠિકા ગતા, તદનન્તરં
સપ્તગાથાભિઃ સામાન્યસર્વજ્ઞસિદ્ધિઃ, તદનન્તરં ત્રયસ્ત્રિંશદ્ગાથાભિઃ જ્ઞાનપ્રપઞ્ચઃ, તદનન્તર-
મષ્ટાદશગાથાભિઃ સુખપ્રપઞ્ચ ઇતિ સમુદાયેન દ્વાસપ્તતિગાથાભિરન્તરાધિકારચતુષ્ટયેન
શુદ્ધોપયોગાધિકારઃ
સમાપ્તઃ
.. ઇત ઊર્દ્ધ્વં પઞ્ચવિંશતિગાથાપર્યન્તં જ્ઞાનકણ્ડિકાચતુષ્ટયાભિધાનોઽધિકારઃ પ્રારભ્યતે . તત્ર
પઞ્ચવિંશતિગાથામધ્યે પ્રથમં તાવચ્છુભાશુભવિષયે મૂઢત્વનિરાકરણાર્થં ‘દેવદજદિગુરુ’ ઇત્યાદિ
દશગાથાપર્યન્તં પ્રથમજ્ઞાનકણ્ડિકા કથ્યતે
. તદનન્તરમાપ્તાત્મસ્વરૂપપરિજ્ઞાનવિષયે મૂઢત્વનિરાકરણાર્થં
‘ચત્તા પાવારંભં’ ઇત્યાદિ સપ્તગાથાપર્યન્તં દ્વિતીયજ્ઞાનકણ્ડિકા . અથાનન્તરં દ્રવ્યગુણપર્યાયપરિજ્ઞાનવિષયે
મૂઢત્વનિરાક રણાર્થં ‘દવ્વાદીએસુ’ ઇત્યાદિ ગાથાષટ્ક પર્યન્તં તૃતીયજ્ઞાનક ણ્ડિકા . તદનન્તરં સ્વપર-
તત્ત્વપરિજ્ઞાનવિષયે મૂઢત્વનિરાકરણાર્થં ‘ણાણપ્પગં’ ઇત્યાદિ ગાથાદ્વયેન ચતુર્થજ્ઞાનકણ્ડિકા . ઇતિ
જ્ઞાનકણ્ડિકાચતુષ્ટયાભિધાનાધિકારે સમુદાયપાતનિકા . અથેદાનીં પ્રથમજ્ઞાનકણ્ડિકાયાં સ્વતન્ત્ર-
વ્યાખ્યાનેન ગાથાચતુષ્ટયં, તદનન્તરં પુણ્યં જીવસ્ય વિષયતૃષ્ણામુત્પાદયતીતિ કથનરૂપેણ ગાથાચતુષ્ટયં,
તદનન્તરમુપસંહારરૂપેણ ગાથાદ્વયં, ઇતિ સ્થલત્રયપર્યન્તં ક્રમેણ વ્યાખ્યાનં ક્રિયતે
. તદ્યથા --અથ યદ્યપિ
પૂર્વં ગાથાષટ્કેનેન્દ્રિયસુખસ્વરૂપં ભણિતં તથાપિ પુનરપિ તદેવ વિસ્તરેણ કથયન્ સન્ તત્સાધકં
શુભોપયોગં પ્રતિપાદયતિ, અથવા દ્વિતીયપાતનિકા --પીઠિકાયાં યચ્છુભોપયોગસ્વરૂપં સૂચિતં

તસ્યેદાનીમિન્દ્રિયસુખવિશેષવિચારપ્રસ્તાવે તત્સાધકત્વેન વિશેષવિવરણં કરોતિ ---
દેવદજદિગુરુપૂજાસુ ચેવ
દાણમ્મિ વા સુસીલેસુ
દેવતાયતિગુરુપૂજાસુ ચૈવ દાને વા સુશીલેષુ
ઉવવાસાદિસુ રત્તો તથૈવોપવાસાદિષુ ચ
રક્ત આસક્તઃ અપ્પા જીવઃ સુહોવઓગપ્પગો શુભોપયોગાત્મકો ભણ્યતે ઇતિ . તથાહિદેવતા
૧૨૦પ્રવચનસાર[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-
ટીકા :જબ યહ આત્મા દુઃખકી સાધના ભૂત ઐસી દ્વેષરૂપ તથા ઇન્દ્રિય વિષયકી
અનુરાગરૂપ અશુભોપયોગ ભૂમિકાકા ઉલ્લંઘન કરકે, દેવ -ગુરુ -યતિકી પૂજા, દાન, શીલ ઔર
ઉપવાસાદિકકે પ્રીતિસ્વરૂપ ધર્માનુરાગકો અંગીકાર કરતા હૈ તબ વહ ઇન્દ્રિયસુખકી સાધનભૂત
શુભોપયોગભૂમિકામેં આરૂઢ કહલાતા હૈ
.