Pravachansar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 7.

< Previous Page   Next Page >


Page 10 of 513
PDF/HTML Page 43 of 546

 

સમ્પદ્યતે નિર્વાણં દેવાસુરમનુજરાજવિભવૈઃ .
જીવસ્ય ચરિત્રાદ્દર્શનજ્ઞાનપ્રધાનાત્ ..૬..

સંપદ્યતે હિ દર્શનજ્ઞાનપ્રધાનાચ્ચારિત્રાદ્વીતરાગાન્મોક્ષઃ . તત એવ ચ સરાગાદ્દેવાસુર- મનુજરાજવિભવક્લેશરૂપો બન્ધઃ . અતો મુમુક્ષુણેષ્ટફલત્વાદ્વીતરાગચારિત્રમુપાદેયમનિષ્ટફલત્વા- ત્સરાગચારિત્રં હેયમ્ ..૬.. અથ ચારિત્રસ્વરૂપં વિભાવયતિ ચારિત્તં ખલુ ધમ્મો ધમ્મો જો સો સમો ત્તિ ણિદ્દિટ્ઠો .

મોહક્ખોહવિહીણો પરિણામો અપ્પણો હુ સમો ..૭.. નિશ્ચલશુદ્ધાત્માનુભૂતિસ્વરૂપં વીતરાગચારિત્રમહમાશ્રયામીતિ ભાવાર્થઃ . એવં પ્રથમસ્થલે નમસ્કારમુખ્ય- ત્વેન ગાથાપઞ્ચકં ગતમ્ ..૫.. અથોપાદેયભૂતસ્યાતીન્દ્રિયસુખસ્ય કારણત્વાદ્વીતરાગચારિત્રમુપાદેયમ્ . અતીન્દ્રિયસુખાપેક્ષયા હેયસ્યેન્દ્રિયસુખસ્ય કારણત્વાત્સરાગચારિત્રં હેયમિત્યુપદિશતિસંપજ્જદિ સમ્પદ્યતે . કિમ્ . ણિવ્વાણં નિર્વાણમ્ . કથમ્ . સહ . કૈઃ . દેવાસુરમણુયરાયવિહવેહિં દેવાસુરમનુષ્યરાજવિભવૈઃ . કસ્ય . જીવસ્સ જીવસ્ય . કસ્માત્ . ચરિત્તાદો ચારિત્રાત્ . કથંભૂતાત્ . દંસણણાણપ્પહાણાદો સમ્યગ્દર્શન- જ્ઞાનપ્રધાનાદિતિ . તદ્યથા ---આત્માધીનજ્ઞાનસુખસ્વભાવે શુદ્ધાત્મદ્રવ્યે યન્નિશ્ચલનિર્વિકારાનુભૂતિરૂપમ-

અન્વયાર્થ :[જીવસ્ય ] જીવકો [દર્શનજ્ઞાનપ્રધાનાત્ ] દર્શનજ્ઞાનપ્રધાન [ચારિત્રાત્ ] ચારિત્રસે [દેવાસુરમનુજરાજવિભવૈઃ ] દેવેન્દ્ર, અસુરેન્દ્ર ઔર નરેન્દ્રકે વૈભવોંકે સાથ [નિર્વાણં ] નિર્વાણ [સંપદ્યતે ] પ્રાપ્ત હોતા હૈ . (જીવકો સરાગચારિત્રસે દેવેન્દ્ર ઇત્યાદિકે વૈભવોંકી ઔર વીતરાગચારિત્રસે નિર્વાણકી પ્રાપ્તિ હોતી હૈ .) ..૬..

ટીકા :દર્શનજ્ઞાનપ્રધાન ચારિત્રસે, યદિ વહ (ચારિત્ર) વીતરાગ હો તો મોક્ષ પ્રાપ્ત હોતા હૈ; ઔર ઉસસે હી, યદિ વહ સરાગ હો તો દેવેન્દ્ર -અસુરેન્દ્ર -નરેન્દ્રકે વૈભવક્લેશરૂપ બન્ધકી પ્રાપ્તિ હોતી હૈ . ઇસલિયે મુમુક્ષુઓંકો ઇષ્ટ ફલવાલા હોનેસે વીતરાગચારિત્ર ગ્રહણ કરને યોગ્ય (ઉપાદેય) હૈ, ઔર અનિષ્ટ ફલવાલા હોનેસે સરાગચારિત્ર ત્યાગને યોગ્ય (હેય) હૈ ..૬..

અબ ચારિત્રકા સ્વરૂપ વ્યક્ત કરતે હૈં :

ચારિત્ર છે તે ધર્મ છે, જે ધર્મ છે, તે સામ્ય છે;
ને સામ્ય જીવનો મોહક્ષોભવિહીન નિજ પરિણામ છે. ૭.

૧૦પ્રવચનસાર[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-