Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 166 of 513
PDF/HTML Page 199 of 546

 

laghuguṇadvāreṇ pratisamayasamudīyamānaṣhaṭsthānapatitavr̥uddhihāninānātvānubhūtiḥ guṇātmakaḥ svabhāvaparyāyaḥ . yathaiv cha paṭe rūpādīnān svaparapratyayapravartamānapūrvottarāvasthāvatīrṇatāratamyo- padarshitasvabhāvavisheṣhānekatvāpattiḥ guṇātmako vibhāvaparyāyaḥ, tathaiv cha samasteṣhvapi dravyeṣhu rūpādīnān gnānādīnān vā svaparapratyayapravartamānapūrvottarāvasthāvatīrṇatāratamyopadarshitasvabhāv- visheṣhānekatvāpattiḥ guṇātmako vibhāvaparyāyaḥ . iyan hi sarvapadārthānān dravyaguṇaparyāyasvabhāv- prakāshikā pārameshvarī vyavasthā sādhīyasī, na punaritarā . yato hi bahavo‘pi paryāy- viṇichchhayādhigaman paramārthavinishchayādhigaman samyaktvamiti . paramārthavinishchayādhigamashabden samyaktvan kathan bhaṇyat iti chetparamo‘rthaḥ paramārthaḥ shuddhabuddhaikasvabhāvaḥ paramātmā, paramārthasya visheṣheṇ sanshayādirahitatven nishchayaḥ paramārthavinishchayarūpo‘dhigamaḥ shaṅkādyaṣhṭadoṣharahitashcha yaḥ paramārthato‘rthāvabodho yasmātsamyaktvāttat paramārthavinishchayādhigamam . athavā paramārthavinishchayo‘nekāntātmakapadārthasamūh- stasyādhigamo yasmāditi ..10.. ath padārthasya dravyaguṇaparyāyasvarūpan nirūpayatiattho khalu davvamao artho gnānaviṣhayabhūtaḥ padārthaḥ khalu sphu ṭan dravyamayo bhavati . kasmāt . tiryak- sāmānyoddharvatāsāmānyalakṣhaṇen dravyeṇ niṣhpannatvāt . tiryaksāmānyorddhvatāsāmānyalakṣhaṇan kathyate ekakāle nānāvyaktigato‘nvayastiryaksāmānyan bhaṇyate . tatra dr̥uṣhṭānto yathānānāsiddhajīveṣhu siddho‘yan siddho‘yamityanugatākāraḥ siddhajātipratyayaḥ . nānākāleṣhvekavyaktigatonvay ūrdhvatāsāmānyan bhaṇyate . tatra dr̥uṣhṭāntaḥ yathāya ev kevalagnānotpattikṣhaṇe muktātmā dvitīyādikṣhaṇeṣhvapi sa eveti pratītiḥ . athavā nānāgosharīreṣhu gaurayan gaurayamiti gojātipratītistiryaksāmānyam . yathaiv chaikasmin puruṣhe bālakumārādyavasthāsu sa evāyan devadatta iti pratyay ūrdhvatāsāmānyam . davvāṇi guṇappagāṇi bhaṇidāṇi dravyāṇi guṇātmakāni bhaṇitāni . anvayino guṇā athavā sahabhuvo guṇā iti guṇalakṣhaṇam . yathā anantagnānasukhādivisheṣhaguṇebhyastathaivāgurulaghukādisāmānyaguṇebhyashchābhinnatvādguṇātmakan bhavati siddhajīvadravyan, tathaiv svakīyasvakīyavisheṣhasāmānyaguṇebhyaḥ sakāshādabhinnatvāt sarvadravyāṇi guṇātmakāni bhavanti . tehin puṇo pajjāyā taiḥ pūrvoktalakṣhaṇairdravyairguṇaishcha paryāyā bhavanti . vyatirekiṇaḥ paryāyā athavā kramabhuvaḥ paryāyā iti paryāyalakṣhaṇam . yathaikasmin muktātmadravye kiñchidūnacharam- rūpādikake sva -parake kāraṇ pravartamān pūrvottar avasthāmen honevāle tāratamyake kāraṇ dekhanemen ānevāle svabhāvavisheṣharūp anekatvakī āpatti vah guṇātmak vibhāvaparyāy hai, usīprakār samasta dravyommen, rūpādikake yā gnānādike sva -parake kāraṇ pravartamān pūrvottar avasthāmen honevāle tāratamyake kāraṇ dekhanemen ānevāle svabhāvavisheṣharūp anekatvakī āpatti vah guṇātmak vibhāvaparyāy hai .

vāstavamen yah, sarva padārthoṅke dravyaguṇaparyāyasvabhāvakī prakāshak 1pārameshvarī vyavasthā bhalī -uttam -pūrṇa -yogya hai, dūsarī koī nahīn; kyoṅki bahutase (jīv) paryāyamātrakā hī avalamban

166pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-

1. parameshvarakī kahī huī .