na cha tairutpādādibhirguṇaparyāyairvā sah dravyan lakṣhyalakṣhaṇabhede‘pi svarūpabhedamupavrajati, svarūpat ev dravyasya tathāvidhatvāduttarīyavat .
yathā khalūttarīyamupāttamalināvasthan prakṣhālitamamalāvasthayotpadyamānan tenotpāden lakṣhyate, na cha ten sah svarūpabhedamupavrajati, svarūpat ev tathāvidhatvamavalambate, tathā dravyamapi samupāttaprāktanāvasthan samuchitabahiraṅgasādhanasannidhisadbhāve vichitrabahutarāvasthānan svarūpakartr̥ukaraṇ- sāmarthyasvabhāvenāntaraṅgasādhanatāmupāgatenānugr̥uhītamuttarāvasthayotpadyamānan tenotpāden lakṣhyate, na cha ten sah svarūpabhedamupavrajati, svarūpat ev tathāvidhatvamavalambate . yathā cha tadevottarīy- mamalāvasthayotpadyamānan malināvasthayā vyayamānan ten vyayen lakṣhyate, na cha ten sah svarūpabhed- karoti, svarūpat ev tathāvidhatvamavalambate . tathāvidhatvan ko‘rthaḥ . utpādavyayadhrauvyaguṇaparyāyasvarūpeṇ pariṇamati, tathā sarvadravyāṇi svakīyasvakīyayathochitotpādavyayadhrauvyaistathaiv guṇaparyāyaishcha sah yadyapi sañgnālakṣhaṇaprayojanādibhirbhedan kurvanti tathāpi sattāsvarūpeṇ bhedan na kurvanti, svabhāvat ev tathāvidhatvamavalambante . tathāvidhatvan ko‘rthaḥ . utpādavyayādisvarūpeṇ pariṇamanti . athavā yathā vastran
dravyakā un utpādādike sāth athavā guṇaparyāyoṅke sāth lakṣhya -lakṣhaṇ bhed hone par bhī svarūpabhed nahīn hai . svarūpase hī dravya vaisā (utpādādi athavā guṇaparyāyavālā) hai — vastrake samān .
jaise malin avasthāko prāpta vastra, dhone par nirmal avasthāse (-nirmal avasthārūp, nirmal avasthākī apekṣhāse) utpanna hotā huā us utpādase lakṣhit hotā hai; kintu usakā us utpādake sāth svarūp bhed nahīn hai, svarūpase hī vaisā hai (arthāt svayam utpādarūpase hī pariṇat hai); usīprakār jisane pūrva avasthā prāpta kī hai aisā dravya bhī — jo ki uchit bahiraṅg sādhanoṅke sānnidhya (nikaṭatā; hājarī) ke sadbhāvamen anek prakārakī bahutasī avasthāyen karatā hai vah — 1antaraṅgasādhanabhūt svarūpakartā aur svarūpakaraṇake sāmarthyarūp svabhāvase anugr̥uhīt hone par, uttar avasthāse utpanna hotā huā vah utpādase lakṣhit hotā hai; kintu usakā us utpādake sāth svarūpabhed nahīn hai, svarūpase hī vaisā hai . aur jaise vahī vastra nirmal avasthāse utpanna hotā huā aur malin avasthāse vyayako prāpta hotā huā us vyayase lakṣhit hotā hai, parantu usakā us vyayake sāth svarūpabhed nahīn hai, svarūpase hī vaisā hai; usīprakār vahī dravya bhī uttar avasthāse utpanna hotā huā aur pūrva avasthāse vyayako prāpta hotā huā us vyayase lakṣhit hotā hai; parantu usakā us vyayake
172pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
1. dravyamen nijamen hī svarūpakartā aur svarūpakaraṇ honekī sāmarthya hai . yah sāmarthyasvarūp svabhāv hī apane