jo ṇihadamohadiṭṭhī āgamakusalo virāgacariyamhi .
abbhuṭṭhido mahappā dhammo tti visesido samaṇo ..92..
yo nihatamohadr̥ṣṭirāgamakuśalo virāgacarite .
abhyutthito mahātmā dharma iti viśeṣitaḥ śramaṇaḥ ..92..
yadayaṁ svayamātmā dharmo bhavati sa khalu manorath ev . tasya tvekā bahirmohdraṣṭirev
vihantrī . sā cāgamakauśalenātmajñānen ca nihatā, nātra mam punarbhāvamāpatsyate . tato
vītarāgacāritrasūtritāvatāro mamāyamātmā svayaṁ dharmo bhūtvā nirastasamastapratyūhatayā nityamev
pariṇatatvāt paramavītarāgacāritre samyagabhyutthitaḥ udyataḥ . punarapi kathaṁbhūtaḥ . mahappā mokṣalakṣaṇ-
mahārthasādhakatven mahātmā dhammo tti visesido samaṇo jīvitamaraṇalābhālābhādisamatābhāvanāpariṇatātmā
sa śramaṇ evābhedanayen dharma iti viśeṣito mohakṣobhavihīnātmapariṇāmarūpo niścayadharmo bhaṇit
ityarthaḥ ..92.. athaivaṁbhūtaniścayaratnatrayapariṇatamahātapodhanasya yo‘sau bhaktiṁ karoti tasya
phalaṁ darśayati —
jo taṁ diṭṭhā tuṭṭho abbhuṭṭhittā karedi sakkāraṁ .
vaṁdaṇaṇamaṁsaṇādihiṁ tatto so dhammamādiyadi ..“8..
jo taṁ diṭṭhā tuṭṭho yo bhavyavarapuṇḍarīko niruparāgaśuddhātmopalambhalakṣaṇaniścayadharmapariṇataṁ
kahānajainaśāstramālā ]
jñānatattva -prajñāpan
159
anvayārtha : — [yaḥ āgamakuśalaḥ ] jo āgamameṁ kuśal haiṁ, [nihatamohadr̥ṣṭiḥ ]
jisakī mohadr̥ṣṭi hat ho gaī hai aur [virāgacarite abhyutthitaḥ ] jo vītarāgacāritrameṁ
ārūrḥ hai, [mahātmā śramaṇaḥ ] us mahātmā śramaṇako [dharmaḥ iti viśeṣitaḥ ] (śāstrameṁ) ‘dharma’
kahā haiṁ ..92..
ṭīkā : — yah ātmā svayaṁ dharma ho, yah vāstavameṁ manorath hai . usameṁ vighna
ḍālanevālī ek 1bahirmohadr̥ṣṭi hī hai . aur vah (bahirmohadr̥ṣṭi) to 2āgamakauśalya tathā
ātmajñānase naṣṭa ho jāneke kāraṇ ab mujhameṁ punaḥ utpanna nahīṁ hogī . isaliye
vītarāgacāritrarūpase pragaṭatāko prāpta (-vītarāgacāritrarūp paryāyameṁ pariṇat) merā yah ātmā
1. bahirmohadr̥ṣṭi = bahirmukh aisī mohadr̥ṣṭi . (ātmāko dharmarūp honemeṁ vighna ḍālanevālī ek bahirmohadr̥ṣṭi
hī hai .) 2. āgamakauśalya = āgamameṁ kuśalatā – pravīṇatā .
āgam viṣe kauśalya che ne mohadr̥ṣṭi vinaṣṭa che
vītarāg – caritārūḍh che, te muni -mahātmā ‘dharma’ che. 92.