duttarottarakṣhaṇakṣhīyamāṇakartr̥ukarmakriyāvibhāgatayā niṣhkriyan chinmātran bhāvamadhigatasya jātasya maṇerivākampapravr̥uttanirmalālokasyāvashyamev nirāshrayatayā mohatamaḥ pralīyate . yadyevan labdho mayā mohavāhinīvijayopāyaḥ ..80.. shuddhachaitanyānvayarūpan dravyan cheti . itthambhūtan dravyaguṇaparyāyasvarūpan pūrvamarhadabhidhāne paramātmani gnātvā pashchānnishchayanayen tadevāgamasārapadabhūtayā‘dhyātmabhāṣhayā nijashuddhātmabhāvanābhimukharūpeṇ savikalpasva- samvedanagnānen tathaivāgamabhāṣhayādhaḥpravr̥uttikaraṇāpūrvakaraṇānivr̥uttikaraṇasañgnadarshanamohakṣhapaṇasamarthapariṇām- visheṣhabalen pashchādātmani yojayati . tadanantaramavikalpasvarūpe prāpte, yathā paryāyasthānīyamuktāphalāni guṇasthānīyan dhavalatvan chābhedanayen hār ev, tathā pūrvoktadravyaguṇaparyāyā abhedanayenātmaiveti bhāvayato darshanamohāndhakāraḥ pralīyate . iti bhāvārthaḥ ..80.. ath pramādotpādakachāritramohasañgnashchauro‘stīti matvā‘‘ptaparignānādupalabdhasya shuddhātmachintāmaṇeḥ rakṣhaṇārthan jāgartīti kathayati — jīvo jīvaḥ kartā . jānane par, usake uttarottar kṣhaṇamen kartā -karma -kriyākā vibhāg kṣhayako prāpta hotā jātā hai isaliye niṣhkriy chinmātra bhāvako prāpta hotā hai; aur isaprakār maṇikī bhān̐ti jisakā nirmal prakāsh akamparūpase pravartamān hai aise us (chinmātra bhāvako prāpta) jīvake mohāndhakār nirāshrayatāke kāraṇ avashyamev pralayako prāpta hotā hai . yadi aisā hai to mainne mohakī senāko jītanekā upāy prāpta kar liyā hai .
bhāvārtha : — arahant bhagavān aur apanā ātmā nishchayase samān hai . arahant bhagavān moh -rāg -dveṣharahit honese unakā svarūp atyanta spaṣhṭa hai, isaliye yadi jīv dravya -guṇ- paryāy rūpase us (arahant bhagavānake) svarūpako manake dvārā pratham samajh le to ‘‘yah jo ātmā, ātmākā ekarūp (-kathañchit sadr̥ush) traikālik pravāh hai so dravya hai, usakā jo ekarūp rahanevālā chaitanyarūp visheṣhaṇ hai so guṇ hai aur us pravāhamen jo kṣhaṇavartī vyatirek hain so paryāyen hain’’ isaprakār apanā ātmā bhī dravya -guṇ -paryāyarūpase manake dvārā gnānamen ātā hai . isaprakār traikālik nij ātmāko manake dvārā gnānamen lekar — jaise motiyoṅko aur saphe dīko hāramen hī antargat karake mātra hār hī jānā jātā hai, usīprakār — ātmaparyāyoṅko aur chaitanya -guṇako ātmāmen hī antargarbhit karake keval ātmāko jānane par pariṇāmī -pariṇām -pariṇatike bhedakā vikalpa naṣhṭa ho jātā hai, isaliye jīv niṣhkriy chinmātra bhāvako prāpta hotā hai, aur usase darshanamoh nirāshray hotā huā naṣhṭa ho jātā hai . yadi aisā hai to mainne mohakī senā par vijay prāpta karanekā upāy prāpta kar liyā hai, — aisā kahā hai ..80..
138pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-