Pravachansar-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 82.

< Previous Page   Next Page >


Page 140 of 513
PDF/HTML Page 173 of 546

 

background image
athāyamevaiko bhagavadbhiḥ svayamanubhūyopadarśito niḥśreyasasya pāramārthikaḥ panthā iti
matiṁ vyavasthāpayati
savve vi ya arahaṁtā teṇ vidhāṇeṇ khavidakammaṁsā .
kiccā tadhovadesaṁ ṇivvādā te ṇamo tesiṁ ..82..
sarve‘pi cārhantasten vidhānen kṣapitakarmāṁśāḥ .
kr̥tvā tathopadeśaṁ nirvr̥tāste namastebhyaḥ ..82..
evamabhedaratnatrayapariṇato jīvaḥ śuddhabuddhaikasvabhāvamātmānaṁ labhate mukto bhavatīti . kiṁc pūrvaṁ
jñānakaṇḍikāyāṁ ‘uvaogavisuddho so khavedi dehubbhavaṁ dukkhaṁ’ ityuktaṁ, atra tu ‘jahadi jadi rāgadose
so appāṇaṁ lahadi suddhaṁ’ iti bhaṇitam, ubhayatra mokṣo‘sti
. ko viśeṣaḥ . pratyuttaramāhtatra
śubhāśubhayorniścayen samānatvaṁ jñātvā paścācchuddhe śubharahite nijasvarūpe sthitvā mokṣaṁ labhate, ten
kāraṇen śubhāśubhamūḍhatvanirāsārthaṁ jñānakaṇḍikā bhaṇyate
. atra tu dravyaguṇaparyāyairāptasvarūpaṁ jñātvā
paścāttadrūpe svaśuddhātmani sthitvā mokṣaṁ prāpnoti, tataḥ kāraṇādiyamāptātmamūḍhatvanirāsārthaṁ jñānakaṇḍikā
rāgadveṣako dūr karaneke liye atyanta jāgr̥t rahanā cāhiye .
bhāvārtha :80 vīṁ gāthāmeṁ batāye gaye upāyase darśanamohako dūr karake, arthāt
samyakdarśan prāpta karake jo jīv śuddhātmānubhūtisvarūp vītarāgacāritrake pratibandhak rāg -dveṣako
choṛatā hai, punaḥ -punaḥ rāgadveṣabhāvameṁ pariṇamit nahīṁ hotā, vahī abhedaratnatrayapariṇat jīv śuddha-
buddha -ekasvabhāv ātmāko prāpta karatā hai
mukta hotā hai . isaliye jīvako samyagdarśan prāpta
karake bhī sarāg cāritra prāpta karake bhī, rāgadveṣake nivāraṇārtha atyanta sāvadhān rahanā
cāhiye
..81..
ab, yahī ek (-pūrvokta gāthāoṁmeṁ varṇit yahī ek), bhagavantoṁne svayaṁ anubhav karake
pragaṭ kiyā huā 1niḥśreyasakā pāramārthikapantha haiisaprakār matiko 2vyavasthit karate haiṁ :
anvayārtha :[sarve api ca ] sabhī [arhantaḥ ] arahanta bhagavān [ten vidhānen ]
usī vidhise [kṣapitakarmāṁśāḥ ] karmāṁśoṁkā kṣay karake [tathā ] tathā usīprakārase [upadeśaṁ
1. niḥśreyas = mokṣa .
2. vyavasthit = niścit; sthir .
arhaṁt sau karmo taṇo karī nāś e ja vidhi vaḍe,
upadeś paṇ em ja karī, nirvr̥t thayā; namuṁ temane. 82
.
140pravacanasār[ bhagavānaśrīkuṁdakuṁd-