સમાસન્નમહાદુઃખસંક ટઃ કથમાત્માનમવિપ્લુતં લભતે . અતો મયા મોહવાહિનીવિજયાય બદ્ધા
કક્ષેયમ્ ..૭૯..
અથ કથં મયા વિજેતવ્યા મોહવાહિનીત્યુપાયમાલોચયતિ —
જો જાણદિ અરહંતં દવ્વત્તગુણત્તપજ્જયત્તેહિં .
સો જાણદિ અપ્પાણં મોહો ખલુ જાદિ તસ્સ લયં ..૮૦..
યો જાનાત્યર્હન્તં દ્રવ્યત્વગુણત્વપર્યયત્વૈઃ .
સ જાનાત્યાત્માનં મોહઃ ખલુ યાતિ તસ્ય લયમ્ ..૮૦..
યો હિ નામાર્હન્તં દ્રવ્યત્વગુણત્વપર્યયત્વૈઃ પરિચ્છિનત્તિ સ ખલ્વાત્માનં પરિચ્છિનત્તિ,
વ્યતિરેકરૂપેણ દૃઢયતિ — ચત્તા પાવારંભં પૂર્વં ગૃહવાસાદિરૂપં પાપારમ્ભં ત્યક્ત્વા સમુટ્ઠિદો વા સુહમ્મિ
ચરિયમ્હિ સમ્યગુપસ્થિતો વા પુનઃ . ક્વ . શુભચરિત્રે . ણ જહદિ જદિ મોહાદી ન ત્યજતિ યદિ
ચેન્મોહરાગદ્વેષાન્ ણ લહદિ સો અપ્પગં સુદ્ધં ન લભતે સ આત્માનં શુદ્ધમિતિ . ઇતો વિસ્તરઃ — કોઽપિ
મોક્ષાર્થી પરમોપેક્ષાલક્ષણં પરમસામાયિકં પૂર્વં પ્રતિજ્ઞાય પશ્ચાદ્વિષયસુખસાધકશુભોપયોગપરિણત્યા
મોહિતાન્તરઙ્ગઃ સન્ નિર્વિકલ્પસમાધિલક્ષણપૂર્વોક્તસામાયિકચારિત્રાભાવે સતિ નિર્મોહશુદ્ધાત્મતત્ત્વપ્રતિ-
પક્ષભૂતાન્ મોહાદીન્ન ત્યજતિ યદિ ચેત્તર્હિ જિનસિદ્ધસદૃશં નિજશુદ્ધાત્માનં ન લભત ઇતિ સૂત્રાર્થઃ ..૭૯..
મોહકી સેનાકે વશવર્તનપનેકો દૂર નહીં કર ડાલતા – જિસકે મહા દુઃખ સંકટ નિકટ હૈં ઐસા
વહ, શુદ્ધ (-વિકાર રહિત, નિર્મલ) આત્માકો કૈસે પ્રાપ્ત કર સકતા હૈ ? (નહીં પ્રાપ્ત કર
સકતા) ઇસલિયે મૈંને મોહકી સેના પર વિજય પ્રાપ્ત કરનેકો કમર કસી હૈ .
અબ, ‘મૈં મોહકી સેનાકો કૈસે જીતૂં’ — ઐસા ઉપાય વિચારતા હૈ : —
અન્વયાર્થ : — [યઃ ] જો [અર્હન્તં ] અરહન્તકો [દ્રવ્યત્વ -ગુણત્વપર્યયત્વૈઃ ] દ્રવ્યપને
ગુણપને ઔર પર્યાયપને [જાનાતિ ] જાનતા હૈ, [સઃ ] વહ [આત્માનં ] (અપને) આત્માકો
[જાનાતિ ] જાનતા હૈ ઔર [તસ્ય મોહઃ ] ઉસકા મોહ [ખલુ ] અવશ્ય [લયં યાતિ ] લયકો
પ્રાપ્ત હોતા હૈ ..૮૦..
ટીકા : — જો વાસ્તવમેં અરહંતકો દ્રવ્યરૂપસે, ગુણરૂપસે ઔર પર્યાયરૂપસે જાનતા હૈ
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
જ્ઞાનતત્ત્વ -પ્રજ્ઞાપન
૧૩૫
જે જાણતો અર્હંતને ગુણ, દ્રવ્ય ને પર્યયપણે,
તે જીવ જાણે આત્મને, તસુ મોહ પામે લય ખરે. ૮૦.