ath punarapyātmano‘tyantavibhaktatvasiddhaye gativiśiṣṭavyavahārajīvatvahetuparyāyasvarūp- mupavarṇayati — atthittaṇicchidassa hi atthassatthaṁtaramhi saṁbhūdo .
prāṇāḥ kartāraḥ kathamanucaranti kathamāśrayanti . na kathamapīti . tato jñāyate kaṣāyendriyavijay ev pañcendriyādiprāṇānāṁ vināśakāraṇamiti ..151.. evaṁ ‘sapadesehiṁ samaggo’ ityādi gāthāṣṭaken sāmānyabhedabhāvanādhikāraḥ samāptaḥ . athānantaramekapañcāśadgāthāparyantaṁ viśeṣabhedabhāvanādhikāraḥ kathyate . tatra viśeṣāntarādhikāracatuṣṭayaṁ bhavati . teṣu caturṣu madhye śubhādyupayogatrayamukhyatve- naikādaśagāthāparyantaṁ prathamaviśeṣāntarādhikāraḥ prārabhyate . tatra catvāri sthalāni bhavanti . tasminnādau narādiparyāyaiḥ sah śuddhātmasvarūpasya pr̥thaktvaparijñānārthaṁ ‘atthittaṇicchidassa hi’ ityādi yathākrameṇ gāthātrayam . tadanantaraṁ teṣāṁ saṁyogakāraṇaṁ ‘appā uvaogappā’ ityādi gāthādvayam . tadanantaraṁ śubhāśubhaśuddhopayogatrayasūcanamukhyatven ‘jo jāṇādi jiṇiṁde’ ityādi gāthātrayam . tadanantaraṁ kāyavāṅmanasāṁ śuddhātmanā sah bhedakathanarūpeṇ ‘ṇāhaṁ deho’ ityādi gāthātrayam . evamekādaśagāthābhiḥ ātmāmeṁ suniścalatayā basatā hai usake-) uparaktapanekā abhāv hotā hai . us abhāvase paudgalik prāṇoṁkī paramparā aṭak jātī hai .
isaprakār paudgalik prāṇoṁkā ucched karane yogya hai ..151..
ab phi ra bhī, ātmākī atyanta vibhaktatā siddha karaneke liye, vyavahār jīvatvake hetu aisī jo gativiśiṣṭa (dev – manuṣyādi) paryāyoṁkā svarūp kahate haiṁ : —
anvayārtha : — [astitvaniścitasya arthasya hi ] astitvase niścit arthakā (dravyakā) [arthāntare saṁbhūtaḥ ] anya arthameṁ (dravyameṁ) utpanna [arthaḥ ] jo artha (-bhāv) [sa paryāyaḥ ] vah paryāy hai — [saṁsthānādiprabhedaiḥ ] ki jo saṁsthānādi bhedoṁ sahit hotī hai ..152..
je artha te paryāy che, jyāṁ bhed saṁsthānādino. 152.